تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۸ ساعت ۱۹:۳۰
کد مطلب : ۱۳۹۵۹۶
آنچه بر «رگ سفید» گذشته است...
گروه اقتصادی: بعدازظهر روز هفتم آبان ماه بود که چاه شماره 147 میدان نفتی رگ سفید هنگام عملیات حفاری به‌دلیل فوران گاز، منفجر شد که این انفجار موجب آتش‌سوزی در دکل حفاری 95 فتح شرکت ملی حفاری شد. در همان ساعات ابتدایی خبر جان باختن دو تن از نیروهای شرکت ملی حفاری ایران که در دکل شماره 95 حاضر بودند، حادثه را دردناک تر کرد .
چاه147 میدان رگ سفید دچار فوران شد و در زمانی اندک، کوهی از دود و آتش به آسمان برخاست. شدت فوران آتش به حدی بود که دکل شماره 95 فتح در همان لحظات اولیه به کلی ذوب شد. آتش با سرعت باورنکردنی همه چیز را نابود کرد .
نیروهای عملیاتی و مدیران شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و ملی حفاری ایران پس از اطلاع از این حادثه به سرعت در محل حضور پیدا کردند تا با بررسی ابعاد حادثه راهبردی را برای مهار فوران و آتش سوزی در نظر بگیرند .
بسیج همه امکانات برای مهار حادثه دکل ۹۵
کمیته بحران با حضور مدیران عامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، شرکت ملی حفاری، شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران و دیگر مدیران و متخصصان مربوطه تشکیل شد. این کمیته جهت بررسی ابعاد حادثه و به منظور ساماندهی شرایط در کوتاهترین زمان ممکن در نظر گرفته شد تا برای انجام هرچه سریع‌تر کارها تصمیم گیری و همه امکانات را در این زمینه بسیج کند .
بامداد 8 آبان ماه؛ محسن دلاویز به عنوان نماینده ویژه وزیر نفت در محل حادثه حاضر شد. وی با ابراز تاسف از این حادثه، مراتب تسلیت خود را به خانواده‌های داغدار جانباختگان و هم‌چنین کارکنان صنعت نفت به ویژه شرکت ملی حفاری ایران اعلام کرد و گفت: با دستور وزیر نفت، از هیچ مساعدتی در این زمینه دریغ نخواهد شد . بررسی ابعاد حادثه و الزامات پیش رو به منظور ساماندهی شرایط در کوتاهترین زمان ممکن در دستور کار قرار دارد و همه امکانات به این منظور بسیج شده است.
دلاویز با اشاره به سخت گذر و تپه‌ای بودن منطقه حادثه، عنوان کرد: تمهیدات لازم اندیشیده شده و تلاش‌ها و پیگیری‌ها برای مهار حادثه با جدیت در دست اقدام است .
تشکیل 3 تیم فنی عملیاتی برای مهار فوران چاه
در همان روز کمیته مدیریت بحران شرکت ملی حفاری ایران از تشکیل 3 تیم فنی تخصصی در موقعیت چاه شماره 147 رگ سفید خبر داد . این تیم‌های تخصصی از سوی سپهر سپهری مدیرعامل و رئیس کمیته مدیریت بحران شرکت ملی حفاری ایران تشکیل شدند و سرپرستی آنها به عهده معاونان مدیرعامل در عملیات حفاری، خدمات تخصصی و مدیریت پروژه‌های حفاری بود تا به بررسی ابعاد حادثه به وجود آمده در منطقه بپردازند .
بررسی حادثه آتش سوزی دکل 95 در دستور کار کمیسیون انرژی
هم‌چنین همان روز فریدون حسنوند، رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، از تشکیل کمیته‌ای در این کمیسیون برای اعزام به محل انفجار دکل نفتی رگ سفید در روز سه شنبه خبر داد .
حسنوند با بیان این‌که کمیسیون ضمن بازدید از محل حادثه از مسئولان مرتبط برای تهیه گزارش اولیه جهت حضور در کمیسیون دعوت می کند، ادامه داد: در نهایت گزارش تکمیلی به رئیس مجلس و صحن علنی ارائه می‌شود که بر اساس ماده 236 آیین نامه داخلی مجلس اگر تقصیر و قصوری شکل گرفته و عوامل انسانی و مدیریتی در این حادثه دخیل باشند، دستگاه قضایی مرجع رسیدگی به این‌گونه حوادث است.
تشکیل روزانه جلسه مدیریت بحران تا پایان مهار چاه رگ سفید
سه شنبه 9 آبان ماه؛ سعید قربانی، دبیر کمیته مدیریت بحران شرکت ملی حفاری ایران از تشکیل جلسات روزانه این کمیته تا پایان عملیات مهار چاه 147 رگ سفید خبر داد و گفت: به علت فوران گاز دکل حفاری دچار آتش سوزی شد و بر اثر این آتش سوزی دستگاه حفاری سنگین 95 فتح در آتش سوخت و چاه از کنترل خارج شد.
وی گفت: با هدف صیانت از نیروی انسانی به عنوان باارزش‌ترین سرمایه سازمان و بالابردن ضریب ایمنی پیرامون چاه در حال فوران ۱۴۷ رگ سفید، تردد نیروهای عملیاتی در قالب برنامه‌ریزی این کمیته انجام می‌شود.
اعضای کمیسیون انرژی از محل حادثه چاه نفتی رگ سفید بازدید کردند
در همین روز، اعضای کمیسیون انرژی برای بررسی آخرین وضعیت حادثه آتش سوزی دکل شماره 95 منطقه رگ سفید از این منطقه بازدید کردند تا نسبت به جمع‌آوری گزارش و بررسی آخرین وضعیت حادثه آتش سوزی دکل شماره 95 منطقه رگ سفید اقدام کنند.
آغاز ساخت استخر ذخیره آب در مجاورت چاه 147 رگ سفید
با آماده‌سازی نسبی جاده‌های دسترسی به موقعیت چاه در حال فوران 147 رگ سفید و امکان تردد ماشین آلات سنگین، مراحل ساخت استخر ذخیره آب در مجاورت چاه آغاز شد. این استخر از سوی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در ابعاد 80 در 80 متر و با عمق پنج متر ایجاد می‌شود که به ذخیره‌سازی آب برای پشتیانی از عملیات مهار فوران چاه کمک می‌کند. این استخر ایزوله در فاصله 150 متری چاه 147 رگ سفید قرار دارد و به موازات عملیات اجرایی ساخت آن توسط مدیریت مهندسی و ساختمان شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، احداث پنج خط لوله تامین آب از مناطق مختلف نیز دنبال می‌شود.
نخستین محموله تجهیزات آسیب دیده دکل 95 از محوطه چاه رگ سفید خارج شد
چهارشنبه 10 آبان ماه؛ عملیات خارج سازی نخستین محموله تجهیزات آسیب دیده دستگاه حفاری 95 فتح از محوطه چاه در حال فوران 147 رگ سفید آغاز شد. با بررسی وضعیت هوا و جریان باد، تعدادی تجهیزات از جمله مخازن سیمان و آب دستگاه حفاری را از محوطه مشتعل چاه خارج شدند.
وزیر نفت از چاه 147 رگ سفید بازدید کرد
پنج‌شنبه 11 آبان ماه؛ در پنجمین روز حادثه بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت از چاه 147 منطقه رگ سفید بازدید و در جریان روند مهار آتش سوزی این چاه قرار گرفت . وزیر نفت در حاشیه این بازدید گفت: همزمان با عملیات مهار دو حلقه چاه برای کنترل آتش سوزی در حاشیه چاه 147 رگ سفید حفاری می‌شود و انجام این کارها حدود یک ماه و نیم طول می‌کشد.
پاکسازی محوطه پیرامون چاه رگ سفید با شتاب بیشتر ادامه دارد
هم‌چنین در این روز ستاد راهبری مهار فوران چاه 147 رگ سفید اعلام می‌کند که با تکمیل جاده دسترسی به محوطه چاه از روز گذشته کار خارج ساختن تجهیزات و متعلقات دکل 95 از محوطه با سرعت بیشتری در حال انجام است. این کار توسط تیم‌های تخصصی ترابری، عملیات و HSE و فوریت‌های پزشکی با پشتیبانی سایر واحدها در حال انجام است و تاکنون موفق شدند در 24 ساعت گذشته هشت محموله از تجهیزات سنگین را از مجاورت کانون آتش خارج و به محل پیش بینی شده در خارج از محوطه چاه انتقال دهند.
رگ سفید هم‌چنان می‌سوزد
جمعه 12آبان ماه؛ رگ سفید هم‌چنان می‌سوزد و عملیات خارج کردن تجهیزات و پاکسازی محیط پیرامونی چاه در حال فوران 147 رگ سفید – 2 برای سومین روز متوالی ادامه دارد. طبق اعلام ستاد راهبری مهار این چاه نفتی، عملیات خارج کردن تجهیزات با توجه به حجم وسیع آتش در محوطه چاه بر اساس شرایط جوی در ساعات مناسب از نظر جهت وزش باد صورت می‌گیرد.
همسو با این عملیات کار احداث استخر ذخیره آب و دو محل برای استقرار دکل‌های حفاری به طور شبانه‌روزی در دست اجراست و همزمان سایر تجهیزات لازم برای عملیات مهار از جمله پمپ‌های فشار قوی و سیستم‌های آب پاش به این موقعیت عملیاتی در حال انتقال است .
عملیات نهایی مهار فوران چاه از طریق سطح و ورود به دهانه آن پس از تخلیه کامل محوطه و خارج کردن دکل و ایجاد شرایط کاهش دما با پوشش آب برای نیروهای عملیاتی امکان پذیر خواهد شد. هم‌چنین احداث لوکیشن با هدف استقرار دو دکل حفاری برای حفر چاه‌های انحرافی و بستن چاه از عمق در دستور کار قرار گرفته است .
آتش رگ سفید یک ماه و نیم دیگر خاموش می‌شود
مهار آتش از بالا و پایین
روز شنبه 13آبان ماه؛ بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت اعلام می‌کند که آتش رگ سفید یک ماه و نیم دیگر خاموش می‌شود.
زنگنه عنوان می‌کند: برای خاموش کردن آتش فقط نیروهای داخلی فعالیت می‌کنند زیرا به اندازه کافی تجربه دارند. برای مهار آتش در رگ سفید از دو مسیر بالا و پایین تلاش می‌شود. از مسیر پایین باید دو چاه حفر شود که اقدامات آن باید فراهم شود. ابتدا باید مکان حفر چاه آماده شود و سپس دکل در آنجا قرار بگیرد .
عالی پور: احداث بیش از 250 کیلومتر خط لوله برای آبرسانی به چاه
در همین روز بیژن عالی پور، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در نشست خبری در حاشیه نهمین نمایشگاه صنعت نفت در اهواز آخرین وضعیت آتش سوزی چاه 147 رگ سفید را تشریح کرد: شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با همکاری شرکت ملی حفاری ایران در حال آماده‌سازی محل چاه‌ها، جاده‌های دسترسی و استخر آب هستند و کمتر از چهار روز بیش از 250 کیلومتر خط لوله آب از دو منطقه رودخانه زهره و امیدیه به سمت این چاه کشیده شده است .
وی افزود: ساخت لوکیشن در حالت عادی بین 6 تا 9 ماه زمان نیاز دارد اما خوشبختانه در کمتر از 15 روز این لوکیشن‌ها در حال احداث هستند. بعد از آماده شدن محل چاه‌ها، دو دکل حفاری با ابعاد و حجمی کمتر از دکل‌های چینی به منظور خاموش کردن چاه 147 رگ سفید در آن محل نصب خواهد شد .
تجهیزات آسیب دیده در محوطه چاه رگ سفید در حال انتقال است
عالی پور عنوان کرد: علاوه بر احداث چاه‌های انحرافی، از ظرفیت استخر و پمپ‌های آتش‌نشانی نیز برای خاموش کردن آتش سوزی استفاده خواهد شد. در حال حاضر تجهیزات آسیب دیده از روی چاه با همکاری شرکت ملی حفاری ایران به سختی در حال انتقال است تا برای استفاده از چاه انحرافی و استخر آب مشکلی ایجاد نشود .
پاکسازی و تسطیح محوطه چاه هم‌چنان ادامه دارد
روز یک‌شنبه 14آبان ماه؛ عملیات پاکسازی محوطه چاه در حال فوران رگ سفید، با هماهنگی و انسجام تیم‌های عملیات حفاری، گروه جابجایی دکل، HSE و سایر بخش‌های مرتبط در حال انجام است و تعدادی دیگر از محموله‌ها و ضایعات دستگاه حفاری 95 تخلیه شد. پاکسازی و تسطیح محوطه چاه، پیش درآمد اجرای عملیات یورش مهارگران به کانون آتش برای مهار و کنترل آن از دهانه چاه موسوم به TOP KILL است .
آتش رگ سفید سر به آسمان کشیده است
روز دوشنبه 15 آبان ماه؛ نه روز است که از فوران این چاه سرکش می‌گذرد و رگ سفید هم‌چنان می‌سوزد. آتش سر به آسمان کشیده و شعله‌اش زبان درازی می‌کند. همه نیروهای حاضر در محل مشغول کار هستند تا شرایط را برای انجام عملیات آماده کنند. هر روز در دو نوبت در منطقه عملیات انجام می‌گیرد تا همه تجهیزاتی که در محل دهانه چاه قرار دارند، از آنجا خارج شود، هم‌چنین مقدمات برای انجام سایر عملیات نیز در حال انجام است.
سپهری: عملیات مهار چاه رگ سفید به خوبی و طبق زمانبندی دنبال می‌شود
در این خصوص سپهر سپهری، مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران و رئیس ستاد راهبری مهار فوران چاه 147 رگ سفید در این شرکت گفت: روند پیشرفت عملیات اجرایی مهار و کنترل چاه به خوبی و براساس برنامه‌ریزی انجام شده و جدول زمانبندی دنبال می‌شود.
وی با اشاره به هماهنگی مطلوب میان متخصصان و کارشناسان شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و این شرکت، تصریح کرد: با همدلی، انسجام و تلاش بی وقفه و شبانه‌روزی کارکنان عملیاتی، فنی و تخصصی و پشتیبانی، پیشرفت عملیات رضایت بخش است .
رئیس ستاد راهبری مهار فوران چاه 147 رگ سفید در شرکت ملی حفاری ایران با اشاره به این‌که احداث محل و استقرار پمپ‌های آبرسانی مربوطه تکمیل شده است، افزود: هم اینک ادامه ساخت لوکیشن چاه‌های امدادی A و C و ساخت دو محل اردوگاهی برای این چاه‌ها مراحل اجرایی را طبق برنامه پشت سر می‌گذارد.
وی اظهار کرد: هم‌چنین آماده سازی محوطه تخلیه و نگهداری تجهیزات آسیب دیده دستگاه حفاری 95 (JUNK YARD) ، ساخت محل استقرار مخازن سیال کشتن چاه و پمپ تراک‌های سیمانکاری و ساخت و آماده نمودن محل استقرار ATHEY WAGON در حال اجراست.
آغاز آبگیری استخر ذخیره آب برای پوشش عملیات مهار
با تلاش شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران کار ساخت استخر ذخیره و تامین آب برای پوشش مستمر عملیات مهار چاه 147 رگ سفید – 2 به اتمام رسید و مراحل آبگیری آن آغاز شد. ساخت این استخر با ظرفیت 130 هزار بشکه با وجود کوهستانی بودن موقعیت چاه و نیاز به احداث جاده‌های دسترسی در یک پروسه یک هفته‌ای انجام و عصر امروز در مرحله آبگیری قرار گرفت .
با آبگیری این استخر عملیات مهار و کنترل فوران چاه وارد مرحله جدیدی شد زیرا با استقرار پمپ‌های پرفشار و شبکه چند راهه پاشش آب، فضای پیرامون چاه خنک و امکان نزدیک شدن مهارگران به دهانه چاه برای تخلیه باقیمانده دکل و تجهیزات سرچاهی فراهم خواهد شد. پاکسازی کامل محوطه چاه پیش زمینه‌ای برای آغاز عملیات اصلی مهار (TOP KILL) از طریق ورود به دهانه چاه و کنترل و ایمن سازی آن با بکارگیری تجهیزات ویژه است که عملیاتی کاملا تخصصی و با کاربست تجهیزاتی مختص مهار فوران از جمله ATHEY WAGON و STINGER صورت می‌پذیرد .
این در حالی است که همزمان با این اقدامات، کار احداث دو سکوی استقرار دکل حفاری (LOCATION) برای حفاری دو حلقه چاه امدادی جهت مهار فوران به روش (BOTTOM KILL) نیز پر شتاب ادامه دارد تا امکان ورود به چاه از عمق نیز مهیا شود .
آخرین وضعیت عملیات مهار از زبان مسول کل ستاد بحران چاه رگ سفید
روز سه‌شنبه 16 آبان؛ هلی کوپتر مدیر عامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و مسئول کل ستاد بحران و عملیات مهار چاه 147 رگ سفید وارد منطقه شد و بعد از بازدید، در محل کمپ به زمین نشست. بیژن عالی پور برای شرکت در جلسه کمیته بحران در منطقه حاضر شده بود و پس از این جلسه عنوان کرد: خوشبختانه استخر مورد نظر برای انجام عملیات top kill method به طور کامل و به شکلی آماده شده تا هیچ آبی نفوذ نکند. این استخر در حال حاضر در حال آبگیری است و با پایان آبگیری استخر اول به میزان 130 هزار بشکه، مرحله نهایی پاکسازی دکل نیز آغاز می شود و در این مرحله با توجه به شدت حرارت، آب افشانی از 10 نقطه با استفاده از موتور پمپ‌های 12 سیلندر صورت گرفته و باقیمانده تجهیزات سوخته و بقایای دکل از موقعیت خارج خواهند شد .
وی افزود: ساختار ساختمانی منطقه رگ سفید سنگی است و این مساله باعث می‌شود تا نتوان به وسیله انفجار اقدام به راهسازی و باز کردن جاده کرد. در نتیجه برای ایجاد جاده‌های دسترسی و ایجاد لوکیشن‌ها باید از ماشین آلاتی از جمله پیکور و بلدوزر کمک گرفت که زمان عملیات را طولانی تر می‌کنند و کار به سختی جلو می‌رود.
عالی‌پور اظهار کرد: در حال حاضر برای ایجاد هر لوکیشن، بیش از 7 پیکور، حدود 6 بولدوزر و 4 تا 5 عدد بیل میکانیکی در حال کار هستند. با تلاشی که در حال انجام است، هر لوکیشن حدود یک هفته تا 10 روز آینده به اتمام می‌رسد.
وی گفت: تا کنون بیشتر تجهیزاتی که در دهانه چاه وجود داشته با عملیاتی که انجام گرفته است از اطراف چاه خارج شده و تجهیزات باقی مانده نیز در دو روز آینده از اطراف چاه 147 رگ سفید خارج خواهد شد. همه کارها با هماهنگی بسیار خوب و نزدیک شرکت ملی حفاری پیش می‌رود و خوشبختانه هیچ مشکلی وجود ندارد .
مسئول کل ستاد بحران و عملیات مهار چاه 147 رگ سفید خاطرنشان کرد: در مرحله اول، هدف خاموش کردن چاه با روش Top Kill یا حمله به آتش از سطح است و در صورت عدم موفقیت، در دو موقعیت، دو حلقه چاه امدادی، یکی عمودی و دیگری انحرافی، به طور همزمان حفر می‌شود که قرار است در ابتدا چاه عمودی تا عمق حدود 2400 متر حفر و در آن عمق، عملیات Bottom Kill یا مهار چاه از تحت الارض، اجرا شود و اگر چاه مهار نشد، از طریق چاه دوم که به صورت انحرافی می‌شود به کار ادامه خواهیم داد .
هم‌چنین در این خصوص حمید دریس مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: از شب حادثه عملیات ساخت جاده جدید دسترسی علاوه بر جاده اصلی دسترسی آغاز شد و از فردای روز حادثه عملیات ساخت استخر مورد نیاز در منطقه برای ذخیره‌سازی آب آغاز شد. هم‌چنین در همان روز دو لوکیشن مورد نیاز برای حفر چاه‌های امدادی نیز مشخص شد.
وی افزود: از روز اول حادثه عملیات ساخت موقعیت‌های حفاری، ساخت استخر 130هزار بشکه‌ای، ساخت جاده دسترسی جدید، تعریض جاده دسترسی قدیم و خطوط لوله آبرسانی به موازات یکدیگر در حال انجام است. عملیات احداث خطوط لوله آبرسانی جدید در پنج رشته و با مجموع طول 250 کیلومتر در طول 4 روز به اتمام رسید .
مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب تصریح کرد: در حال حاضر عملیات ساخت استخر نیز به اتمام رسیده و در حال آبگیری است. هم‌چنین در دو موقعیت در نظر گرفته شده، لوکیشن و موقعیت‌ها در حال ساخت هستند . اکیپ‌های امداد پزشکی از جمله آمبولانس در محل و هلیکوپتر امداد پزشکی در گچساران آماده هستند تا در صورت بروز حادثه شاهد خدمت رسانی از سوی آنها باشیم.
راهکارهای در نظر گرفته شده برای مهار رگ سفید
وی گفت: برنامه حفاری چاه‌های امدادی مشخص شده است که بر اساس آن عملیات حفاری انجام خواهد گرفت. دو برنامه برای مهار فوران چاه در نظر گرفته شده است. یکی از روش‌ها کنترل و مهار فوران چاه از سطح الارض و دیگری مهار از تحت الارض است. برای روش مهار از تحت الارض یا bottom kill از دو حلقه چاه امدادی استفاده خواهد شد. یکی از چاه‌ها به روش حفاری عمودی و دیگری به صورت انحرافی کشیده خواهد شد و بیشترین امید برای روش تحت الارض بر روی چاهی است که به صورت عمودی حفاری خواهد شد. اگر از طریق موقعیت حفاری چاه عمودی موفق نشویم چاه 147 رگ سفید را که در حال فوران است کنترل کنیم، موقعیت چاهی که به صورت انحرافی حفاری می شود به کمک ما خوهد آمد .
پیش بینی 35 روز برای آغاز عملیات حمله به چاه به روش top kill
مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب گفت: در بحث مهار فوران به روش top kill تا کنون بیش از 60 محموله از دهانه اطراف چاه خارج شده است تا دسترسی به چاه آسان‌تر شود. پس از آن‌که بیش از 50 درصد از استخر پر از آب شود عملیات top kill در منطقه آغاز می‌شود .
دریس بیان کرد: از روز اول حادثه برای آغاز عملیات top kill حدود 35 روز زمان در نظر گرفته شده است. هم‌چنین برای چاه عمودی که قرار است عملیا ت bottom kill را انجام دهد، پس از ساخت لوکیشن حدود 38 روز زمان در نظر گرفته شده است تا عملیات آغاز شود. هم‌چنین برای ساخت لوکیشن ها نیز 14 روز زمان در نظر گرفته شده است .
آبرسانی به منطقه، حیاتی‌ترین مساله در عملیات مهار چاه 147 رگ سفید
پیش از آغاز عملیات در روز سه شنبه 16 آبان ماه، مسعود حیدری فرمانده میدان در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147میدان رگ سفید اظهار کرد: یکی از اولین اقدامات برای مهار چاه 147 میدان رگ سفید، آبرسانی به منطقه است که در این زمینه 5 خط 4 اینچ آبرسانی احداث شد. اکنون در حال آبگیری استخر ساخته شده در منطقه به ظرفیت 130 هزار بشکه هستیم و پیش بینی می‌کنیم که حدود 5 روز آبگیری این استخر زمان ببرد .
وی افزود: علاوه بر خطوط احداث شده که آب آنها وارد استخر می‌شود، حدود 20 تانکر هر کدام ظرفیت 16 هزار لیتر آب و دو دستگاه تریلی 28 هزار لیتری نیز در حال کمک به ذخیره‌سازی آب در منطقه هستند. آب در منطقه یکی از حیاتی‌ترین مسایل است، زیرا هم برای خنک کردن افرادی که به نزدیکی آتش می‌روند مورد استفاده قرار می گیرد و هم در نهایت در صورت موفق شدن در کنترل آتش و کشتن چاه مورد نیاز است و به همین منظور در حال ذخیره سازی آن هستیم .
کشتن چاه از بالا حدود 35 روز به طول می‌انجامد
فرمانده میدان در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147میدان رگ سفید با اشاره به این‌که برای کشتن چاه از طریق بالا حدود 35 روز به طول می‌انجامد، اظهار کرد: علاوه بر جاده سازی، کارهای مربوط به دسترسی به چاه آتش گرفته در طول شبانه روز در حال انجام است. با توجه به مسیر باد نیاز بود تا این کارها از سمت شرقی و غربی چاه انجام شود تا بتوانیم مخالف جهت باد به چاه در حال آتش حمله کنیم .
حیدری با بیان این‌که دکل حفاری بر روی دهانه چاه ذوب شده است، گفت: باید تجهیزاتی که در دهانه‌های چاه و اطراف آن هستند برداشته شود. برای این کار نیاز است تا افراد و ماشین آلات ابتدا از گوشه موقعیت چاه و سپس به مرکز چاه برسند. برای همه این کارها به آب فراوانی جهت خنک کردن افراد و ماشین آلات نیاز است.
اولین و سریع‌ترین راه برای کشتن چاه، روش top kill است
وی با اشاره به این‌که جمعا در منطقه حدود 80 ماشین راهسازی در حال فعالیت است، گفت: اولین و سریع‌ترین راه برای کشتن چاه، روش top kill است، اما به دلیل این‌که زمان از دست نرود، دو چاه انحرافی به طراحی اضافه شده است که ساخت این چاه‌ها به حدود 14 روز زمان نیاز دارد.
فرمانده میدان در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147 میدان رگ سفید خاطرنشان کرد: هیچ عقب افتادگی در برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته وجود ندارد و گاها حتی از برنامه‌ریزی جلو هستیم. تمام امکانات و فعالیت‌هایی که در منطقه انجام می‌گیرد، مرهون فداکاری‌های نیروی انسانی است که بزرگترین سرمایه، نیروی انسانی است. در این حادثه نیروهای عملیاتی از جان و دل مایه گذاشته‌اند، زیرا تنها با دستورات اداری نمی‌توان کارها را با چنین سرعتی پیش برد .
تاکنون بسیاری از محموله‌ها از اطراف چاه خارج شده است
هم‌چنین تقی قاسمی بابااحمدی، فرمانده مهار آتش در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147میدان رگ سفید در گفت‌وگو با ایسنا در این باره اظهار کرد: در ساعات اولیه فوران دکل شماره 95 رگ سفید در محل مستقر شدیم و به بررسی چاه پرداختیم. چاه 147رگ سفید تا عمق 2610 متری وارد مخزن شده بود و حفاری آن با شرایط سختی در حال انجام بود .
وی افزود: در زمان حفاری، با توجه به وضعیت هرزروی شدیدی که در مخزن به وجود آمد، کنترل چاه با مواد کنترل کننده چاه از دست خارج شد و چاه فوران کرد. در همان ساعت‌های اولیه تمام مقدمات و تجهیزات آماده شد .
فرمانده مهار آتش در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147میدان رگ سفید گفت: ابتدایی‌ترین کار برای مهار چاه، خارج کردن تجهیزات از اطراف چاه بود که تا کنون بسیاری از محموله‌ها از اطراف چاه خارج شده است. در حال حاضر نیروهای مستقر برای انجام عملیات به شعاع 50متری دهانه چاه رسیده‌اند و پس از خارج کردن همه تجهیزات از دهانه چاه، متمرکز ساختن شعله عملیات top kill method چاه آغاز می‌شود تا چاه از بالا مهار شود .
بابااحمدی عنوان کرد: با توجه به این‌که موقعیت چاه در منطقه‌ای کوهستانی قرار دارد و دسترسی به چاه فقط از طریق یک جاده اصلی بود، کار را اندکی سخت می‌کرد. کار احداث جاده‌های جدید برای دسترسی به چاه به وسیله دستگاه‌های پیکو انجام می‌شود اما کار با این دستگاه‌ها زمان بر است .
یورش آبی به چاه
وی ادامه داد: برای مهار چاه در روش top kill method استخری با ظرفیت 150هزار بشکه آب در نظر گرفته شده که عملیات ساخت آن به اتمام رسیده و در حال آبگیری است. آب این استخر پس از ذخیره سازی در زمان آغاز عملیات به وسیله پمپ‌های در نظر گرفته شده به سمت دهانه چاه پرتاب می‌شود .
فرمانده مهار آتش در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147 میدان رگ سفید خاطرنشان کرد: از 12 آبان ماه کار در منطقه آغاز شده است و اکنون با توجه به اقدامات انجام گرفته نسبت به برنامه‌ریزی جلو هستیم و اگر به همین شکل پیش برویم عملیات مهار چاه به روش top kill method حدود 35 روز زمان می برد .
از برنامه جلو هستیم
فرزاد قربانی، رییس عملیات مهار چاه 147 میدان رگ سفید نیز گفت: در عملیات آماده سازی مهار آتش سوزی چاه 147 رگ سفید، تا کنون حدود 500 هزار متر مکعب عملیات خاکبرداری در بحث جاده سازی، ساخت استخر و ساخت لوکیشن انجام گرفته است. به دلیل این‌که منطقه کوهستانی است، مشکلات بسیاری وجود دارد که این مشکلات با همکاری مهندسی ساختمان و پشتیبانی شرکت ملی حفاری و تلاش بخش‌های ترابری حل شده است .
وی افزود: حضور مسولان در منطقه از بالاترین رده سازمان تا مسولان استانی و منطقه بسیار تاثیرگذار بوده است و نقش پشتیبانی بسیار خوبی را تا کنون در منطقه ایفا کرده‌اند. با تلاش‌های انجام گرفته حتی از برنامه پیش‌بینی شده در بحث مهار فوران چاه و خاموش کردن آتش آن جلو هستیم .
رییس عملیات مهار چاه 147 میدان رگ سفید اظهار کرد: با تخلیه تجهیزات از اطراف چاه مقدار بسیاری کمی از آنها باقی مانده است که در روزهای آینده از اطراف دهانه چاه تخلیه می‌شوند. با حضور تلاشگران بخش ترابری مناطق نفتخیز جنوب بخش اعظمی از تجهیزات اطراف چاه از محل خارج شده‌اند .
قربانی بیان کرد: تلاشگران بخش ترابری برای خارج کردن محموله‌ها و تجهیزات از اطراف دهانه آتش تا نزدیکی آتش بسیار داغ و 600 درجه سانتیگرادی چاه 147 می‌روند و به نوعی از جان خود می‌گذرند تا منطقه را به صورت کامل پاکسازی کنند .
وی ادامه داد: جرات راننده‌ها، دل به آتش زدن آنها و ایثار آنها برای خروج محموله‌های اطراف چاه واقعا مثال زدنی است. تلاش آنها در این دمای بسیار زیاد مایه افتخار است و باید از این تلاشگران که در حال پاکسازی منطقه نیز هستند تشکر کرد .
انجام عملیات پاکسازی محوطه چاه در شرایط دمایی داغ و 600 درجه‌ای
هم‌چنین یک آتش نشان حاضر در منطقه که نخواست نامی در این گزارش از او برده شود، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گفت: تحت شرایطی وارد محوطه می‌شویم که دمای آتش حدود 600 درجه سانتی گراد است و مجبور هستیم با لباس ضد حریق و پوشش آب وارد محل شویم .
وی افزود: گرمای آتش بر روی ما اثر می‌گذارد اما وظیفه خود می‌دانیم تا در محل حضور پیدا کنیم زیرا ایران برای ما عزیز است و حاضر هستیم برای کشور از جان خود بگذریم .
این آتش نشان خاطرنشان کرد: امیدواریم بتوانیم بدون حادثه و بدون هیچ دردسری آتش سوزی چاه 147رگ سفید را مهار کنیم تا منطقه مجددا از نظر ایمنی امن شود .
پس از برگزاری جلسه مدیریت بحران، عملیات در ساعت 20:30 دقیقه آغاز و تا 4 ساعت به طول انجامید. ابتدا تیم آتش نشانی مناطق نفتخیز جنوب و شرکت‌های بهره‌برداری نفت و گاز گچساران و آغاجاری با استقرار و چیدمان ماشین آلات آتش نشانی و تانکرهای حمل آب، بارش انبوه و فوران آب را در محدوده عملیات امکان پذیر ساختند. آن‌گاه سه گروه از آتش کاران در صفوف منظم و فواصل معین، در شعاع 30 تا 50 متری دهانه چاه مستقر و با پوشش مستمر آب، دمای تجهیزات و آهن آلات باقی مانده در ضلع غربی چاه را کاهش دادند .
هم‌چنین در روز 17 آبان ماه ستاد راهبری مهار فوران چاه رگ سفید اعلام کرد: قدم‌ها حساب شده و خارج کردن هر تجهیز پیرامون چاه بر اساس اهمیت آن و احتمال این‌که آسیب کمتر متوجه آن شده باشد انجام می‌شود و تاکنون بیش از 80 محموله از تجهیزات که تا حدودی از شعله‌های سرکش آتش دوره مانده از جمله ژنراتورها، پمپ‌های سیال، و مخازن از محوطه تخلیه و به محل پیش‌بینی شده برای انباشت، انتقال یافته است .
آبگیری استخر 130 هزار بشکه‌ای شتاب بیشتری گرفته است و با ساخت محل استقرار دکل‌های حفاری برای حفر چاه‌های امدادی، کار انتقال دکل‌ها و تجهیزات ویژه مهار کلید خورده و مهارگران برای اجرای عملیات بزرگ در روزهای نزدیک آماده می‌شوند.
یازده روز است که رگ سفید می‌سوزد و تلاش برای مهار این چاه هم‌چنان ادامه دارد. توانمندی کارشناسان مجرب نفت و حفاری در کشور، این امید را در دل زنده می‌کند که چاه 147 رگ سفید با علم، تلاش و از خود گذشتگی مردان نفتی، هرچه سریع‌تر مهار شود تا حماسه‌ای دیگر از تلاش بزرگمردان ایرانی در تاریخ کشور رقم بخورد.
نیروهای عملیاتی و مدیران شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و ملی حفاری ایران پس از اطلاع از این حادثه به سرعت در محل حضور پیدا کردند تا با بررسی ابعاد حادثه راهبردی را برای مهار فوران و آتش سوزی در نظر بگیرند .
بسیج همه امکانات برای مهار حادثه دکل ۹۵
کمیته بحران با حضور مدیران عامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، شرکت ملی حفاری، شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران و دیگر مدیران و متخصصان مربوطه تشکیل شد. این کمیته جهت بررسی ابعاد حادثه و به منظور ساماندهی شرایط در کوتاهترین زمان ممکن در نظر گرفته شد تا برای انجام هرچه سریع‌تر کارها تصمیم گیری و همه امکانات را در این زمینه بسیج کند .
بامداد 8 آبان ماه؛ محسن دلاویز به عنوان نماینده ویژه وزیر نفت در محل حادثه حاضر شد. وی با ابراز تاسف از این حادثه، مراتب تسلیت خود را به خانواده‌های داغدار جانباختگان و هم‌چنین کارکنان صنعت نفت به ویژه شرکت ملی حفاری ایران اعلام کرد و گفت: با دستور وزیر نفت، از هیچ مساعدتی در این زمینه دریغ نخواهد شد . بررسی ابعاد حادثه و الزامات پیش رو به منظور ساماندهی شرایط در کوتاهترین زمان ممکن در دستور کار قرار دارد و همه امکانات به این منظور بسیج شده است.
دلاویز با اشاره به سخت گذر و تپه‌ای بودن منطقه حادثه، عنوان کرد: تمهیدات لازم اندیشیده شده و تلاش‌ها و پیگیری‌ها برای مهار حادثه با جدیت در دست اقدام است .
تشکیل 3 تیم فنی عملیاتی برای مهار فوران چاه
در همان روز کمیته مدیریت بحران شرکت ملی حفاری ایران از تشکیل 3 تیم فنی تخصصی در موقعیت چاه شماره 147 رگ سفید خبر داد . این تیم‌های تخصصی از سوی سپهر سپهری مدیرعامل و رئیس کمیته مدیریت بحران شرکت ملی حفاری ایران تشکیل شدند و سرپرستی آنها به عهده معاونان مدیرعامل در عملیات حفاری، خدمات تخصصی و مدیریت پروژه‌های حفاری بود تا به بررسی ابعاد حادثه به وجود آمده در منطقه بپردازند .
بررسی حادثه آتش سوزی دکل 95 در دستور کار کمیسیون انرژی
هم‌چنین همان روز فریدون حسنوند، رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، از تشکیل کمیته‌ای در این کمیسیون برای اعزام به محل انفجار دکل نفتی رگ سفید در روز سه شنبه خبر داد .
حسنوند با بیان این‌که کمیسیون ضمن بازدید از محل حادثه از مسئولان مرتبط برای تهیه گزارش اولیه جهت حضور در کمیسیون دعوت می کند، ادامه داد: در نهایت گزارش تکمیلی به رئیس مجلس و صحن علنی ارائه می‌شود که بر اساس ماده 236 آیین نامه داخلی مجلس اگر تقصیر و قصوری شکل گرفته و عوامل انسانی و مدیریتی در این حادثه دخیل باشند، دستگاه قضایی مرجع رسیدگی به این‌گونه حوادث است.
تشکیل روزانه جلسه مدیریت بحران تا پایان مهار چاه رگ سفید
سه شنبه 9 آبان ماه؛ سعید قربانی، دبیر کمیته مدیریت بحران شرکت ملی حفاری ایران از تشکیل جلسات روزانه این کمیته تا پایان عملیات مهار چاه 147 رگ سفید خبر داد و گفت: به علت فوران گاز دکل حفاری دچار آتش سوزی شد و بر اثر این آتش سوزی دستگاه حفاری سنگین 95 فتح در آتش سوخت و چاه از کنترل خارج شد.
وی گفت: با هدف صیانت از نیروی انسانی به عنوان باارزش‌ترین سرمایه سازمان و بالابردن ضریب ایمنی پیرامون چاه در حال فوران ۱۴۷ رگ سفید، تردد نیروهای عملیاتی در قالب برنامه‌ریزی این کمیته انجام می‌شود.
اعضای کمیسیون انرژی از محل حادثه چاه نفتی رگ سفید بازدید کردند
در همین روز، اعضای کمیسیون انرژی برای بررسی آخرین وضعیت حادثه آتش سوزی دکل شماره 95 منطقه رگ سفید از این منطقه بازدید کردند تا نسبت به جمع‌آوری گزارش و بررسی آخرین وضعیت حادثه آتش سوزی دکل شماره 95 منطقه رگ سفید اقدام کنند.
آغاز ساخت استخر ذخیره آب در مجاورت چاه 147 رگ سفید
با آماده‌سازی نسبی جاده‌های دسترسی به موقعیت چاه در حال فوران 147 رگ سفید و امکان تردد ماشین آلات سنگین، مراحل ساخت استخر ذخیره آب در مجاورت چاه آغاز شد. این استخر از سوی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در ابعاد 80 در 80 متر و با عمق پنج متر ایجاد می‌شود که به ذخیره‌سازی آب برای پشتیانی از عملیات مهار فوران چاه کمک می‌کند. این استخر ایزوله در فاصله 150 متری چاه 147 رگ سفید قرار دارد و به موازات عملیات اجرایی ساخت آن توسط مدیریت مهندسی و ساختمان شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، احداث پنج خط لوله تامین آب از مناطق مختلف نیز دنبال می‌شود.
نخستین محموله تجهیزات آسیب دیده دکل 95 از محوطه چاه رگ سفید خارج شد
چهارشنبه 10 آبان ماه؛ عملیات خارج سازی نخستین محموله تجهیزات آسیب دیده دستگاه حفاری 95 فتح از محوطه چاه در حال فوران 147 رگ سفید آغاز شد. با بررسی وضعیت هوا و جریان باد، تعدادی تجهیزات از جمله مخازن سیمان و آب دستگاه حفاری را از محوطه مشتعل چاه خارج شدند.
وزیر نفت از چاه 147 رگ سفید بازدید کرد
پنج‌شنبه 11 آبان ماه؛ در پنجمین روز حادثه بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت از چاه 147 منطقه رگ سفید بازدید و در جریان روند مهار آتش سوزی این چاه قرار گرفت . وزیر نفت در حاشیه این بازدید گفت: همزمان با عملیات مهار دو حلقه چاه برای کنترل آتش سوزی در حاشیه چاه 147 رگ سفید حفاری می‌شود و انجام این کارها حدود یک ماه و نیم طول می‌کشد.
پاکسازی محوطه پیرامون چاه رگ سفید با شتاب بیشتر ادامه دارد
هم‌چنین در این روز ستاد راهبری مهار فوران چاه 147 رگ سفید اعلام می‌کند که با تکمیل جاده دسترسی به محوطه چاه از روز گذشته کار خارج ساختن تجهیزات و متعلقات دکل 95 از محوطه با سرعت بیشتری در حال انجام است. این کار توسط تیم‌های تخصصی ترابری، عملیات و HSE و فوریت‌های پزشکی با پشتیبانی سایر واحدها در حال انجام است و تاکنون موفق شدند در 24 ساعت گذشته هشت محموله از تجهیزات سنگین را از مجاورت کانون آتش خارج و به محل پیش بینی شده در خارج از محوطه چاه انتقال دهند.
رگ سفید هم‌چنان می‌سوزد
جمعه 12آبان ماه؛ رگ سفید هم‌چنان می‌سوزد و عملیات خارج کردن تجهیزات و پاکسازی محیط پیرامونی چاه در حال فوران 147 رگ سفید – 2 برای سومین روز متوالی ادامه دارد. طبق اعلام ستاد راهبری مهار این چاه نفتی، عملیات خارج کردن تجهیزات با توجه به حجم وسیع آتش در محوطه چاه بر اساس شرایط جوی در ساعات مناسب از نظر جهت وزش باد صورت می‌گیرد.
همسو با این عملیات کار احداث استخر ذخیره آب و دو محل برای استقرار دکل‌های حفاری به طور شبانه‌روزی در دست اجراست و همزمان سایر تجهیزات لازم برای عملیات مهار از جمله پمپ‌های فشار قوی و سیستم‌های آب پاش به این موقعیت عملیاتی در حال انتقال است .
عملیات نهایی مهار فوران چاه از طریق سطح و ورود به دهانه آن پس از تخلیه کامل محوطه و خارج کردن دکل و ایجاد شرایط کاهش دما با پوشش آب برای نیروهای عملیاتی امکان پذیر خواهد شد. هم‌چنین احداث لوکیشن با هدف استقرار دو دکل حفاری برای حفر چاه‌های انحرافی و بستن چاه از عمق در دستور کار قرار گرفته است .
آتش رگ سفید یک ماه و نیم دیگر خاموش می‌شود
مهار آتش از بالا و پایین
روز شنبه 13آبان ماه؛ بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت اعلام می‌کند که آتش رگ سفید یک ماه و نیم دیگر خاموش می‌شود.
زنگنه عنوان می‌کند: برای خاموش کردن آتش فقط نیروهای داخلی فعالیت می‌کنند زیرا به اندازه کافی تجربه دارند. برای مهار آتش در رگ سفید از دو مسیر بالا و پایین تلاش می‌شود. از مسیر پایین باید دو چاه حفر شود که اقدامات آن باید فراهم شود. ابتدا باید مکان حفر چاه آماده شود و سپس دکل در آنجا قرار بگیرد .
عالی پور: احداث بیش از 250 کیلومتر خط لوله برای آبرسانی به چاه
در همین روز بیژن عالی پور، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در نشست خبری در حاشیه نهمین نمایشگاه صنعت نفت در اهواز آخرین وضعیت آتش سوزی چاه 147 رگ سفید را تشریح کرد: شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با همکاری شرکت ملی حفاری ایران در حال آماده‌سازی محل چاه‌ها، جاده‌های دسترسی و استخر آب هستند و کمتر از چهار روز بیش از 250 کیلومتر خط لوله آب از دو منطقه رودخانه زهره و امیدیه به سمت این چاه کشیده شده است .
وی افزود: ساخت لوکیشن در حالت عادی بین 6 تا 9 ماه زمان نیاز دارد اما خوشبختانه در کمتر از 15 روز این لوکیشن‌ها در حال احداث هستند. بعد از آماده شدن محل چاه‌ها، دو دکل حفاری با ابعاد و حجمی کمتر از دکل‌های چینی به منظور خاموش کردن چاه 147 رگ سفید در آن محل نصب خواهد شد .
تجهیزات آسیب دیده در محوطه چاه رگ سفید در حال انتقال است
عالی پور عنوان کرد: علاوه بر احداث چاه‌های انحرافی، از ظرفیت استخر و پمپ‌های آتش‌نشانی نیز برای خاموش کردن آتش سوزی استفاده خواهد شد. در حال حاضر تجهیزات آسیب دیده از روی چاه با همکاری شرکت ملی حفاری ایران به سختی در حال انتقال است تا برای استفاده از چاه انحرافی و استخر آب مشکلی ایجاد نشود .
پاکسازی و تسطیح محوطه چاه هم‌چنان ادامه دارد
روز یک‌شنبه 14آبان ماه؛ عملیات پاکسازی محوطه چاه در حال فوران رگ سفید، با هماهنگی و انسجام تیم‌های عملیات حفاری، گروه جابجایی دکل، HSE و سایر بخش‌های مرتبط در حال انجام است و تعدادی دیگر از محموله‌ها و ضایعات دستگاه حفاری 95 تخلیه شد. پاکسازی و تسطیح محوطه چاه، پیش درآمد اجرای عملیات یورش مهارگران به کانون آتش برای مهار و کنترل آن از دهانه چاه موسوم به TOP KILL است .
آتش رگ سفید سر به آسمان کشیده است
روز دوشنبه 15 آبان ماه؛ نه روز است که از فوران این چاه سرکش می‌گذرد و رگ سفید هم‌چنان می‌سوزد. آتش سر به آسمان کشیده و شعله‌اش زبان درازی می‌کند. همه نیروهای حاضر در محل مشغول کار هستند تا شرایط را برای انجام عملیات آماده کنند. هر روز در دو نوبت در منطقه عملیات انجام می‌گیرد تا همه تجهیزاتی که در محل دهانه چاه قرار دارند، از آنجا خارج شود، هم‌چنین مقدمات برای انجام سایر عملیات نیز در حال انجام است.
سپهری: عملیات مهار چاه رگ سفید به خوبی و طبق زمانبندی دنبال می‌شود
در این خصوص سپهر سپهری، مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران و رئیس ستاد راهبری مهار فوران چاه 147 رگ سفید در این شرکت گفت: روند پیشرفت عملیات اجرایی مهار و کنترل چاه به خوبی و براساس برنامه‌ریزی انجام شده و جدول زمانبندی دنبال می‌شود.
وی با اشاره به هماهنگی مطلوب میان متخصصان و کارشناسان شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و این شرکت، تصریح کرد: با همدلی، انسجام و تلاش بی وقفه و شبانه‌روزی کارکنان عملیاتی، فنی و تخصصی و پشتیبانی، پیشرفت عملیات رضایت بخش است .
رئیس ستاد راهبری مهار فوران چاه 147 رگ سفید در شرکت ملی حفاری ایران با اشاره به این‌که احداث محل و استقرار پمپ‌های آبرسانی مربوطه تکمیل شده است، افزود: هم اینک ادامه ساخت لوکیشن چاه‌های امدادی A و C و ساخت دو محل اردوگاهی برای این چاه‌ها مراحل اجرایی را طبق برنامه پشت سر می‌گذارد.
وی اظهار کرد: هم‌چنین آماده سازی محوطه تخلیه و نگهداری تجهیزات آسیب دیده دستگاه حفاری 95 (JUNK YARD) ، ساخت محل استقرار مخازن سیال کشتن چاه و پمپ تراک‌های سیمانکاری و ساخت و آماده نمودن محل استقرار ATHEY WAGON در حال اجراست.
آغاز آبگیری استخر ذخیره آب برای پوشش عملیات مهار
با تلاش شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران کار ساخت استخر ذخیره و تامین آب برای پوشش مستمر عملیات مهار چاه 147 رگ سفید – 2 به اتمام رسید و مراحل آبگیری آن آغاز شد. ساخت این استخر با ظرفیت 130 هزار بشکه با وجود کوهستانی بودن موقعیت چاه و نیاز به احداث جاده‌های دسترسی در یک پروسه یک هفته‌ای انجام و عصر امروز در مرحله آبگیری قرار گرفت .
با آبگیری این استخر عملیات مهار و کنترل فوران چاه وارد مرحله جدیدی شد زیرا با استقرار پمپ‌های پرفشار و شبکه چند راهه پاشش آب، فضای پیرامون چاه خنک و امکان نزدیک شدن مهارگران به دهانه چاه برای تخلیه باقیمانده دکل و تجهیزات سرچاهی فراهم خواهد شد. پاکسازی کامل محوطه چاه پیش زمینه‌ای برای آغاز عملیات اصلی مهار (TOP KILL) از طریق ورود به دهانه چاه و کنترل و ایمن سازی آن با بکارگیری تجهیزات ویژه است که عملیاتی کاملا تخصصی و با کاربست تجهیزاتی مختص مهار فوران از جمله ATHEY WAGON و STINGER صورت می‌پذیرد .
این در حالی است که همزمان با این اقدامات، کار احداث دو سکوی استقرار دکل حفاری (LOCATION) برای حفاری دو حلقه چاه امدادی جهت مهار فوران به روش (BOTTOM KILL) نیز پر شتاب ادامه دارد تا امکان ورود به چاه از عمق نیز مهیا شود .
آخرین وضعیت عملیات مهار از زبان مسول کل ستاد بحران چاه رگ سفید
روز سه‌شنبه 16 آبان؛ هلی کوپتر مدیر عامل شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب و مسئول کل ستاد بحران و عملیات مهار چاه 147 رگ سفید وارد منطقه شد و بعد از بازدید، در محل کمپ به زمین نشست. بیژن عالی پور برای شرکت در جلسه کمیته بحران در منطقه حاضر شده بود و پس از این جلسه عنوان کرد: خوشبختانه استخر مورد نظر برای انجام عملیات top kill method به طور کامل و به شکلی آماده شده تا هیچ آبی نفوذ نکند. این استخر در حال حاضر در حال آبگیری است و با پایان آبگیری استخر اول به میزان 130 هزار بشکه، مرحله نهایی پاکسازی دکل نیز آغاز می شود و در این مرحله با توجه به شدت حرارت، آب افشانی از 10 نقطه با استفاده از موتور پمپ‌های 12 سیلندر صورت گرفته و باقیمانده تجهیزات سوخته و بقایای دکل از موقعیت خارج خواهند شد .
وی افزود: ساختار ساختمانی منطقه رگ سفید سنگی است و این مساله باعث می‌شود تا نتوان به وسیله انفجار اقدام به راهسازی و باز کردن جاده کرد. در نتیجه برای ایجاد جاده‌های دسترسی و ایجاد لوکیشن‌ها باید از ماشین آلاتی از جمله پیکور و بلدوزر کمک گرفت که زمان عملیات را طولانی تر می‌کنند و کار به سختی جلو می‌رود.
عالی‌پور اظهار کرد: در حال حاضر برای ایجاد هر لوکیشن، بیش از 7 پیکور، حدود 6 بولدوزر و 4 تا 5 عدد بیل میکانیکی در حال کار هستند. با تلاشی که در حال انجام است، هر لوکیشن حدود یک هفته تا 10 روز آینده به اتمام می‌رسد.
وی گفت: تا کنون بیشتر تجهیزاتی که در دهانه چاه وجود داشته با عملیاتی که انجام گرفته است از اطراف چاه خارج شده و تجهیزات باقی مانده نیز در دو روز آینده از اطراف چاه 147 رگ سفید خارج خواهد شد. همه کارها با هماهنگی بسیار خوب و نزدیک شرکت ملی حفاری پیش می‌رود و خوشبختانه هیچ مشکلی وجود ندارد .
مسئول کل ستاد بحران و عملیات مهار چاه 147 رگ سفید خاطرنشان کرد: در مرحله اول، هدف خاموش کردن چاه با روش Top Kill یا حمله به آتش از سطح است و در صورت عدم موفقیت، در دو موقعیت، دو حلقه چاه امدادی، یکی عمودی و دیگری انحرافی، به طور همزمان حفر می‌شود که قرار است در ابتدا چاه عمودی تا عمق حدود 2400 متر حفر و در آن عمق، عملیات Bottom Kill یا مهار چاه از تحت الارض، اجرا شود و اگر چاه مهار نشد، از طریق چاه دوم که به صورت انحرافی می‌شود به کار ادامه خواهیم داد .
هم‌چنین در این خصوص حمید دریس مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: از شب حادثه عملیات ساخت جاده جدید دسترسی علاوه بر جاده اصلی دسترسی آغاز شد و از فردای روز حادثه عملیات ساخت استخر مورد نیاز در منطقه برای ذخیره‌سازی آب آغاز شد. هم‌چنین در همان روز دو لوکیشن مورد نیاز برای حفر چاه‌های امدادی نیز مشخص شد.
وی افزود: از روز اول حادثه عملیات ساخت موقعیت‌های حفاری، ساخت استخر 130هزار بشکه‌ای، ساخت جاده دسترسی جدید، تعریض جاده دسترسی قدیم و خطوط لوله آبرسانی به موازات یکدیگر در حال انجام است. عملیات احداث خطوط لوله آبرسانی جدید در پنج رشته و با مجموع طول 250 کیلومتر در طول 4 روز به اتمام رسید .
مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب تصریح کرد: در حال حاضر عملیات ساخت استخر نیز به اتمام رسیده و در حال آبگیری است. هم‌چنین در دو موقعیت در نظر گرفته شده، لوکیشن و موقعیت‌ها در حال ساخت هستند . اکیپ‌های امداد پزشکی از جمله آمبولانس در محل و هلیکوپتر امداد پزشکی در گچساران آماده هستند تا در صورت بروز حادثه شاهد خدمت رسانی از سوی آنها باشیم.
راهکارهای در نظر گرفته شده برای مهار رگ سفید
وی گفت: برنامه حفاری چاه‌های امدادی مشخص شده است که بر اساس آن عملیات حفاری انجام خواهد گرفت. دو برنامه برای مهار فوران چاه در نظر گرفته شده است. یکی از روش‌ها کنترل و مهار فوران چاه از سطح الارض و دیگری مهار از تحت الارض است. برای روش مهار از تحت الارض یا bottom kill از دو حلقه چاه امدادی استفاده خواهد شد. یکی از چاه‌ها به روش حفاری عمودی و دیگری به صورت انحرافی کشیده خواهد شد و بیشترین امید برای روش تحت الارض بر روی چاهی است که به صورت عمودی حفاری خواهد شد. اگر از طریق موقعیت حفاری چاه عمودی موفق نشویم چاه 147 رگ سفید را که در حال فوران است کنترل کنیم، موقعیت چاهی که به صورت انحرافی حفاری می شود به کمک ما خوهد آمد .
پیش بینی 35 روز برای آغاز عملیات حمله به چاه به روش top kill
مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب گفت: در بحث مهار فوران به روش top kill تا کنون بیش از 60 محموله از دهانه اطراف چاه خارج شده است تا دسترسی به چاه آسان‌تر شود. پس از آن‌که بیش از 50 درصد از استخر پر از آب شود عملیات top kill در منطقه آغاز می‌شود .
دریس بیان کرد: از روز اول حادثه برای آغاز عملیات top kill حدود 35 روز زمان در نظر گرفته شده است. هم‌چنین برای چاه عمودی که قرار است عملیا ت bottom kill را انجام دهد، پس از ساخت لوکیشن حدود 38 روز زمان در نظر گرفته شده است تا عملیات آغاز شود. هم‌چنین برای ساخت لوکیشن ها نیز 14 روز زمان در نظر گرفته شده است .
آبرسانی به منطقه، حیاتی‌ترین مساله در عملیات مهار چاه 147 رگ سفید
پیش از آغاز عملیات در روز سه شنبه 16 آبان ماه، مسعود حیدری فرمانده میدان در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147میدان رگ سفید اظهار کرد: یکی از اولین اقدامات برای مهار چاه 147 میدان رگ سفید، آبرسانی به منطقه است که در این زمینه 5 خط 4 اینچ آبرسانی احداث شد. اکنون در حال آبگیری استخر ساخته شده در منطقه به ظرفیت 130 هزار بشکه هستیم و پیش بینی می‌کنیم که حدود 5 روز آبگیری این استخر زمان ببرد .
وی افزود: علاوه بر خطوط احداث شده که آب آنها وارد استخر می‌شود، حدود 20 تانکر هر کدام ظرفیت 16 هزار لیتر آب و دو دستگاه تریلی 28 هزار لیتری نیز در حال کمک به ذخیره‌سازی آب در منطقه هستند. آب در منطقه یکی از حیاتی‌ترین مسایل است، زیرا هم برای خنک کردن افرادی که به نزدیکی آتش می‌روند مورد استفاده قرار می گیرد و هم در نهایت در صورت موفق شدن در کنترل آتش و کشتن چاه مورد نیاز است و به همین منظور در حال ذخیره سازی آن هستیم .
کشتن چاه از بالا حدود 35 روز به طول می‌انجامد
فرمانده میدان در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147میدان رگ سفید با اشاره به این‌که برای کشتن چاه از طریق بالا حدود 35 روز به طول می‌انجامد، اظهار کرد: علاوه بر جاده سازی، کارهای مربوط به دسترسی به چاه آتش گرفته در طول شبانه روز در حال انجام است. با توجه به مسیر باد نیاز بود تا این کارها از سمت شرقی و غربی چاه انجام شود تا بتوانیم مخالف جهت باد به چاه در حال آتش حمله کنیم .
حیدری با بیان این‌که دکل حفاری بر روی دهانه چاه ذوب شده است، گفت: باید تجهیزاتی که در دهانه‌های چاه و اطراف آن هستند برداشته شود. برای این کار نیاز است تا افراد و ماشین آلات ابتدا از گوشه موقعیت چاه و سپس به مرکز چاه برسند. برای همه این کارها به آب فراوانی جهت خنک کردن افراد و ماشین آلات نیاز است.
اولین و سریع‌ترین راه برای کشتن چاه، روش top kill است
وی با اشاره به این‌که جمعا در منطقه حدود 80 ماشین راهسازی در حال فعالیت است، گفت: اولین و سریع‌ترین راه برای کشتن چاه، روش top kill است، اما به دلیل این‌که زمان از دست نرود، دو چاه انحرافی به طراحی اضافه شده است که ساخت این چاه‌ها به حدود 14 روز زمان نیاز دارد.
فرمانده میدان در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147 میدان رگ سفید خاطرنشان کرد: هیچ عقب افتادگی در برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته وجود ندارد و گاها حتی از برنامه‌ریزی جلو هستیم. تمام امکانات و فعالیت‌هایی که در منطقه انجام می‌گیرد، مرهون فداکاری‌های نیروی انسانی است که بزرگترین سرمایه، نیروی انسانی است. در این حادثه نیروهای عملیاتی از جان و دل مایه گذاشته‌اند، زیرا تنها با دستورات اداری نمی‌توان کارها را با چنین سرعتی پیش برد .
تاکنون بسیاری از محموله‌ها از اطراف چاه خارج شده است
هم‌چنین تقی قاسمی بابااحمدی، فرمانده مهار آتش در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147میدان رگ سفید در گفت‌وگو با ایسنا در این باره اظهار کرد: در ساعات اولیه فوران دکل شماره 95 رگ سفید در محل مستقر شدیم و به بررسی چاه پرداختیم. چاه 147رگ سفید تا عمق 2610 متری وارد مخزن شده بود و حفاری آن با شرایط سختی در حال انجام بود .
وی افزود: در زمان حفاری، با توجه به وضعیت هرزروی شدیدی که در مخزن به وجود آمد، کنترل چاه با مواد کنترل کننده چاه از دست خارج شد و چاه فوران کرد. در همان ساعت‌های اولیه تمام مقدمات و تجهیزات آماده شد .
فرمانده مهار آتش در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147میدان رگ سفید گفت: ابتدایی‌ترین کار برای مهار چاه، خارج کردن تجهیزات از اطراف چاه بود که تا کنون بسیاری از محموله‌ها از اطراف چاه خارج شده است. در حال حاضر نیروهای مستقر برای انجام عملیات به شعاع 50متری دهانه چاه رسیده‌اند و پس از خارج کردن همه تجهیزات از دهانه چاه، متمرکز ساختن شعله عملیات top kill method چاه آغاز می‌شود تا چاه از بالا مهار شود .
بابااحمدی عنوان کرد: با توجه به این‌که موقعیت چاه در منطقه‌ای کوهستانی قرار دارد و دسترسی به چاه فقط از طریق یک جاده اصلی بود، کار را اندکی سخت می‌کرد. کار احداث جاده‌های جدید برای دسترسی به چاه به وسیله دستگاه‌های پیکو انجام می‌شود اما کار با این دستگاه‌ها زمان بر است .
یورش آبی به چاه
وی ادامه داد: برای مهار چاه در روش top kill method استخری با ظرفیت 150هزار بشکه آب در نظر گرفته شده که عملیات ساخت آن به اتمام رسیده و در حال آبگیری است. آب این استخر پس از ذخیره سازی در زمان آغاز عملیات به وسیله پمپ‌های در نظر گرفته شده به سمت دهانه چاه پرتاب می‌شود .
فرمانده مهار آتش در عملیات کنترل و مهار فوران چاه 147 میدان رگ سفید خاطرنشان کرد: از 12 آبان ماه کار در منطقه آغاز شده است و اکنون با توجه به اقدامات انجام گرفته نسبت به برنامه‌ریزی جلو هستیم و اگر به همین شکل پیش برویم عملیات مهار چاه به روش top kill method حدود 35 روز زمان می برد .
از برنامه جلو هستیم
فرزاد قربانی، رییس عملیات مهار چاه 147 میدان رگ سفید نیز گفت: در عملیات آماده سازی مهار آتش سوزی چاه 147 رگ سفید، تا کنون حدود 500 هزار متر مکعب عملیات خاکبرداری در بحث جاده سازی، ساخت استخر و ساخت لوکیشن انجام گرفته است. به دلیل این‌که منطقه کوهستانی است، مشکلات بسیاری وجود دارد که این مشکلات با همکاری مهندسی ساختمان و پشتیبانی شرکت ملی حفاری و تلاش بخش‌های ترابری حل شده است .
وی افزود: حضور مسولان در منطقه از بالاترین رده سازمان تا مسولان استانی و منطقه بسیار تاثیرگذار بوده است و نقش پشتیبانی بسیار خوبی را تا کنون در منطقه ایفا کرده‌اند. با تلاش‌های انجام گرفته حتی از برنامه پیش‌بینی شده در بحث مهار فوران چاه و خاموش کردن آتش آن جلو هستیم .
رییس عملیات مهار چاه 147 میدان رگ سفید اظهار کرد: با تخلیه تجهیزات از اطراف چاه مقدار بسیاری کمی از آنها باقی مانده است که در روزهای آینده از اطراف دهانه چاه تخلیه می‌شوند. با حضور تلاشگران بخش ترابری مناطق نفتخیز جنوب بخش اعظمی از تجهیزات اطراف چاه از محل خارج شده‌اند .
قربانی بیان کرد: تلاشگران بخش ترابری برای خارج کردن محموله‌ها و تجهیزات از اطراف دهانه آتش تا نزدیکی آتش بسیار داغ و 600 درجه سانتیگرادی چاه 147 می‌روند و به نوعی از جان خود می‌گذرند تا منطقه را به صورت کامل پاکسازی کنند .
وی ادامه داد: جرات راننده‌ها، دل به آتش زدن آنها و ایثار آنها برای خروج محموله‌های اطراف چاه واقعا مثال زدنی است. تلاش آنها در این دمای بسیار زیاد مایه افتخار است و باید از این تلاشگران که در حال پاکسازی منطقه نیز هستند تشکر کرد .
انجام عملیات پاکسازی محوطه چاه در شرایط دمایی داغ و 600 درجه‌ای
هم‌چنین یک آتش نشان حاضر در منطقه که نخواست نامی در این گزارش از او برده شود، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گفت: تحت شرایطی وارد محوطه می‌شویم که دمای آتش حدود 600 درجه سانتی گراد است و مجبور هستیم با لباس ضد حریق و پوشش آب وارد محل شویم .
وی افزود: گرمای آتش بر روی ما اثر می‌گذارد اما وظیفه خود می‌دانیم تا در محل حضور پیدا کنیم زیرا ایران برای ما عزیز است و حاضر هستیم برای کشور از جان خود بگذریم .
این آتش نشان خاطرنشان کرد: امیدواریم بتوانیم بدون حادثه و بدون هیچ دردسری آتش سوزی چاه 147رگ سفید را مهار کنیم تا منطقه مجددا از نظر ایمنی امن شود .
پس از برگزاری جلسه مدیریت بحران، عملیات در ساعت 20:30 دقیقه آغاز و تا 4 ساعت به طول انجامید. ابتدا تیم آتش نشانی مناطق نفتخیز جنوب و شرکت‌های بهره‌برداری نفت و گاز گچساران و آغاجاری با استقرار و چیدمان ماشین آلات آتش نشانی و تانکرهای حمل آب، بارش انبوه و فوران آب را در محدوده عملیات امکان پذیر ساختند. آن‌گاه سه گروه از آتش کاران در صفوف منظم و فواصل معین، در شعاع 30 تا 50 متری دهانه چاه مستقر و با پوشش مستمر آب، دمای تجهیزات و آهن آلات باقی مانده در ضلع غربی چاه را کاهش دادند .
هم‌چنین در روز 17 آبان ماه ستاد راهبری مهار فوران چاه رگ سفید اعلام کرد: قدم‌ها حساب شده و خارج کردن هر تجهیز پیرامون چاه بر اساس اهمیت آن و احتمال این‌که آسیب کمتر متوجه آن شده باشد انجام می‌شود و تاکنون بیش از 80 محموله از تجهیزات که تا حدودی از شعله‌های سرکش آتش دوره مانده از جمله ژنراتورها، پمپ‌های سیال، و مخازن از محوطه تخلیه و به محل پیش‌بینی شده برای انباشت، انتقال یافته است .
آبگیری استخر 130 هزار بشکه‌ای شتاب بیشتری گرفته است و با ساخت محل استقرار دکل‌های حفاری برای حفر چاه‌های امدادی، کار انتقال دکل‌ها و تجهیزات ویژه مهار کلید خورده و مهارگران برای اجرای عملیات بزرگ در روزهای نزدیک آماده می‌شوند.
یازده روز است که رگ سفید می‌سوزد و تلاش برای مهار این چاه هم‌چنان ادامه دارد. توانمندی کارشناسان مجرب نفت و حفاری در کشور، این امید را در دل زنده می‌کند که چاه 147 رگ سفید با علم، تلاش و از خود گذشتگی مردان نفتی، هرچه سریع‌تر مهار شود تا حماسه‌ای دیگر از تلاش بزرگمردان ایرانی در تاریخ کشور رقم بخورد.
مرجع : ایسنا
