بهار نیوز - پایان شوک ‌ترامپ در بازار ارز و طلا

روزنامه بهار- اقباله هیئتی: بازار ارز و طلا روزهای متفاوتی را نسبت به هفته‌ها و ماه‌های اخیر سپری می‌کند. روند صعودی در این بازارها همچنان ادامه دارد و مردم تمایل دارند نقدینگی‌‌شان را به دلار و یورو تبدیل کنند. همین افزایش تقاضا که چندین علت متفاوت داخلی و خارجی دارد، از عوامل اصلی نوسانات بازار است. هر چند کاهش نرخ سود بانکی و در پی آن کاهش تمایل سپرده‌گذاران برای دپوی منابع در بانک‌ها و همچنین عوامل خارجی از جمله تهدیدات برجامی دونالد‌ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و آینده نه چندان مطمئن توافق هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی از دیگر عوامل این نابسامانی در بازار ارز است.اخبار روز گذشته از بازار آزاد تهران نشان از آن دارد که بازار در حال بازگشت به مدار عادی است اما همچنان تا آنچه پیش از این بود تفاوت دارد. بازار ارز، سکه و طلا و بورس ایران که همیشه تحت تاثیر اتفاقات مثبت و منفی تاریخی است، هرچند این بار معقول‌تر عمل کرده اما همچنان تحت تاثیر سخنان ترامپ است. هرچند به گفته کارشناسان بازار ارز، بورس و طلا و سکه در روز یکشنبه نشان از آن دارد که بازارهایی کالایی کشور شرایط با ثباتی را خواهند گذراند.

خریداران عجله ندارند
گزارش‌های میدانی از صرافی‌های میدان فردوسی از عدم عجله خریداران و فروشندگان برای خرید ارز حکایت دارد. این در حالی است که القا می‌شد پس از اعلام نظر‌ترامپ درباره برجام، صف طولانی خرید ارز در مقابل صرافی‌ها تشکیل شود. اما پس از چند روز که دلار وارد کانال 4 هزار تومان شده بود، در حال حاضر به کانال 3 هزار تومان بازگشته است. فروشندگان ارز در بازار فردوسی عنوان می‌کنند که به نظر نمی‌رسد تغییر قیمتی خاصی در روزهای آتی در بازار وجود داشته باشد و از بی‌تاثیری سخنان‌ترامپ در بازار می‌گویند. یکی از فروشندگان ارز در میدان فردوسی می‌گوید: قیمت‌ها نه‌تنها در بازار بالا نرفته، حتی کاهشی بوده است و بعید است قیمت‌ها بالا رود. گروهی از فعالان بازار نیز معتقدند: قیمت‌ها در روزهای آینده کاهشی خواهد بود. فعالان بازار ارز، ادعاهای پوچ‌ترامپ، حمایت اروپا از برجام و نیز کاهش تقاضای ریسک‌گریزها و سفته‌بازار را مهم‌ترین عامل عقب‌نشینی قیمت‌ها در بازار ارز عنوان می‌کنند. در این میان، یکی از فعالان بازار ارز می‌گوید: از چهارشنبه هفته گذشته بانک مرکزی با تزریق ارز به بازار، تعادل قیمتی در بازار برقرار کرد. به گفته آنها، همه اتفاقات بازار بستگی به سیاست‌ها و تصمیمات دولت دارد.

بازگشت طلا و سکه
رصد معاملات در بازار سکه و طلا نیز از آرامش قیمت‌ها حکایت دارد. یکی از فعالان بازار طلا می‌گوید: بازار کاملا بی‌تفاوت نسبت به اظهارات‌ترامپ رفتار کرده و حرف‌های او هیچ اثری در بازار نداشته است. فعالان بازار طلا عنوان می‌کنند که اگر اظهارات‌ترامپ و تهدیدهای او واقعیت داشت، قیمت طلا و سکه بالا می‌رفت، اما در یکی دو روز گذشته کاملا بازار برعکس رفتار کرده و قیمت‌ها خیلی پایین آمده است. یکی دیگر از فعالان بازار متذکر می‌شود: قیمت‌ها در بازار طلا و سکه رو به پایین است و در حالی که قیمت‌ها در بازار در هفته‌های گذشته افزایشی بود، اما کاهش دو روز گذشته قیمت باعث شده طلا و سکه به قیمت‌های سابق باز گردد.

بورس تهران سبزپوش شد
بورس تهران نیز به‌عنوان آینه اقتصاد ایران، پس از اظهارات‌ترامپ برخلاف این‌که القا می‌شد منفی شود، اما در دو روز معاملاتی ابتدای هفته سمت و سوی مثبت را دنبال کرده است؛ به طوری که در اولین روز کاری هفته با رشد 519 واحدی، وارد کانال 85 هزار واحد شد و روی رقم 85 هزار و 263 واحد ایستاد. دیروز نیز شاخص بورس تهران سبز بود و با رشد 122 واحدی روبه‌رو بوده و روی رقم 85 هزار و 385 واحد ایستاد. فعالان بازار سرمایه معتقدند که بخش قابل توجهی از عکس‌العمل منفی بازار نسبت به عدم تایید برجام در معاملات هفته گذشته پیش‌خور شده است و در عین حال، موضع منطقی ایران و حمایت دیگر طرف‌های درگیر در برجام، باعث شد که بازار مثبت شود.

التهابی در بازار ایران ایجاد نشد
در این رابطه معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری ضمن اشاره به گسترش روابط ایران و عراق و این که دو کشور باید رویکرد توسعه‌ای را دنبال کنند به سخنرانی اخیر‌ترامپ اشاره کرد و گفت: صحبت‌های وی هیچ گونه التهابی در بازار ایران ایجاد نکرده است.محمد نهاوندیان تصریح کرد: ما در تجربه تحریم اقتصادی در ایران درس‌های بسیار گرانقدری آموختیم. آموختیم که با اتکا به خود و با ارتباط عزتمندانه با جهان، می‌توانیم توسعه دشمنان را ناکام بگذاریم. امروز با افتخار در صحنه اقتصاد ایران شاهد هستیم که میزان آسیب‌پذیری اقتصاد ایران به کمترین مقدار رسیده است. شاید زمانی یک خبر و یک تهدید تحریمی نگرانی‌هایی را در بازارهای ایران ایجاد می‌کرد. اما ظرف یکی دو روز گذشته شاهد بودیم که با وجود تبلیغات فراوانی که در مورد سخنرانی و تهدیدات رئیس‌جمهور آمریکا صورت گرفته بود، صحبت‌های وی هیچ گونه التهابی در بازار ایران ایجاد نکرد و فعالان اقتصادی ایران پاسخ سخنرانی سراسر لفاظی و بی‌ادبی آقای‌ترامپ را دارند. وی افزود: این نشان می‌دهد که این ایران است که در برجام پیروز شده است. اینکه بلافاصله بعد از سخنرانی‌ترامپ اروپا حمایت خودش را از برجام اعلام کرده، رویکرد عزتمندانه ایران است. یکی از علل توفیق ما در مذاکرات برجام پیامی بود که اقتصاد ایران در دو سه سال گذشته به دنیا داده است و جهان ظرفیت‌های اقتصادی ایران را شناخته‌اند و از ایران به عنوان فرصت هزار میلیارد دلاری نام می‌برند.

نتایج پیش‌خور می‌شوند
یک تحلیل‌گر اقتصاد بین‌الملل در همین ارتباط گفته است که بازارهای ایران معمولاً اخبار و نتایج آن را پیش‌خور می‌کنند و چنانچه پیش‌بینی‌های بازار همان چیزی باشد که اتفاق می‌افتد، عملاً پس از وقوع حادثه یا آمدن خبر، بازار تأثیر چندانی نمی‌پذیرد، کما اینکه در مورد موضع‌گیری رئیس‌جمهور آمریکا در برابر برجام نیز، پیش‌بینی‌های بازار تقریباً همان چیزی بود که‌ترامپ به زبان آورد.به‌اعتقاد ابوذر نجمی، ازآنجاکه صحبت‌های‌ ترامپ، تغییری در وضعیت قبلی ایران و برجام ایجاد نمی‌کند و بانک مرکزی نیز از اواخر هفته گذشته به بازی بازار ارز وارد شده و قیمت‌ها را نسبتاً تثبیت کرده است؛ به نظر می‌رسد بازار واکنش زیادی به سخنان‌ترامپ نشان ندهد و چه‌بسا به‌زودی نرخ ارز اندکی کاهش یابد.

اروپا همچنان با ایران می‌ماند؟
رئیس سابق اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی معتقد است دوره اینکه با یک سخنرانی سیاسی اوضاع اقتصادی بالا و پایین شود گذشته است.محسن جلال پور، می‌گوید: با خروج آمریکا از برجام تاثیرگذاری برجام در یک سال و نیم گذشته در آینده نیز باقی خواهد ماند. چرا که به جز آمریکا، ایران با 5 کشور دیگر دنیا طرف مذاکره بود. خروج آمریکا از برجام هم به این معنی نیست که بقیه کشورها از برجام خارج می‌شوند یا همکاری اقتصادی با ایران نخواهند داشت. این را می‌توان از اعلام موضع این کشورها درباره برجام متوجه شد. این فعال اقتصادی با اشاره به انزوای ایران در دوران قبل از برجام و فضای ایران هراسی به وجود آمده از سوی آمریکا به فرارو می‌گوید: دوره این قبیل مسائل گذشته است و برجام توانسته بسیاری از مسائل را حل کند.وی با اشاره به آثار برجام می‌گوید: آنچه در برجام اتفاق افتاد اثبات این بود که ایران کشوری صلح طلب است. این موضوع حتی با خروج آمریکا از برجام هم تقویت خواهد شد. او معتقد است: واکنش‌ها به سخنان‌ترامپ در جهت اثبات صلح طلبی ایران بود. به اعتقاد جلال پور، خروج آمریکا از برجام قطعا بر اقتصاد ایران بی تاثیر نیست. به هرحال آمریکا اولین اقتصاد دنیاست و بخش بزرگی از مراودات اقتصادی، بانکی و سرمایه‌گذاری‌های دنیا با ایالات متحده است. آمریکا و اسرائیل سرمایه قابل توجهی در بانک‌های بین‌المللی دارند. مسلما این می‌تواند بر مراودات اقتصادی ایران با کشورهای دیگر اثر بگذارد. آنچه که ایران باید انجام دهد این است که اجماع و وفاقی ایجاد شود که با سلب شدن این بخش از ظرفیت اقتصادی، از ظرفیت کشورهای اروپایی و کشورهای بلوک شرق استفاده کند.

به قبل از برجام بازنمی‌گردیم
وی می‌گوید: با خروج آمریکا از برجام هم شرایط اقتصادی ایران به دوران قبل از برجام بازنمی‌گردد. جای نگرانی برای خروج آمریکا از برجام وجود ندارد. آمریکا اگر هم در برجام بماند ایران نمی‌توانست از امکان این کشور استفاده کند. با این حال آنچه موجب نگرانی می‌شود نبود وفاق داخلی و وجود بعضی ضد و خوردهایی است که اجازه بهره‌برداری از ظرفیت اقتصاد جهانی را به ایران نمی‌دهد. سخنان ‌ترامپ تا این لحظه هیچ تاثیری بر وضعیت اقتصادی نداشته است. به اعتقاد جلال پور، ممکن است بعضی از کشورها بنا به هزینه و فایده خود و اینکه حجم مراودات اقتصادی‌شان با آمریکا سنگین است درباره ادامه همکاری اقتصادی با ایران تجدید نظر کنند که این موضوع هم قابل حل است.گفتنی است، از چهارشنبه هفته گذشته بانک مرکزی با ورود به بازار و توزیع دلار با نرخ 4008 تومانی بین صرافی‌های منتخب تلاش کرد که قیمت‌ها بار دیگر به ثبات برسد و بازار ارز نیز آرام شود. البته روال توزیع ارز از طریق صرافی‌ها منجر به تشکیل صف و شلوغی بازار شده بود. ولی با این حال به نظر می‌رسد سیاست بانک مرکزی جواب داده و موجب شده سیر قیمت‌ها در این بازار نزولی شود.