گفتني اينكه توماسل لامل، هیمالیانورد سرشناس آلمانی که مسئولیت تجسس کوهنوردان گمشده ایرانی در قله برودپیک را بر عهده داشت، در پیامی
{اينجا} به باشگاه کوهنوردی آرش
اعلام كرد که سه کوهنورد ایرانی دیگر زنده نیستند.
در همين زمينه سايت راديو آلمان در گزارشي نوشت: توماس لامل که سابقه مشارکت در تجسس آرتور هایزر کوهنورد لهستانی در همین قله را نیز دارد، با ابراز تاسف گفت، به اطمینان کامل رسیده که آیدین بزرگی، پویا کیوان و مجتبی جراحی جان خود را از دست دادهاند. این کوهنوردان در پی فتح قله ۸۰۴۷ متری برودپيک در رشتهکوه قره قروم (هيماليای پاکستان) و اشتباه محاسباتی برای یافتن مسیر بازگشت، مفقود شدند و تلاشها برای دسترسی به آنها از طریق زمین و هوا بینتیجه ماند. آخرین تماس با تلفن ماهوارهای از سوی کوهنوردان، ساعت ۱۹ و ۳۰ دقیقه روز شنبه (۲۹ تیر) توسط آیدین بزرگی انجام شده بود.
توماس لامل با بالگرد و با بهرهگیری از اطلاعات کسب شده از ردیابی خط تلفن، به عکسبرداری از منطقه پرداخت و توانست نقطه دقیق محل زمینگیر شدن کوهنوردان ایرانی را شناسایی کند. او میگوید به دلیل قرار گرفتن آنها در ناحیهای بسیار دورتر از مسیر طبیعی و ارتفاع ۷۵۰۰ متری، حتی هیچ شانسی برای پایین آوردن اجسادشان هم وجود ندارد.
دو نفر از باربران ارتفاع محلی، پرچم ایران را در قله اصلی پیدا کردهاند. این نخستین سند رسمی از قطعیت صعود موفقیتآمیز کوهنوردان ایرانی است. آنها از مسیر جدید و بسیار دشواری که به نام ایران نامگذاری شده، به قله رسیدند، اما عدم برخورداری از مشخصات GPS مسیر برگشت، باعث شد پیش از رسیدن به خط سبز در نمودار بازگشت، اشتباه کنند و قله سنگی یال را پایین بیایند که امتداد آن به پرتگاهی بکر با ارتفاع چشمگیر منتهی میشود.
آنها سپس تلاش کردهاند همین مسیر را بازگردند، اما تخلیه کامل قوای جسمانی، زمینگیرشان میکند. حالا انتقال پیکرهای بیجان کوهنوردان هم غیرممکن ارزیابی شده. مسئولین تیم آرش از احتمال تلاش برای بازگرداندن دوربین کوهنوردان که حاوی عکس، ویدئو و چه بسا ناگفتههای ضبط شدهای در واپسین ساعات عمرشان است، صحبتی نکردهاند.
آیدین بزرگی در آخرین تماس، تمرکز دقیقی نداشته و گفته است دارد طنابها را میبیند و موقعیتش را در ارتفاع ۳۵۰۰ متری عنوان کرده، یعنی بیسکمپ، که در واقع احساس او در آن لحظه بوده و چهار کیلومتر کمتر از حد واقعی. کارشناسان کوهنوردی، اختلال در تمرکز و وقوع چنین حالتهایی را برای کوهنوردی که پنج روز در ارتفاع بالای ۷ هزار متر و بدون آب و آذوقه سپری کرده است، کاملاً طبیعی میدانند.
تصویر مختصات محلی که آیدبن بزرگی از آنجا در آخرین تماس خود (ساعت ۱۹:۳۰ شنبه - ۲۹ تیرماه ۹۲) با تهران داشته است
در تماسهای پیشین نیز که آیدین هوشیار بوده و وقتی کیومرث بابازاده، مدیر برنامه صعود از او تقاضا میکند به تنهایی برای بازگشت اقدام کند، او میگوید که دوستانش را که قادر به راه رفتن نیستند، هرگز تنها نخواهد گذاشت. بالگردها فقط امکان جابهجایی نفرات از ارتفاع ۵۸۰۰ متری را دارند و حمل هر چیزی از ارتفاعات بالاتر باید توسط خود کوهنوردان و «باربران ارتفاع» صورت بگیرد. لامل گفته است در گذشته عملیاتی برای پایین آوردن افراد از این ارتفاع انجام شده، اما از روی مسیر طبیعی بوده، در حالی که نقطه حضور کوهنوردان ایرانی، ۵۰۰ متر زیر قله و خارج از مسیر نرمال واقع شده است.
آخرین پرواز توماس لامل همراه با رایزن فرهنگی سفارت ایران در پاکستان و رامین شجاعی سرپرست تیم آرش انجام شد اما به خاطر شرایط نامساعد جوی، دستاوردی در بر نداشت. لامل در نامه ارسالی خود به باشگاه آرش نوشته است: «به عنوان یک کوهنورد اعتقاد راسخ دارم هیچکدام از این سه نفر راضی نبودهاند، کسی جان خود را برای پایین آوردن اجسادشان به خطر بیندازد. آنها عاشق کوهستان بودند، پس چرا نگذاریم آنها در جایی که اینقدر دوست داشتند در آرامش بمانند؟»
آخرين عكس تيم ايراني به همراه ديگر كوهنوردان خارجي كه توسط يك كوهنورد آمريكايي و قبل از صعود پرمخاطره اخير گرفته شده است
حالا با پایان فصل صعود، بیسکمپ برودپیک از تیمهای خارجی تخلیه شده و فقط رامین شجاعی سرپرست اعزامی با چند خدمه باقی مانده است. همایون بختیاری، دبیر باشگاه آرش گفته است دیگر نمیشود کاری انجام داد. فدراسیون کوهنوردی نیز با انتشار بیانیهای اعلام کرد به رغم عدم صدور مجوز برای تیم اعزامی و مستقل بودن برنامه صعود، این فدراسیون تمام تلاش خود را در عملیات نجات، به کار بسته بود.