شاید آنها تصور می کردند پس از سفر رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه و اشتراک ایران در نفی همه پرسی در کردستان عراق و به رسمیت نشناختن آن، دو کشور همسایه در تمام امور مربوط به کردستان عراق اشتراک نظر دارند اما تنها 48 ساعت بعد وزیر خارجه ایران تحریم هوایی کردستان عراق را شکست و به سلیمانیه رفت و در ردیف اول نشست با تنها یک صندلی فاصله با مسعود بارزانی رییس اقلیم کردستان عراق.
بهرام ولدبیگی مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در تهران درباره کرد های ایران و مواضع ترکیه در قبال کردستان عراق ابتدا یادآور شد: نگاه کُردهای ایران به تهران است و اینکه در این روزها بخشی از فعالان سیاسی و فرهنگی با نگرانی به شادمانی کُرد زبانان ایران برای هم نژادان خود در کردستان عراق روایتهای متفاوت داشتهاند، چنین تصوری از اهالی کردستان با هویت تاریخی و عمیق با ایرانیان و همبستگی ملی آنان در فراز و نشیبهای تاریخ صد سال اخیر سطح فرهیختگی و هم وطنی ما ایرانیان را تنزل میدهد چرا که امنیت ملی ایران عجین با فرهنگ غنی و سطح آگاهی مردمان کردزبان و همراهی آنان در تحولات سیاسی در 38 سال گذشته است.
وی افزود: نخبگان و فعالان فرهنگی و سیاسی کُرد در ایران سال هاست همراهی و همفکری و همگرایی با مسئولان داشته اند و گاه هزینه آن را نیز میپردازند و امروز هم بیش از گذشته مسیر همگرایی و حضور معنادار در تحولات را مدیریت میکنند. ولد بیگی از تحلیل گران و نویسندگان خواست در نوشتههایشان این تمایزات و تفاوتها را مدنظر قرار دهند و از خط قرمز «هم وطنی» عبور نکنند. این کارشناس مسائل کردها آن گاه به موضوع مواضع ترکیه پرداخت و با اشاره به اظهارات رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه پیرامون کردستان عراق که به گفته او ضد و نقیض است اعتقاد خود را چنین بیان کرد: موضعگیری های آقای اردوغان در دو سال اخیر پیرامون رژیم صهیونیستی و روسیه و آن همه تناقض ایشان در اظهارنظرهایش بهترین سند برای این هیاهوی اخیر پیرامون کردستان عراق است و امیدوارم مسئولان جمهوری اسلامی با فرهمندی و توجه همیشگی که نسبت به مردم مسلمان در کردستان عراق داشته و دارند متوجه بازیهای سیاسی ترکیه باشند. چون ترکیه میخواهد جمهوری اسلامی ایران را وارد مسأله کردها در منطقه کند چرا که در خود ترکیه و سوریه ناکام مانده اند و به باور او سیاستهای امنیتی ترکیه موضوع کردها را در منطقه رادیکالتر خواهد کرد.
یهرام ولد بیگی معتقد است: بخش اعظم سخنان اردوغان برای انتخابات 2019 ترکیه و راضی نگاه داشتن احزاب تندرو و ملیگرای این کشور است. چنانکه انتخابات اخیر ریاست جمهوری ترکیه و رأی شکننده اردوغان این دورنما را پنهان نمیکند که ترکیه 2019 بدون آقای اردوغان خواهد بود و این سخنرانیهای ایشان را گفته میشود اقلیتی از ترکمنهای ناراضی استقلال کردستان برای ایشان نوشتهاند که نسبت به حق تعیین سرنوشت و آراء 95درصدی به استقلال کردستان برخلاف پرنسیبهای اسلامی، انسانی و حقوق بشر بیان میکند هیچ فضیلتی برای ایشان به همراه نخواهد داشت.
این پزوهش گر یادآوری می کند: اسرائیل در ترکیه سفارت دارد و سالانه بیش از 5 میلیارد دلار مبادلات اقتصادی با رژیم صهیونستی دارد. حضور فعال ترکیه در جبهه مخالف شیعیان در خاورمیانه و همراهی با عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس علیه جمهوری اسلامی ایران نشانههایی از سیاستهای معنادار اردوغان علیه ایران است. مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در تهران افزود: سیاستهای ترکیه اقتصاد محور است و کردستان عراق سومین بازار اقتصادی ترکیه است و به این سادگی نمیخواهد از درآمد 12 میلیارد دلاری سالانه و سرمایهگذاریها و قراردادهای بینالمللیاش در نفت و گاز کردستان با شرکتهای بزرگ اروپایی، روسی و آمریکایی عبور کند چرا که ترکیه فقط از طریق کردستان به عراق راه دارد و ادعای بستن تنها دروازه اقتصادی به عراق و کردستان شعاری انتخاباتی بیش نیست. این روزنامهنگار کُرد،استقلال کردستان برای ایران را فرصت میداند نه تهدید و میافزاید: ما نظرات مسئولان جمهوری اسلامی را پیرامون بحران عراق درک میکنیم.
ایران در عراق هزینههای فراوانی کرده و تفرقه رهبران شیعیان و سفرهای مقتدی صدر به عربستان و امارات بحران عراق را عمیقتر کرده و به نگرانیهای ایران افزوده است اما با نگاه استراتژیک به آرایش سیاسی احزاب و تقسیم سرزمین شیعه، سنی و کرد در عراق و حضور رقبای دیرینه ایران در منطقه از جمله عربستان و ترکیه باید به عراق بنگریم و پلهای تاریخی تهران، بغداد و اربیل و تاریخ مشترک دیرین شیعیان و کردها با جمهوری اسلامی را مدنظر قرار داده و بغداد و امنیت اماکن مقدس را از تهدیدات آینده بیمه کنیم زیرا ایران برادر بزرگ کردها و شیعیان در عراق است به ویژه بعد از پیام آیت الله سیستانی مرجع عالیقدر شیعه پیرامون گفت وگوی بغداد و اربیل این انتظار از ایران بیش از پیش خواهد بود که وارد حل مسائل بغداد و اربیل شود و شأن برادر بزرگتر را در عمل نشان دهد.
ولد بیگی در بخش دیگری از این گفت و گو تصریح کرد: نباید اجازه داد عدهای داستان شیعه و سنی را در عراق زنده کنند چرا که کردها همچنان در کنار شیعیان اند و بسیار هم جالب است در کردستان عراق، استان خانقین تنها استان کردزبان و شیعهنشین کردستان در رفراندوم اخیر، بیش از دیگر استانهای سنینشین کردستان با آراء 95 درصدی بیشترین رأی را به استقلال کردستان دادهاند با این شرایط و موقعیت عراق و تحولات آینده بعد از استقلال کردستان مسئولان ما با نقشه راهی استراتژیک ظرفیتهای تاریخی، اشتراکات مذهبی و تاریخ درخشان سال های همکاریهای استراتژیک احزاب کردی و جمهوری اسلامی را مدنظر قرار داده و با نیم نگاهی به بحرانهای منطقهای و فرامنطقهای می توانیم آنچه را که به عنوان تهدید پیرامون استقلال کردستان مطرح است به فرصتهای طلایی برای ایران تبدیل کنیم.
مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در ادامه گفت: مصلحت این است بزرگان کشور و همکاران عزیز روزنامهنگار ما فرایند تحولات همنژادان ما در ترکیه، سوریه و عراق را متفاوت از دیگر کشورها ببینند و در پی اصلاح این سیکل معیوب نگاه به کردستان باشند و با توجه به مطالبات شرعی و قانونی هموطنان کُردزبان مؤلفههای آسیبپذیر جمعیت جوان مناطق کردنشین را عمیقاً درک کرده و از طریق مشارکت نخبگان کرد و اهل سنت در اداره امور منطقه با پذیرش تنوع مذهبی و قومی در سرزمین موزائیکی ایران انسجام و همبستگی ملی را تقویت کنند.
بهرام ولد بیگی همچنین یادآور شد: مناطق کردنشین ایران همین 4ماه قبل در مسیر همبستگی ملی و مشارکت تاریخی با دیگر هموطنان خود در انتخابات ریاست جمهوری با حضوری 72 درصدی سر صندوقهای رأی، مطالبات دور و نزدیک این سال ها را با دکتر روحانی فریاد زدند و هر چند نامهربانی هایی دیده اند اما صبوری می کنند. جان کلام این پژوهشگر و روزنامه نگار کُرد اما این است که ایران نباید مواضع ترکیه و حتی دولت مرکزی عراق را در قضیه کردستان عراق تکرار کند زیرا نقشی که از ایران انتظار می رود همان نقش برادر بزرگ تر است.