داریوش احمدیان
روزنامه بهار
سردار جزایری، سخنگوی ستاد کل نیروهای مسلح در واکنش به برخی تقاضاهای کشورهای خارجی برای مذاکره موشکی با ایران چنین مذاکرهای را منتفی دانسته و از غیرممکن بودن مذاکره در خصوص توانمندی دفاعی کشورمان سخن گفته است. پیش از سخنگوی ارشد نیروهای مسلح کشور نیز افراد دیگری از فرماندهان نظامی تا علیاکبر ولایتی و محسن رضایی درباره مذاکره موشکی اظهارنظر کرده و به اتفاق آن را غیرممکن دانستهاند. با نگاهی به اظهارنظرهای رییسجمهور روحانی و محمدجواد ظریف در جایگاه وزیر امور خارجه شاهد عدم تمایل آنان برای اظهارنظر در این باره هستیم. این دو مقام ارشد دولت اعتدال در چند مورد معدود اظهارنظر در این خصوص همواره به دو نکته تاکید داشتهاند؛ نکته اول آنکه موضوعات مرتبط با پرونده موشکی به هیچ عنوان به توافق اتمی میان ایران و کشورهای گروه ۵+۱ ارتباطی ندارد و نمیتوان اجرای مفاد مندرج در برجام را منوط به مذاکره موشکی دانست. و دیگر نکته مورد اشاره روحانی و ظریف در این باره آن بود که در صورت آغاز چنین مذاکرهای به دلیل عملکرد سوء کشورهای غربی، دست ایران خالی نخواهد بود. تفاوت دیدگاه مسئولان ارشد دولت با مقامات نظامی و برخی افراد علاقهمند به اظهارنظر در حوزه سیاست خارجی درباره مذاکره موشکی کاملا عیان است. این اختلاف دیدگاه فی نفسه امر مذمومی هم نیست و شاید بتواند سبب قوام بیشتر این بحث در گفتگوهای بین مقامات عالی کشور شود اما آنچه اهمیت دارد روشن شدن این موضوع است که اعلام موضع نظام سیاسی در خصوص مسائل مرتبط با دیپلماسی میبایست بر عهده کدام نهاد باشد؟ آیا سخنگوی نیروهای مسلح یا رییس هیئت امنای دانشگاه آزاد یا فرماندهان ارشد نهادهای نظامی افراد مناسبی برای اعلام موضع نظام در این خصوص هستند؟ با نگاهی به وظایف وزارت امور خارجه میتوان به این نکته پی برد که اعلام مواضع نظام سیاسی در صحنه بینالملل میبایست از طریق این وزارتخانه انجام بگیرد. هنگامی که به بررسی ساختار تصمیمگیری کشور در حوزه سیاست خارجی میپردازیم شاهد نوعی موازیکاری در این بخش هستیم. این ساختارهای موازی تصمیمگیری در پروندههای مختلفی سبب ایجاد چالشهایی برای دستگاه سیاست خارجی کشور شده است. حال و با توجه به چنین وضعیتی این انتظار وجود دارد که مقامات نظامی و دیگران حداقل اعلام مواضع کشور موضوعات حوزه سیاست خارجی را به وزارت امور خارجه بسپارند و هر روز در نقش وزیر خارجه در سایه در رسانهها ظاهر نشوند!