«مام جلال» آشنای سال‌های نه چندان دورکردهای ایران و عراق در سن ۸۳ سالگی و در حالی که چند سال از عرصه کنشگری سیاسی دور بود چهره در خاک کشید. مردی که با وجود تمام مبارزات مسلحانه و غیرمسلحانه، به گفتگو و مذاکره به عنوان تنها راه احقاق حقوق مردم خود مومن بود. جلال طالبانی نخستین و تنها رییس جمهور غیر عرب در عراق پس از سقوط دیکتاتورش صدام حسین لقب گرفت. حضور او به عنوان رییس جمهوری در روزهای بیم و امید این سرزمین شاید نخستین گام‌های لرزان مردم عراق در مسیر دموکراسی خواهی بود. کارنامه طالبانی مانند هر سیاست ورز دیگری فراز و فرودها و کاستی‌های فراوانی را حکایت می‌کند اما جلال برای ایران و تا زمانی که در صحت جسم بود، معتمد بود و امین. فقدان او در شرایط حساس کنونی و تحولات اقلیم کردستان عراق، می‌تواند در آینده این تغییرات اثر گذار باشد. امتداد درباره شخصیت و مبارزات جلال طالبانی، نحوه ارتباط او با ایران و تاثیر فقدان وی بر مناسبات منطقه ای با جلال جلالی زاده، نماینده مردم سنندج در مجلس ششم و عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت به گفتگو پرداخت.

جلالی زاده درباره پیشینه مبارزاتی جلال طالبانی گفت: آشنایی و ارتباط مرحوم طالبانی با روشنفکران و اساتید دانشگاهی سرآغاز مبارزات وی در راه احقاق حق مردم بود. این آشنایی سبب شد که جلال از همان دوران جوانی در زمره دانشجویان مبارز کرد و فعالان حوزه سیاسی قرار گیرد. وی افزود: طالبانی هم در کسوت وکالت و هم در لباس مبارزه برای ملت خود تلاش کرد و رنج مهاجرت و آوارگی را به جان خرید. در مقاطع گوناگون و در مناطق مختلف، چه در دوره حضور در حزب دموکرات ملا مصطفی بارزانی و چه زمانی که از او جدا شد، پیشرو مبارزه با ظلم و بی عدالتی بود.

جلالی زاده درباره طالبانی تاکید می‌کند: از ویژگی‌های ممتاز جلال طالبانی این بود که حتی وقتی در کوهستان‌ها برای استیفای حقوق مردمش در حال نبرد بود از مذاکره و گفتگو فارغ و غافل نشد. محبوبیت او نزد مردم عراق به قدری بود که پس از سرنگونی صدام از سوی احزاب و گروه‌های مختلف این کشور به عنوان اولین رییس جمهوری کرد پذیرفته شد. این عضو شورای مرکزی حزب اتحاد گفت: قدرت مذاکره و لابگیری مثبت طالبانی او را به شخصیتی موثر در مناسبات داخلی و خارجی تبدیل کرد و سیاست منعطف او در برخورد با گروه‌های چپ و راست در بسیاری از برهه‌ها موجب بهبود اوضاع و فرو کش کردن التهابات بود. عدم امضای حکم اعدام صدام حسین یکی از نمودهای این نوع سیاست ورزی طالبانی در عرصه قدرت عراق بود. روحیه پر انرژی و حافظه قوی، احاطه کامل به آیات و احادیث و اشعار و ضرب المثل ها طالبانی را به شخصیتی محبوب برای مخاطبینش بدل کرد.

مردی که معتمد ایران بود
نماینده پیشین مجلس درباره نوع تعامل ایران و جلال طالبانی گفت: جلال طالبانی از ارکان مهم مبارزه در کردستان عراق در دوران صدام بود و همواره رابطه گرم و حسنه با ایران ونظام جمهوری اسلامی داشت. سفرها و ملاقات‌های متعدد او به ایران و مقامات ایرانی نشان از اعتماد متقابل سیاستمداران ایرانی و طالبانی داشت. این رابطه حسنه و رعایت الزامات همجواری از سوی بارزانی او را به شخصی امین برای ایران تبدیل کرده بود و حتی در برهه‌هایی نقش میانجی میان ایران و آمریکا هم داشت و بسیار به بهبود رابطه تهران-واشنگتن و رفع تنش‌های موجود علاقه‌مند بود.

طالبانی میان مخالفانش هم محترم بود
عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت درباره نقش جلال طالبانی در تحولات اقلیم کردستان عراق گفت: طالبانی از چهره های بسیار تاثیرگذار در اقلیم کردستان بود چه در ایجاد صلح و آرامش و امنیت در کردستان و چه در جذب و جلب اعتبارات و سرمایه های بین المللی به این منطقه نقش آفرینی جدی داشت.

وی افزود: حضور طالبانی برای جلب اعتماد و نمایش چهره‌ای مترقی از کردها در جامعه جهانی بسیار حائز اهمیت است. مرحوم جلال در میان مخالفان خود نیز شخصیت قابل احترامی بود. حزب دموکرات کردستان و شخص مسعود بارزانی احترام ویژه ای برای وی قائل بودند که این احترام پس از رای آری مرحوم طالبانی به همه پرسی استقلال فزونی یافت. هرچند مرحوم جلال طی چند سال گذشته و به واسطه بیماری، حضور چندانی در عرصه سیاست داخلی و خارجی اقلیم نداشت اما صرف یاد و نام او موجب حفظ وحدت میان اعضای اتحادیه میهنی کردستان عراق و دیگر احزاب کرد بود. فقدان او آینده سیاسی بسیاری از این احزاب را با چالش هایی روبرو خواهد ساخت. معتقدم زمان زیادی طول خواهد کشید تا کسی مانند خود مرحوم طالبانی جایگزین او شود. درمقطع کنونی هیچ کس نمی تواند جایگاه، نفوذ کلامی و قدرت او را میان اقشار مختلف مردم کردستان دارا باشد.

بهار نیوز