بهار نیوز - تهران معدن کار شده و دیگر محل زندگی نیست

سالانه 200 هزارنفر به جمعیت تهران اضافه می‌شود!

روزنامه بهار: «تهران در حال حاضر هشت میلیون و ۷۰۰ هزار جمعیت دارد و پیش بینی می‌شود در سال ۱۴۲۵، یعنی ۲۹ سال آینده جمعیت تهران بزرگ به ۴۰ میلیون نفر خواهد رسید. » این‌ها سخنان محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران است که در یک برنامه رادیویی درباره افزایش جمعیت شهر تهران صحبت کرده است. تهران، علاوه بر مرکزیت کشور دارای شاخصه‌هاي مهم دیگری مثل تنوع اشتغال نسبت به سایر شهرهای کشور است و همین موضوع باعث شده که این شهر با افزایش جمعیت روبه رو باشد و این موضوع برای شهری در ابعاد تهران بسیاروحشتناک است!
***
پایتختی که قرار بود منتقل شود
در مقطعی بحث انتقال پایتخت مطرح بود و صحبت از این بود که باید وزن تهران از مراکز سیاسی، تصمیم گیری، اقتصادی، امکانات و نیازهای روز زندگی مردم سبک تر شود و برخی امکانات به سایر مناطق کشور منتقل شود؛ با این وجود برخی مقاومت‌ها و مخالفت‌هاي پیدا و پنهان باعث شد این مسئله خیلی زود به بن بست خورده و فراموش شود. در سال‌هاي اخیر حتی موضوع انتقال برخی مراکز موجود در داخل شهر تهران به سایر نقاط پایتخت و یا بیرون شهر نیز مطرح بوده که حتی در این زمینه‌ها نیز مخالفت‌ها یی ایجاد و در نهایت کار بی نتیجه ماند. یک نمونه در این زمینه موضوع انتقال فرودگاه مهرآباد به حاشیه پایتخت بود که خیلی زود مسکوت ماند. بنابراین این گونه عملکردها در طول سال‌هاي مختلف باعث شده تا موجی از مهاجرت از شهرها و روستاها به سمت کلانشهرها و مناطق دارای فرصت اشتغال و امکانات بهتر زندگی شکل بگیرد. این‌که تصور شود با روند فعلی تهران در همین حد نیز باقی مي‌ماند هم تصور اشتباهی است و احتمالا این شهر در سال‌هاي نه چندان دور جمعیت ۱۰ میلیونی را نیز به خود خواهد دید. نگاهی به آمارهای موجود درباره وضعیت بازار کار کشور، توزیع فرصت‌هاي شغلی، تعداد شاغلان هر منطقه از کشور و همچنین وسعت استان‌ها نشان مي‌دهد که تهران به تنهایی در حال حاضر به اندازه جمعیت شاغل ۱۳ استان، نیروی کار دارد و حتی ۲۷۰ هزار نفر نیز بیشتر است. تجمع کارخانجات، بنگاه‌هاي تولیدی و اقتصادی، دفاتر مرکزی شرکت‌هاي خصوصی و دولتی و مراکز دارای ظرفیت ایجاد اشتغال در تهران باعث شده تا بازار کار پایتخت به تنهایی بیش از ۳ میلیون نفر شاغل داشته باشد در حالی که ۱۳ استان یزد، کهگیلویه و بویراحمد، سمنان، زنجان، خراسان شمالی و جنوبی، چهارمحال و بختیاری، بوشهر، ایلام، هرمزگان، قزوین، قم، مرکزی و اردبیل مجموعا دارای ۳ میلیون و ۳۸۳ هزار نفر شاغل باشند.

سالانه 200 هزارنفر به جمعیت تهران اضافه می‌شود
سیاوش شهریور، مدیر کل اجتماعی استانداری تهران درباره رشد جمعیت در تهران گفت: به نظر مي‌رسد باید در زیر سطح و یا هوا کار کرد چرا که دیگر خیابان‌های تهران ظرفیت افزایش جمعیت را نخواهند داشت؛ این وضعیت نه تنها قابل ادامه نیست، بلکه امنیت ملی را مخدوش می‌کند. چاره جویی این مشکل که یکی از مشکلات بسیار مهم در تهران است باید در دو سطح بررسی شود؛ یکی سطح ملی است و باید به طرف یک توسعه متوازن ملی برویم و اشتغال را در کل کشور رونق ببخشیم و به دنبال ایجاد نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی باشیم تا باعث نشود جمعیت بیکار و جویای زندگی خوب به تهران بیایند. سطح بعدی، سطح خرد موضوع است و به نظر مي‌رسد این مشکل یکی از اولویت‌هاي اساسی شهر تهران است. هر سال در حدود ۲۰۰ هزار نفر به جمعیت استان تهران اضافه مي‌شود لذا جمعیت مناطق اطراف تهران از بخشی از نواحی تهران پیشی می‌گیرد.وی ادامه داد: داریم چرخه فرسودگی را در تهران تجربه مي‌کنیم، یعنی این افزایش جمعیت باعث افزایش حمل و نقل شهری مي‌شود که هم آلودگی تولید مي‌کند و از طرف دیگر همین آلودگی سلامت مردم را تهدید مي‌کند. شهردار سابق، افزایش سطح را در تهران پیش بینی کرده بودند، اما به نظر مي‌رسد باید در زیر سطح و یا هوا کار کرد و دیگر خیابان‌هاي تهران ظرفیت افزایش جمعیت را نخواهند داشت. باید به دنبال قطار هوایی و تاکسی‌هاي هوایی بروند. باید حمل و نقل عمومی را به شدت ساماندهی کرد این وضعیت نه تنها قابل ادامه نیست، بلکه امنیت ملی را مخدوش مي‌کند.

هر یک میلیارد سرمایه‌ در تهران،برابر با بیکاری صد نفر در شهرستان‌ها
محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران، ری و تجریش نیز در این باره می‌گوید: اقتصاد بیمار کشور باعث مهاجرت به تهران شده و افراد جویای کار به تهران مراجعه مي‌کنند. تهران همانند معدن کار شده و دیگر محل زندگی نیست. هر یک میلیارد سرمایه‌ای که به تهران می‌آید، حدود صد نفر در شهرستان‌ها و روستاها بیکار مي‌شوند. در حال حاضر در تهران هشت میلیون و ۷۰۰ هزار جمعیت نفر داریم این در حالی است که جمعیت استان تهران ۱۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر است. از نظر جمعیت رتبه بیست و پنجم را داریم و با این منوال که داریم پیش مي‌رویم این عدد به اول خواهد رسید. اگر از الان نیاندیشیم وضعیت آینده، بسیار بحرانی تر و مشکلات خیلی زیادتر خواهد شد. ما همه امکانات را در تهران متمرکز کرده ایم، در کشورهای دیگر پایتخت سیاسی از اقتصادی جداست؛ شاید نمي‌توانیم پایتخت را از تهران جابه جا کنیم اما لزومی ندارد همه وزارتخانه‌ها در تهران قرار داشته باشد. چه لزومی دارد وزارت کشاورزی یا وزارت نفت در تهران باشد؟. شاید وجود وزارتخانه‌های سیاسی و امنیتی در تهران ضرورت داشته باشد اما می‌تواند استان‌هایی را تعریف کنند و این وزارتخانه‌ها به آنجا منتقل شوند.

پیامدهای مهاجرت از روستا به کلان شهر
برخی آسیب‌هاي ناشی از مهاجرت‌هاي داخلی از نگاه کارشناسان این حوزه عبارت است از: گسترش حاشیه نشینی، رشد بزهکاری در مناطق حاشیه‌ای، شکل‌گیری اقتصاد زیرزمینی، بر هم خوردن تعادل جمعیتی در مناطق شهری و روستایی، تهدید ناشی از ضعف قومیت‌ها و سنت‌هاي جوامع محلی، کمبود امکانات شهری به سبب تراکم جمعیت، بحران مدیریت شهری و بسیاری دیگر از مشکل‌هاي ریز و درشت اجتماعی- فرهنگی.رفتن مهاجران به مناطق شهری و اسکان و اشتغال در بخش‌هاي غیررسمی فقط به ضرر محیط‌هاي شهری و ساکنان آن نواحی نیست، بلکه افراد مهاجر نیز پس از ورود به شهرهای بزرگ خود را در برابر کوهی از مشکل‌ها و آسیب‌ها مي‌بینند.

کامبیز مصطفی پور،آسیب شناس اجتماعی درباره پیامد‌هاي مهاجرت به تهران گفته است: شکل گیری حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ، آلودگی زیست محیطی، از میان رفتن امکانات در روستاهای خالی از سکنه، کاهش ظرفیت تولید و برهم خوردن ساختار سنی جمعیت روستایی مانند افزایش تجرد دختران در روستاها و شهرهای کوچک از نتایج مهاجرت‌هاي بی رویه به کلانشهرها است آسیب‌ها یی مانند کیفیت اندک زندگی ناشی از آلونک نشینی بیرون از بافت رسمی شهر، بیگانگی با جامعه تازه یا جداماندگی از سایر شهروندان، احساس انزوا، افسردگی و ناآرامی به دلیل احساس نابرابری و تعارض‌ها ، نابرابری‌هاي آموزشی و بهداشتی، فقر کودکان مهاجر و بازتولید محرومیت، آسیب پذیری زنان سرپرست خانوارهای مهاجر، سطح پایین بهزیستی اجتماعی، بحران هویت قومی، کیفیت پایین روابط اجتماعی و دست نیافتن به خدمات شهری، در کمین افراد مهاجر نشسته است.

ستار پروین جامعه شناس و استاد دانشگاه، نیز درباره وضعیت مهاجرت داخلی گفته است: بیشتر مهاجران را گروه‌ها یی مانند کارگران فصلی، زنان، کودکان و دختران تشکیل مي‌دهند که یا به صورت فردی یا به شکل شبکه‌ای مهاجرت مي‌کنند و در مناطق حاشیه‌اي ساکن مي‌شوند. آسیب‌هاي هم‌پیوند با فرد مهاجری که به اصطلاح از جایی کنده شده و به جایی دیگر مي‌رود، به ترتیب در سطح فردی، خانوادگی و نظام شهری بروز مي‌کند.به رغم آگاهی از عوامل بسترساز مهاجرت داخلی و رشد روزافزون این پدیده، به نظر مي‌رسد، جلوگیری از رشد مهاجرت داخلی و حتی کاهش آن در دستور کار مسئولان این حوزه نبوده و تلاش چشم گیر و موثری در جهت به کارگیری راه کارهای کاهش مهاجرت صورت نمي‌گیرد. نتیجه این بی توجهی افزایش روزانه مهاجرت افراد، به خصوص جوانان به شهرهای بزرگ بوده که مهم ترین دلیل آن، به گفته کارشناسان یافتن شغل مناسب و دسترسی به امکانات بیشتر است. این در حالی است که تنها با اندک توجه به این حوزه و عزم جدی برای تجهیز شهرستان‌ها و اشتغال زایی در بخش‌هاي روستایی و شهری کشور، مي‌توان تا اندازه چشم گیری از سیل خروشان جمعیت مهاجر در شهرهای بزرگ کاست.