بهار نیوز - زنگ مدرسه باز برای همه به صدا درنیامد

گروه جامعه: امروز اول مهر ماه است و دانش آموزان بسیاری با شادی راهی مدارس برای شروع دوباره سال تحصیلی می شوند اما زنگ مهر امسال برای همه به صدا در نمی آید و بسیاری از کودکان کار که بخش وسیعی از آنها افغان هستند به دلیل اینکه نمی توانند شهریه پرداخت کنند، از مدرسه جا ماندند.

به گزارش ایرنا، میلیون ها دانش آموز امروز راهی مدارس می شوند تا شروعی دیگر را از سال تحصیلی رقم بزنند اما با وجودی که وزیر آموزش و پرورش در آستانه سال جدید تحصیلی اعلام کرد که تلاش می شود دانش آموزی امسال از مدرسه بازنماند، اما فعالان حقوق کودک اعلام می کنند که هنوز بسیاری از کودکان کار نتوانسته اند به مدرسه بروند.«شری نجفی» فعال حقوق کودک بیان داشت: هنوز تعداد بسیاری از کودکان زباله گرد نتوانسته اند در مدارس ثبت نام کنند، شهریه سنگینی که مدارس از والدین این کودکان طلب می کنند، مانع از ادامه تحصیل فرزندانشان است.وی افزود: با وجود اینکه وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده است امسال هیچ کودکی پشت در مدرسه جا نمی ماند، اما در برخی از محلات شهر تهران کودکان کار بسیاری به دلیل مطالبه شهریه 450 تا600 هزار تومانی نمی توانند از عهده مخارج تحصیل بر آیند.وی گفت: کودکان زباله گرد در یکی از محلات جنوب شهر تهران که بیشتر آنها اهل افغانستان هستند، به دلیل همین شهریه سنگین، توانایی رفتن به مدرسه را ندارند.

«افخم صباغ» از فعالان حوزه زنان و کودکان به ایرنا می گوید: قرار بود که امسال هیچ کودکی از مهر جا نماند اما هنوز کودکان زیادی به ویژه در محله های حاشیه نشین دیده می شوند که حسرت نشستن در پشت نیمکت های مدرسه را بر دل دارند. پوشش تحصیلی همه کودکانی که در ایران زندگی می کنند وظیفه اصلی آموزش و پرورش است؛ طبق ماده 28 پیمان نامه حقوق کودک، برخورداری از آموزش و پرورش حق هر کودک است و دولت ها باید امکان آموزش ابتدایی رایگان و اجباری را برای همگان فراهم آورند.جمهوری اسلامی ایران در سال 1373 با امضای پیمان نامه حقوق کودک، خود را متعهد به اجرای مفاد آن کرده است.

به گفته صباغ، تحصیل و آموزش کودکان تاثیر بسزایی در سرمایه اجتماعی و فرهنگی هر کشوری دارد.متاسفانه آمار درستی از کودکان بازمانده از تحصیل وجود ندارد و اخبار در این حوزه حتی گاهیی متناقض است.به طور کلی اگر تعداد افراد زیر 18 سال را که در حدود 18 میلیون نفر برآورد می شود، در نظر بگیریم و آمار 12 میلیون و 700 هزار نفری که پارسال در مدارس ثبت نام کردند و نیز جمعیت زیر 7 سال را از آن کم کنیم، تعداد کل بازماندگان از تحصیل مشخص می شود.یادآور می شود، کودک بازمانده از تحصیل به کودکانی اطلاق می شود که بین 6 تا 18 سال سن دارند و به هر دلیلی نتوانستند وارد سیستم آموزش رسمی کشور شوند و یا وارد مدرسه شده اند اما بنا به دلایلی نتوانستند ادامه بدهند و مدرسه را ترک کرده اند. بازماندگی از تحصیل خود یک آسیب اجتماعی است که به نوبه خود می تواند موجب باز تولید آسیب های دیگر بشود.

صباغ یادآور شد: علل اصلی بازماندگی از تحصیل را می توان در فقر و مشکلات اقتصادی و گرفتن پول بابت ثبت نام در مدارس دولتی، ناآگاهی والدین، نگاه جنسیتی و اهمیت ندادن به تحصیل دختران، غفلت والدین نسبت به فرزندان و مهمترین آن کار کودکان نام برد.این فعال حوزه کودکان کار گفت: کودکان ایرانی که بیش از سه سال با مقطع تحصیلی تعریف شده براساس سن خود فاصله دارند و کودکان پناهنده جا مانده از دامنه زمانی صدور کارت آبی و کودکانی که به دلیل اجبار برای نان آوری، زمان و فرصت برای درس خواندن ندارند، از جمله کودکان بازمانده از تحصیل هستند.صباغ گفت: کودکان کاری که امکان تحصیل مناسب به مانند همسالان خود ندارند و سرعت تحصیل آنها با کودکان دیگر یکسان نیست و باید در ساعاتی خاص و با زمان های غیر متعارفی تحصیل کنند، رفته رفته از همسالان خود عقب می مانند و دیگر به لحاظ سنی امکان ثبت نام در مدارس را نمی یابند.

به گفته این فعال حوزه حقوق کودک، متاسفانه به غیر از سازمان های مردم نهاد (سمن ها) جای دیگری برای آموزش این کودکان وجود ندارد. بسیاری از سمن ها در ساعاتی کمتر و با تدریس دروس گزیده سعی می کنند به اشتیاق این کودکان پاسخ دهند.متاسفانه خانواده های کم درآمد زیادی به دلیل نداشتن امکان پرداخت مقرری های مدرسه (بخوانید شهریه) از ثبت نام کودکان سرباز می زنند؛ این معضل در خانواده های مهاجر زیادی که تعداد فرزندانشان هم کم نیست، دیده می شود. تعداد زیادی از کودکان بازمانده از تحصیل را کودکان کار تشکیل می دهند؛ طرح جمع آوری کودکان کار از خیابان که در روزهای اخیر شاهد آن بودیم، زخمی دیگر بر پیکر این کودکان می افزاید؛ این طرح بارها از طرف مسئولان اجرا شده و هرگز سبب کاهش تعداد کودکان کار نشده است زیرا ریشه ایجاد کودک کار در بنیان های اقتصادی جامعه است نه خود کودکان و با دستگیری آنها، معلول فقر و نابرابری اجتماعی، فقر ریشه کن نخواهد شد.

**آخرین وضعیت کودکان بازمانده از تحصیل
معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه امکان حضور 100 درصدی دانش آموزان در سن تحصیل صرف نظر از وضعیت اقامت و تابعیت والدین آنها در مدارس فراهم است، گفت: بنابر آمار ارائه شده از استان ها به نظر می رسد شاهد افزایش تعداد دانش آموزان اتباع خارجی در سال تحصیلی 97 - 96 باشیم.«رضوان حکیم زاده» در گفت و گو با خبرنگار حوزه آموزش ایرنا یادآور شد: آمار کودکان غیرایرانی مقیم را به طور دقیق نداریم زیرا برخی خانواده ها وضعیت اقامتی مشخصی ندارند و برخی دیگر در طرح سرشماری سال گذشته شرکت کرده اند.
وی بیان داشت: امسال مقرر شده تمامی اتباع خارجی در ایران، به دفاتر کفالت مراجعه کرده و با دریافت کارت های حمایت تحصیلی، فرزندان خود را در مدارس کشور ثبت نام کنند.«احمد میدری» معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز «فقر و معلولیت» را از اصلی‌ترین علل بازماندن کودکان از تحصیل دانست و گفت: نیمی از این کودکان به خانواده‌های تحت پوشش نهادهای حمایتی تعلق دارند. دوری از مدرسه نیز از دیگر علت‌های دور ماندن از مدرسه محسوب می‌شود.

همچنین بررسی ها نشان می دهد، با استناد به داده‌های وزارت‌خانه‌های «آموزش و پرورش» و «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» ۱۳ درصد نوجوانان ۱۵ تا ۱۷ ساله نیز از تحصیل در دوره دوم متوسطه بازمانده‌اند که تعداد آنها به حدود ۲۵۰ هزار نفر می‌رسد.البته ناگفته نماند که در سال های گذشته اتباع خارجی فاقد کارت هویتی محدودیت های بیشتری برای تحصیل در ایران داشتند که با نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر فراهم کردن امکان تحصیل همه اتباع خارجی مقیم، شرایط آموزش آنان فراهم شد اما برای رسیدن به نقطه مطلوب که همه آنها از حق آموزش برخوردار شوند، فاصله داریم.باز هم کودکان از مهر جا ماندند و باز هم زنگ اول مهر برای همه کودکان به صدا در نیامد.