روزنامه بهار: بار دیگر دونالد ترامپ و بار دیگر یک تصمیم جنجالی. رییسجمهور ایالات متحده بر خلاف رؤسایجمهور پیشین آمریکا، قدس را به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل به رسمیت شناخت. این تصمیم سبب ایجاد موج اعتراضی بسیار گستردهای در سراسر جهان شد. از کشورهای اسلامی تا کشورهای اروپایی و مسئولان اتحادیه اروپا، از سازمان ملل تا سیاسیونی در آمریکا؛ همه و همه نسبت به این تصمیمترامپ با صدایی بلند اعتراض کرده و این اقدام را تیر خلاص دولت ایالات متحده به مذاکرات صلح دانستند. با نگاهی به واکنشها به این تصمیم میتوان گفت که تنها مقامات رژیم اسرائیل از تصمیمترامپ حمایت کردهاند و جامعه جهانی روی خوشی به اعلام قدس به عنوان پایتخت اسرائیل نشان نداده است.
به طور کلی میتوان واکنشهای مخالفتآمیز با این تصمیم رییسجمهور ایالات متحده را به دو گروه عمده تقسیم کرد. بخش اول از آن جهت به مخالفت با اعلام قدس به عنوان پایتخت اسرائیل برخاستهاند که اساساً موجودیتی به نام اسرائیل را به رسمیت نشناخته و هر تصمیمی که یک سوی آن جنبه حمایتی از این رژیم را داشته باشد برنمیتابند؛ چه نطق اخیرترامپ و چه مذاکرات صلح. مواضع مقامات ایران، سوریه، عراق، کرهشمالی و... را میتوان در این چارچوب ارزیابی کرد. گروه دوم مخالفانترامپ کشورها و نهادهای بینالمللی هستند که این اقدام را به دلیل آنکه به درستی سبب کُند شدن و یا حتی از کار افتادن تلاشها برای روند سازش و مذاکرات صلح میان فلسطین و اسرائیل میدانند با اعلام قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل مخالف هستند.
جدا از این تفاوت به طور کلی میتوان مخالفتها با تصمیمترامپ را یک مخالفت جمعی در سطح جهان ارزیابی کرد.چندی پیش که شاهد نطق دونالدترامپ درباره برجام بودیم هم یک چنین وضعیتی به وجود آمد. رییسجمهور آمریکا در آن مقطع زمانی به دنبال آن بود که با اعلام ادعایی مبنی بر عدم پایبندی ایران به مفاد برجام شرایط را برای بر هم زدن توافق هستهای میان ایران و کشورهای گروه ۵+۱ فراهم آورد اما آنچه در صحنه عمل رخ داد واکنش تند طرفهای دیگر برجام از ایران و روسیه و چین تا سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا بود.
با نگاهی به این دو رخداد که با وجود تفاوتهای مشخص آن در عدم همراهی جامعه جهانی با تصمیم دولتترامپ با یکدیگر نقاط اشتراکی دارد شاهد اتخاذ نوعی سیاست انزواطلبانه از سوی مقامات ارشد ایالات متحده هستیم.ترامپ بر خلاف دولت گذشته ایالات متحده اعتقادی به اجرای تصمیمات بر اساس اجماع بینالمللی نداشته و نوعی تکروی سیاسی را دنبال میکند. این در حالی است که در دنیای امروز دیگر امکان اجرای تصمیمات بدون همراه ساختن جامعه جهانی وجود ندارد. اعلام قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل از سوی دونالدترامپ را میتوان در دو سطح موضوع فلسطین و جایگاه ایالات متحده در سطح جهان ارزیابی کرد.
این تصمیم که در آیندهای نه چندان دور با اعلام انتقال سفارت آمریکا به قدس نیز همراه خواهد شد میتواند صدمات جبرانناپذیری را بر تلاشهای جامعه جهانی برای به سرانجام رساندن مذاکرات صلح و اتخاذ سیاست «دو دولت» وارد آورد و اعتراضات جامعه جهانی در روزهای اخیر را نیز میتوان از همین زاویه تحلیل کرد. اما سطحی دیگر از این رویداد اثرات انزواطلبیترامپ بر جایگاه آمریکا در سطح جامعه بینالملل است. در این باره تحلیلگران دو دیدگاه مختلف را مطرح میکنند. برخی بر این عقیدهاند که واکنشها به اقدامات یکسویهگرایانهترامپ در عمل اتفاقی را رقم نخواهد زد و به دلیل اَبَر قدرتی ایالات متحده شاهد تقابلی واقعی از سوی جامعه جهانی با آمریکا نخواهیم بود؛ در نتیجه سیاستهایترامپ تغییر محسوسی را در جایگاه مهم آمریکا در معادلات بینالملل ایجاد نمیکند.
در طرف مقابل گروهی دیگر از کارشناسان سیاست خارجی بر مبنای این نکته که جهانِ امروز جهانی بر مبنای همکاریهای مشترک است انزواطلبی دولت دونالدترامپ را سبب کاهش قدرت و نفوذ آمریکا در سطح جهان ارزیابی کرده و بر این اعتقادند که در پایان دوره چهار ساله دولتترامپ شاهد کاهش محسوس قدرت آمریکا خواهیم بود.باید منتظر ماند و دید که انزوا طلبی رییسجمهور آمریکا چه تاثیری بر این کشور و همینطور آنچه در سطح جهان میگذرد خواهد گذاشت.