واقعیت این است که با درنظر گرفتن بدهی‌ 30 هزار میلیاردی شهرداری تهران بدون احتساب پروژه‌های ناتمام، فروش تراکم و پیش‌فروش شهر برای درآمدزایی و اداره شهر نمی‌توان تصویر روشن از آینده شهر تهران متصور شد. درباره سناریوهای جدید شورای شهر تهران برای درآمدزایی شهرداری بدون فروش شهر با مرتضی الویری رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می آید:

الویری گفت: ظرف هفته‌های آینده چند کار مهم توسط شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش در حوزه بودجه‌ای انجام خواهد شد که نخستین آن تصویب اصلاحیه‌ای بودجه سال جاری است، ارائه سیاست های کلی بودجه سال 1397، بررسی درآمدهای جدید و پایدار و اصلاح ساختار شورای شهر و شهرداری نیز در دستور کار کمیسیون قرار دارد.
وی افزود: در شش ماهه نخست سال جاری درآمدهای شهرداری در حدود 72 درصد تحقق پیدا کرد، بنابراین ما در مدیریت شهری با عدم تحقق جدی منابع مالی مواجه بوده‌ایم لذا بنا شد برای شش ماهه دوم اصلاحیه بودجه‌ای داشته باشیم. رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران ادامه داد: با توجه به واقعیت‌هایی که امسال با آن مواجه هستیم، پیش‌بینی ما این است که بخشی از درآمدهای سال جاری تحقق پیدا نمی‌کند و آن نیز به دلیل این است که کشور در یک رکود به سر می‌برد و علت دیگر بخشنامه‌ای است که شهردار تهران برای سالم‌سازی ساختار درآمدی شهرداری و مقابله با فساد ابلاغ کرده است.

به اعتقاد الویری، بخشنامه‌هایی که توسط شهرداری تهران ابلاغ شده، ضروری و مفید بود چراکه برای جلوگیری از رانت و فساد موجود در شهرداری این کار انجام ‌شد. این اقدام به مثابه آنتی‌بیوتیکی است که مریض برای خشک کردن چرک درون بدنش مصرف می‌کند ولی همیشه مصرف این دارو با ضعف موقتی همراه است. در اقتصاد نیز همینطور است وقتی می‌خواهیم با فساد مقابله کنیم باید بپذیریم که ممکن است در یک مقطعی کاهش درآمدها را شاهد باشیم.

وی با بیان اینکه باید احتمال عدم تحقق درآمدها را در بودجه امسال پیش‌بینی کنیم، اضافه کرد: بنابراین اصلاحیه بودجه‌ای خواهیم داشت و امیدواریم ظرف هفته‌های آینده روی این موضوع تصمیم‌گیری نهایی انجام شود. با این اصلاحیه بودجه، شهردار می‌تواند بر مبنای کاهش‌هایی که کمیسیون برنامه و بودجه در نظر گرفته، خودش نسبت به آن اقدام کند و بدون نیاز به مصوبه و براساس اختیاراتش کمتر از میزان اعتباری که در نظر گرفته شده هزینه کند. در غیراینصورت باید این موضوع تبدیل به مصوبه شود. رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران درخصوص سیاست‌های کلی بودجه سال آینده شهرداری تهران نیز گفت: این سیاست‌ها توسط کمیسیون برنامه و بودجه آماده شد که همگی آنها برآمده از سیاست‌های اصلاح‌طلبان است. سیاست‌هایی که در آن مدیریت شهری بر شفاف‌سازی اقتصادی تاکید داشته است که یک فوریت آن در جلسه قبلی شورای اسلامی شهر تهران به تصویب رسید.
 
کسب درآمدهای پایدار شهرداری تا پایان سال کلید می‌خورد
الویری افزود: برای بودجه سال آینده به سراغ درآمدهای جدید می‌رویم که اگر این درآمدها تحقق پیدا کند و مورد تصویب قرار بگیرد، قطعا با افزایش سقف بودجه شهرداری مواجه خواهیم شد که این افزایش بودجه با دریافت هزینه‌هایی که شهرداری برای شهروندان انجام می‌دهد و همچنین فشار آوردن روی دولت برای پرداخت سهمی که در حوزه حمل و نقل عمومی متقبل شده تحقق خواهد یافت. وی ادامه داد: براساس قانون در حوزه بلیت مترو مقرر است یک سوم هزینه را شهرداری، یک سوم را دولت و یک سوم را خود شهروندان بپردازند اما مدت‌هاست که دولت سهم خود را پرداخت نکرده و این هزینه به شهرداری تهران تحمیل شده است. مذاکراتی انجام شده تا دولت سهم خود را در این حوزه پرداخت کند.

رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران تاکید کرد: کمیته‌ای در کمیسیون برنامه و بودجه تحت عنوان «کمیته منابع درآمدی شهرداری» ایجاد شده است که در آن راهکارهای جدیدی برای کسب درآمد و گرفتن هزینه کامل خدماتی که شهرداری ارائه می‌کند، پیش‌بینی شده است. در این کمیته همچنین راهکارهایی برای دریافت عوارض در موضوعات مختلفی که تاکنون مورد توجه نبوده است و در آینده می‌توان با الگوگیری از سایر کشورها این اخذ عوارض انجام شود، ارائه شده است.

الویری با تاکید بر لزوم حرکت به سمت کسب درآمدهای پایدار برای شهرداری تهران، گفت: آسانترین راه برای کسب درآمد در مقیاس ملی، فروش نفت و برای شهر تهران، فروش تراکم است اما در اغلب اوقات این راه آسان، راه سالمی نیست و می‌تواند لطمه‌ها و اثرات منفی برای آینده داشته باشد. همانطور که اقتصاد نفتی، یک اقتصاد بیمار و ناسالمی است که سالیان دراز جمهوری اسلامی ایران به آن مبتلا است، فروش تراکم نیز به مفهوم شهرفروشی و فروش آینده شهر، روش مناسبی برای کسب درآمد شهرداری تهران نیست. فروش تراکم نمی‌تواند روش ثابت و پایداری باشد چراکه هم پایان پذیر است و هم عرصه زندگی مردم را تنگ می‌کند، از جمله اینکه شرایط زیست شهر را دشوار می‌کند.

وی تاکید کرد: این واقعیت تلخ را اعضای شورای شهر تهران به اتفاق پذیرفته و قبول کرده‌اند، لذا عزم جدی وجود دارد که الزاما به سمت کسب درآمدهای پایدار حرکت کنیم. این دارو اگرچه تلخ است اما حتما شفابخش خواهد بود و گریزی از آن نیست. در همین راستا از کارشناسان مختلف کمک گرفته شده و جلسات مختلفی در شورا گذاشته شده تا به بهترین شیوه این کار آغاز شود. رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، ری و تجریش با تاکید بر اینکه حتما از شش ماهه دوم امسال کسب درآمدهای پایدار را کلیدخواهیم زد، افزود: البته در این راستا تلاش خواهیم کرد با یک شیب ملایمی حرکت کنیم که فشاری به شهروندان وارد نشود و حتی  الامکان این درآمدها نیز از کسانی گرفته شود که بیشترین استفاده را از خدمات شهرداری تهران دارند.

درآمدهای شهر را نمی‌توان در نقطه دیگری از کشور یا حتی خارج از کشور هزینه کنیم
الویری در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه با توجه به کسری بودجه سال جاری شهرداری تهران هزینه‌ها باید به طور دقیق و براساس پیش‌بینی‌ها انجام شود، آیا این موضوع درخصوص مخارج پیاده‌روی اربعین نیز رعایت می‌شود ، گفت: در اینکه اعضای شورای شهر همانند اکثریت قاطع شهروندان تهرانی از علاقه‌مندان شهدای کربلا و بزرگداشت اربعین حسینی هستند، تردیدی وجود ندارد، اما در عین حال ما سوگند خورده‌ایم که طبق قانون عمل کنیم و قانون مصوب جمهوری اسلامی ایران به ما اجازه نمی‌دهد درآمدهای شهر را که شهروندان تهرانی پرداخت کرده‌اند در نقطه دیگری از کشور یا حتی خارج از کشور هزینه کنیم.

وی افزود: با توجه به این واقعیت تصور ما این است که اگر برای اربعین از سوی حاکمیت جمهوری اسلامی ایران، باید هزینه‌ای انجام شود این هزینه نباید به دوش شهرداری تهران بار شود. اگر واقعا دولت جمهوری اسلامی ایران تشخیص می‌دهد که برای اربعین باید هزینه‌ای انجام شود، باید هزینه‌ها را دولت بپردازد و برای این باید ردیف خاصی که به تصویب نمایندگان مجلس می‌رسد، تعیین شود، بنابراین 10 میلیارد تومانی که تصویب شده، اگر امروز مقرر بود به تصویب برسد، به دلیل اشکال قانونی که اشاره کردم محل ایراد و اشکال بود. رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، ری و تجریش ادامه داد: تصور می‌کنم به احترام مصوبه‌ای که قبلا تصویب شده و فرمانداری تهران می‌بایست اشکال قانونی در این مصوبه می‌گرفت ولی این کار را انجام نداده، این مصوبه توسط شهرداری اجرا خواهد شد ولی مبلغی فراتر از آن بدون تردید نه شهرداری هزینه خواهد کرد و نه شورای شهر مهر تایید بر آن خواهد زد.

تاریکخانه‌ شهرداری را به یک وضعیت روشن و شفاف تبدیل می‌کنیم
به گفته الویری، این روزها در یک تاریکخانه به سر می‌بریم. تاریکخانه‌ای در مورد انبار و دارایی‌های شهرداری تهران. تاریکخانه‌ای در مورد بدهی‌ها و تعهدات شهرداری تهران. تاریکخانه ای در مورد نظام تشویق و تنبیه ، تاریکخانه ای در مورد نحوه واگذاری ها. برهمین اساس حدود یک ماه  قبل شورای اسلامی شهر تهران تصویب کرد که ظرف مدت 100 روز شهرداری گزارشی از وضعیت موجود به شورا ارائه کند. به دنبال دریافت این گزارش هستیم و امیدواریم این گزارش ظرف زمان قانونی ارائه شود تا صحنه روشنتری از وضعیت فعلی  شهرداری تهران داشته باشیم.

وی درخصوص تکلیف املاک و تجهیزاتی که در کشور عراق توسط شهرداری تهران دپو شده است نیز گفت: دارایی‌هایی که در کشور عراق در قالب برگزاری راهپیمایی اربعین داریم، در مقابل دارایی‌های ناشناخته‌ای که وجود دارد و ما به آن بی‌توجه هستیم بسیار ناچیز است. اطلاعاتی به دست آورده‌ام که برخی از کارکنان شهرداری در خانه‌های سازمانی شهرداری ساکن هستند بدون اینکه هزینه‌ای پرداخت کنند و یا حتی سمت مدیریتی در مجموعه داشته باشند. املاک و اموال زیادی وجود دارد که در جریان برخی معاملات صرف و صلاح شهرداری در واگذاری آنها رعایت نشده و مشمول ترک تشریفات مزایده شده‌اند و حقوق شهرداری که همان حقوق شهروندان است، تضییع شده است. رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، ری و تجریش ادامه داد: یکی از کارهای سترگ و سنگینی که در پیش داریم، این است که شرایط تاریکخانه‌ای موجود را تبدیل به یک وضعیت روشن، شفاف و قابل سنجش کنیم تا بدین ترتیب جلوی اتلاف منابع گرفته شود.
 
شهر گران اداره می‌شود
الویری با اشاره به آشفتگی مالی موجود در شهرداری تهران گفت: به دلیل آشفتگی مالی شهرداری تهران و ریزش یا عدم بهره‌گیری مناسب از امکانات و منابعی که در شهرداری وجود دارد، وضعیت فعلی حادث شده است. به شکلی که امروز شهر گران اداره می‌شود و این هزینه‌های گران به دوش مردم این شهر بار شده است. وی افزود: هزینه‌های سرانه شهرداری برای یک خانوار تهرانی حدود 800 هزار تومان است در حالی که تنها حدود 100 هزار تومان توسط شهروندان دریافت می‌شود و مابقی از ناحیه درآمدهای ناپایدار همچون فروش تراکم و آینده فروشی شهر تامین می‌شود که بی‌تردید روشی ناسالم است.

رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، ری و تجریش تاکید کرد: در این مسیر ما چاره‌ای نداریم که قدم به قدم به سمت شفاف‌سازی مسائل مالی حرکت کنیم و جلوی اقدامات غیرقانونی و هزینه‌هایی که براساس روابط و نه ضوابط شکل گرفته را بگیریم. دهان‌های زیادی برای درآمدهای شهرداری باز شده که باید آنها را ببندیم و بر مبنای چارچوب‌های قانونی، هزینه‌ها را شکل دهیم. بی تردید باید به سمت کاهش هزینه های غیر ضرور و چابک‌سازی مجموعه حرکت کنیم.

قطار مدیریت شهری باید به ریل درست برگردانده شود
الویری در بخش دیگری از صحبت‌های خود به افزایش نیروی انسانی در شهرداری تهران اشاره کرد و پرحجم شدن بدنه شهرداری تهران را یکی از دغدغه‌های مدیریت شهری خواند و افزود: در هنگامی که من سال 80 شهرداری تهران را ترک می‌کردم، تعداد کل کارکنان شهرداری 25 هزار نفر بود اما امروز این رقم به 64 هزار نفر افزایش پیدا کرده است. حال این سوال مطرح است که آیا تعداد شهروندان تهرانی نیز در این فاصله زمانی به میزان 2.5 برابر افزایش داشته است، طبیعتا جواب منفی است. این بدنه پرحجم باید چابک شود، هزینه‌ها تصحیح شود و سیستمی شفاف و قابل حسابرسی و قابل کنترل ایجاد شود.

وی در خصوص زمان لازم شفاف‌سازی در سیستم گفت: سالم‌سازی سیستم معمولا زمانبر است اما باید ارابه و قطار مدیریت شهری از ریل ناصحیح و غلط به ریل درست برگردانده شود. مهم‌ترین و سنگین‌ترین کار، جابه‌جایی این ریل است. اما وقتی که محقق شود قطعا می‌توانیم با سرعت بیشتری رو به جلو حرکت کنیم. به صورت روشن‌تر باید بگویم یک دوره 10 ساله نیاز داریم تا مانند بسیاری از مدیریت‌های علمی و حکمرانی خوب  بتوانیم امورات شهر را رو به جلو پیش ببریم.

رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، ری و تجریش ادامه داد: همانطور که کشور با چند ابر چالش همانند بحران منابع آبی، بیکاری ، محیط زیست و غیره مواجه است، شهر تهران نیز با چالش‌های سنگین و دشواری روبروست که من این چالش‌ها را در یک طبقه‌بندی 80 چالش در قالب 10 چالش اصلی دسته بندی کردم. امروز تهران از چالش‌های محیط زیستی مانند آلودگی هوا، بحران‌های طبیعی، همچون زلزله و فرونشست زمین، بی‌هویتی و ساخت و سازهای بی‌رویه، ترافیک، درآمدهای ناپایدار و ساختار ناسالم هزینه ای رنج می‌برد. اما در مقابل همه این چالش‌ها فرصت‌هایی نیز در اختیار داریم. از جمله نیروی انسانی پرانگیزه‌ای که در شهر تهران حضور دارد و با مشارکت آنها می‌توان بسیاری از مسائل را حل و فصل کرد. قطعا شهر تهران جایگاه ویژه‌ای برای ترانزیت مسافر ( بین اروپا و آسیای شرقی) دارد که می‌تواند به عنوان یک منبع درآمد سالم و پایدار محسوب شود. شهر تهران با قرارگیری در جوار رشته کوه‌های البرز می‌تواند به عنوان تفرجگاه مناسب جاذبه‌های توریستی زیادی به همراه داشته باشد.

تهران را باید به یک شهر روان، پاک، پرتحرک و بین‌المللی  تبدیل کرد
الویری افزود: شهر تهران با هویت تاریخی 5000 ساله  در ری فرصت‌های گردشگری بسیاری را برای این کلانشهر فراهم می‌کند. قطعا مشکلات تهران سنگین است اما با مدیریت صحیح این مشکلات قابل حل هستند. هر یک از آنها را بررسی می‌کنیم، مشاهده می‌کنیم راه‌های برون رفت منطقی وجود دارد که می‌توانیم با بهره‌گیری از نیروی متخصص آنها را حل  و فصل کنیم. مثلا در شهر تهران با توجه به زیرساخت‌هایی که ایجاد شده همانند شبکه مترو، می‌توان بر مشکلات بزرگی همچون ترافیک فائق آییم. منتهی در این راستا باید میزان مسافرگیری مترو به دو برابر افزایش پیدا کند و در نقطه مقابل نیز باید تمایل استفاده از اتومبیل شخصی کاهش پیدا کنم.

وی ادامه داد: در زمینه ساخت و سازها می‌توان با ضوابط روشن که توسط شورای عالی شهرسازی و معماری و طرح تفصیلی عنوان شده است، جلوی ساخت و سازهای بی‌رویه را بگیریم و هویت شهر را به آن بازگردانیم. در زمینه مقابله با حوادث طبیعی همچون زلزله نیز امروز در دنیا شهرهایی وجود دارد که ظرف 3 روز دو زلزله را تجربه می‌کند. کشورهایی که زلزله‌های 7 ریشتری در آن اتفاق می‌افتد اما خون از دماغ کسی ریخته نمی‌شود. ما هم می‌توانیم به طرف مقاوم‌سازی شهر تهران پیش برویم تا خطرات مالی و جانی با ریشتر بالا را کاهش دهیم.
رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، ری و تجریش تاکید کرد: در عین اینکه شهر تهران با مشکلات تجمیع شده 100 ساله مواجه است و بی‌رویه از یک ده بزرگ تبدیل به یک کلانشهر شده اما مطمئن هستم با مدیریت کارآمد و برنامه‌ریزی درست و به کارگیری تکنولوژی جدید می‌توان تهران را به یک شهر روان، پاک، پرتحرک و بین‌المللی  تبدیل کرد.

بدهی 30 هزار میلیارد تومانی شهرداری تهران بدون احتساب پروژه‌های نیمه تمام
الویری درخصوص بدهی‌های شهرداری تهران گفت: اگر پروژه‌های نیمه تمام شهرداری تهران به عنوان تعهداتی که به روی دوش شهرداری قرار داده شده را در نظر نگیریم، بدهی این مجموعه حدود 30 هزار میلیارد تومان است که از این رقم 18 هزار میلیارد تومان به سیستم بانکی، حدود 8000 میلیارد تومان به پیمانکاران و مبالغ دیگری نیز بدهی به بخش خصوصی و اشخاص حقیقی در حوزه تملک املاک برای ایجاد معابر و بزرگراه‌ها بوده است.

وی درخصوص پاسخ به سوالی بازگشت شورا به گذشته و رسیدگی برخی تخلفات و هزینه‌های فاقد در گذشته و دوره شهرداری احمدی نژاد، گفت: آنچه که اولویت پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران است، حل و فصل مسائل مردم و ایجاد شرایط زیستی بهتر برای آنهاست. قطعا این موضوع مقدم بر هر موضوع دیگری است ولی این بدین مفهوم نیست که به گذشته کاری نخواهیم داشت. این به این مفهوم است که اگر ما به پرونده‌های گذشتگان متمرکز شویم ممکن است از ممارست در حل مسائل عاجل غافل شویم. لذا اولویت ما پرداختن به پرونده گذشتگان نخواهد بود.

رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، ری و تجریش ادامه داد: شورای شهر به دنبال این است که بتواند در مقابل بحران ترافیک، آلودگی هوا، دزدی برخی افراد که معده آنها به اموال حرام عادت کرده، ایستادگی کند و جلوی این بحران‌ها را بگیرد اما این بدین مفهوم نیست که اتفاقات ناگوار گذشته و تخلفات گذشته را نادیده بگیریم. این موضوعات در اولویت بعدی شورا قرار خواهد گرفت. الویری درخصوص شورای عالی استان‌ها و کاندیداتوری خود برای ریاست این شورا گفت: امیدواریم ترکیبی پر توان با تخصص‌های لازم برای شورای عالی استان ها دور یکدیگر جمع شوند. من هم به عنوان یک فرد که تجربه حضور در اضلاع مدیریتی کشور در مقاطع مختلف را دارم  آماده حضور در این عرصه هستم و برای این حضور نیز سابقه کار شهرداری تهران، مجلس و سابقه کار اجرایی و حضور در دولت را نیز در پرونده خود دارم. با توجه به این تجربیات و حضور در تصدی‌های مختلف تصور می‌کنم توان داشته باشم در این مجموعه کمک کنم. بی‌تردید بیش از فکر کردن به ریاست شورای عالی استان‌ها به این فکر می‌کنم که چگونه بتوانیم 75 نفر از افراد پرتوان و واجد صلاحیت را دور هم جمع کنیم.

این عضو شورای اسلامی شهر تهران درخصوص تذکر خود مبنی بر نداشتن دستور کار مناسب در جلسات شورای شهر تهران گفت: در شروع کار مجلس جدید نیز همیشه هیات رییسه مجلس از هیات دولت می‌خواهد که لوایحی که قبلا به مجلس داده ، مجددا در صورت نیاز طی نامه‌ای جدید مطرح کند تا مورد بررسی مجلس قرار بگیرد. در حقیقت در آغاز کار مجلس نیز وقفه‌ای ایجاد می‌شود تا کمیسیون‌ها فعال شوند تا خوراک لازم برای جلسات علنی مجلس تامین شود. این مساله برای شورای شهر تهران نیز وجود دارد. الویری ادامه داد: قانونا ما موظف هستیم در طول ماه دو جلسه برگزار کنیم. می‌توانیم در صورتی که دستور جلسه نداریم به میزان کمتری جلسه برگزار و اعضا را تشویق کنیم تعداد جلسات کمیسیون‌ها را افزایش دهند.

رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران، ری و تجریش درخصوص پیش‌بینی روند کاری پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران ظرف یک سال آینده گفت: نسبت به آینده شورا و شهرداری خوشبین هستم. حدود 5 ماه از شروع فعالیت اعضای شورا می‌گذرد، در این فاصله اعضای شورا را افرادی با انگیزه و پرتلاش یافتم. با اینکه شورای شهر شغل تلقی نمی شود و نمایندگان وظیفه دارند فقط در جلسات شورا و کمیسیون‌ مربوطه شرکت کنند، شاهدم به صورت تمام وقت حتی در روزهای تعطیل دلسوزانه تلاش می‌کنند و وقت می‌گذارند. در شهرداری تهران نیز آقای دکترنجفی دلسوزانه با رویکرد کارشناسانه کارها را پیش می‌برند. بدین ترتیب سال آینده وضعیت بهتری خواهیم داشت.

بهار نیوز