روزنامه بهار: زمانی نمایشگاه مطبوعات، محل پیوند، تعامل و حتی تقابل منصفانه رسانههاي مختلف بود. رسانههايي که در کنار هم به انتشار اخبار روز جامعه تلاش ميکردند و نقطه قوت آنها، انتشار اخبار دست اول و درست تر واقعیات جامعه بود. رسانههايي که انعکاس جامعه را به درستی ميشد در آنها دید اما این نمایشگاه در سالهاي اخیر از تب و تاب گذشته خود بنا به دلایلی دور شده است. این دلایل بیش از هر چیز به روزآمدگی مدیاها و رسانههاي جمعی مرتبط است، در زمانه ای که مخاطب رسانههاي دیجیتالی و فضای مجازی بیش از رسانههاي کاغذی شده است، اعتبار این نمایشگاه نیز ميتوانست با روزآمدگی یا ابتکارات ویژه روزافزون شود. نمایشگاه مطبوعات در دوره ای از رکود به سر ميبرد و نیازمند ابتکارات و البته تغییرات بنیادین در اساس و برگزاری است.
***
نقطه عطف برگزاری نمایشگاه مطبوعات: فرصتی برای تعامل
همچنان مهمترین ویژگی برگزاری نمایشگاه مطبوعات، تعامل رسانهها با مخاطبان و البته تعامل با یکدیگر است. این تعامل جوانب مختلفی از ارتباط رسانهها با مردم، ارتباط رسانه با مسئولان و هنرمندان و بزرگان رشتههاي مختلف و البته ارتباط رسانهها با یکدیگر را موجب ميشود.
تعامل رسانهها با مسئولان و چهرههاي مطرح کشوری: همچنان بسان گذشته، این نمایشگاه فرصتی برای ارتباط با مسئولان و بزرگان در همه امور فرهنگی، اجتماعی یا سیاسی است که این فرصت با دعوت از بزرگان یا حضور خودجوش آنها و مسئولان فراهم ميشود. در این روزها رسانهها ميتوانند بدون واسطه با مسئولان و بزرگان علم و هنر ارتباط برقرار کنند. دغدغههاي آنها را بشنوند و طرح مسئله کنند و چه بسا شرایطی برای جلب همکاری ویژه با آن دسته از مسئولان، بزرگان یا هنرمندانی که کارشان در راستای اهداف آن رسانه است، به وجود بیاید. این یکی از مهمترین وجوه نمایشگاه مطبوعات بوده و هست. تعامل رسانهها با مخاطبان: نکته قابل توجه ارتباط رسانههاي مختلف با مخاطبانی علاقه مند یا منتقد است. نمایشگاه مطبوعات، فرصتی برای ارتباط رودرو با مخاطبان است.
آنهایی که ميتوانند رودرو به امتیازات و ویژگیهاي رسانه اشاره کنند و نظرات مثبت شان را مطرح کنند و همچنین مخاطبان منتقد هم فرصتی دارند تا دلایل خود را ارائه دهند. این تعاملات رودور ضمن اینکه مشخص ميکند که مخاطبان رسانهها و مطالب آنها را پیگیری ميکنند، از همه مهمتر راهکاری برای ادامه مسیر رسانهها ميشوند. این انتقادت و واکنشهاي مردمی ميتواند نقاط قوت و ضعف رسانه را آشکار کند و از این جهت نمایشگاه مطبوعات، فرصتی برای بازنگری به مسیر آمده و بررسی روند یک ساله و حتی چند ساله است. تعامل رسانهها با یکدیگر: از طریق این نمایشگاه، رسانههاي مختلف از اهداف و برنامههاي هم آشنایی پیدا ميکنند و این شناخت به تعامل و همکاریهاي چند جانبه در امور کاری و پشتیبانی منجر ميشود. در این فرصت است که آنها به پتانسیلها و نقطه نگاه یکدیگر آگاهی پیدا ميکنند و این آگاهی همکاریهاي رقابتی و دوستانه را هم پوشش ميدهد.
نقاط ضعف نمایشگاه مطبوعات
نمایشگاه مطبوعات به همان اندازه که امکانی برای تعامل رودرو را فراهم ميکند و این امکان بسیار ارزشمند است اما از سوی دیگر، یک ضعف ساختاری را هم آشکار ميکند و آن این است که این نمایشگاه فارغ از تغییرات بنیادینی که در ساختار و محتوای جامعه و رسانههاي اثرگذار بر جامعه پیش ميرود و این جای تعجب دارد. عدم توجه مسئولان به نمایشگاه رسانه: توجه مسئولان، بزرگان ادب، هنر، فنون و چهرههاي سیاسی به این نمایشگاه در جلب توجه همگان موثر است و از سویی قوت قلبی برای رسانههايي است که در شرایطی نامطلوب از نظر بودجه و امکانات، دغدغه مند مشغول به فعالیت هستند. توجه مسئولان و بزرگان به این نمایشگاه و حضور خودجوش آنها ميتواند دغدغه مندی و تلاش رسانهها که رکنی از دموکراسی و انصاف در جامعه هستند را تضمین کند اما متاسفانه این مهم از سوی مسئولان و از همه مهمتر ریاست محترم جمهور مورد توجه قرار نگرفت و به جز معدود افراد مسئولی چون جهانگیری (معاون اول رئيسجمهور)، شمخانی (دبیر شورای عالی امنیت ملی) و تنی چند امسال مسئولان کمترین حضور را در این نمایشگاه داشتند.
عدم روزآمدی و تمهیدات ابتکاری: جای تعجب از این جهت دارد که نمایشگاه رسانه که محل پیوستن و جمع شدن همه رسانههاي موثر در جامعه است، از فضای عمومی جامعه عقب تر است و این عقب افتادگی از نوع روزآمدگی را در غرفه ها، نحوه برگزاری نمایشگاه و همایشها و به ویژه اساس برگزاری نمایشگاه ميتوان به وضوح یافت. برخلاف نمایشگاههاي دیگری چون رسانههاي دیجیتال و امثال آن، نمایشگاه رسانه بسیار کمتر روزآمد شده است. روزآمدگی یعنی استفاده از نرم افزارها، طراحیهاي مدرن و مدیاهای جدید که در این نمایشگاه بی اندازه کم است و این برای نمایشگاه رسانه که قرار است بر جامعه اثرگذار و اثرپذیر از آن باشد، ناامیدکننده است. در نمایشگاههاي مختلفی که سالانه در کشور برگزار ميشوند، کمتر ميتوان شاهد روزآمدگی بود اما این برای رسانهها که داعیه اثرگذاری بر جامعه را دارند، جای نگرانی دارد و توجه جدی مسئولان، برگزارکنندگان و رسانهها را ميطلبد.
پیشنهاد: بازنگری به هدف برگزاری نمایشگاه
نمایشگاه مطبوعات اگر زمانی محلی برای ارتباط مستقیم رسانهها به دلیل نبود برخی امکانات بود،این روزها به دلیل امکانات در دسترس تری چون سایت، نرم افزارها و راههاي ارتباطی مختلف دچار چالشی جدی شده است. این نمایشگاه به نسبت گذشته در تعاملات با مردم و مسئولان اثرگذاری ندارد و هدف آن اگر تعاملات و حتی ویترینی برای معرفی محصولات بود، امروز تنها بازمانده اهداف پیشین، همان ویترین بودن آن است. نزول نمایشگاه به فراهم کردن ویترینی برای ارائه محصولات فرهنگی رسانه ها، در زمانه ای که تعاملات وجوه دیگر و در دسترستری وجود دارند، ناامیدکننده است و نیاز است که هدف از برگزاری آن بازنگری شود و اهداف جدی تری چون طرح برنامهها و ابتکارات جدید یا تعاملات بینالمللی و انعکاس درست واقعیات جامعه را دنبال شود.