میگل هشترودی- روزنامه بهار: این جا تهران است! تهرانی که این روزها در دود غرق است و حتی کلاغها هم از آن رخت بسته اند. تهرانی که نفس کشیدن در آن دشوار است و آلودگی هوای آن سال هاست که قرار است حل شود اما هم چنان پاییز که به نیمه ميرسد نفس کشیدن سخت ميشود و مدارس تعطیل! تهران شهریست که نفس کشیدن در آن دشوار است چه برسد به زندگی کردن...
***
از طرح جامع
مبارزه با آلودگی هوا چه خبر؟
سال گذشته در همین روزها بود که با آلودگی هوا و تعطیلی مدارس انگشتهاي اتهام به سمت معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست دولت یازدهم روانه شد و همه او را مقصر صد در صدی آلودگی هوا ميدانستند، در این بین معصومه ابتکار از طرحی سخن ميگفت که به گفته خودش بیش از 7 سال به طول خواهد انجامید اما با اجرای آن دیگر کلان شهری در تهران آلوده نخواهد ماند، طرح جامع مبارزه با آلودگی هوا که در دولت نهم و دهم که رئیس دولت آن محیط زیست را محیط نیست مينامید کاملا نادیده گرفته شده بود و ابتکار از انجام این طرح از ابتدا سخن ميگفت. آن روزها مریم نادری مدیر واحد پایش آلودگی هوای شرکت کنترل کیفیت هوای تهران طی گفت و گویی با روزنامه بهار ضمن تائید سخنان معصومه ابتکار گفته بود: « طبق این طرح جامع، ارگانهای مختلف دولتی وظایفی دارند که در حال پیگیری است و در حال حاضر باید از هر ارگان پرسیده شود که تا چه اندازه وظایف محوله خود را انجام داده اند. در تهران برای جلوگیری از آلودگی هوا خیلی کارها صورت گرفته است و مهم ترین آنها جایگزین خودروهای فرسوده است.
کار دیگر معاینه فنی خودروها است که باید از 5 سال به 2 سال برسد. هر چند این موضوع هنوز به تصویب مجلس شورای اسلامی نرسیده است ولی مطمئنا بعد از تصویب کمک شایانی به جلوگیری از آلودگی هوا خواهد کرد. ولی مهمتر از همه این است که انجام تمام این کارها به بودجه نیاز دارد. نبود یا کمبود بودجه باعث میشود که همه این مسائل یا به مرحلهی اجرا نرسد یا در مراحل اجرایی به تعویق بیفتد. باید اتحاد و تفاهمی بین ارگانهای مسئول صورت بگیرد که بر مبنای آن هر ارگان خود را مسئول وظیفه محول شده بداند و آن را به نحو احسن انجام دهد. در حال حاضر خیلی از ارگانها به دلایل مختلف از انجام وظایف خود سر باز میزنند که همین موضوع باعث به تعویق افتادن روند جلوگیری از آلودگی هوا میشود.»
حالا پس از گذشت یک سال از آن روزها، هوای تهران همچنان آلوده است اما دیگر خبری از طرح جامع مبارزه با آلودگی هوا نیست و انگشت اتهام نیز به سمت کسی روانه نميشود. تنها مدارس تمام مقاطع تحصیلی تعطیل ميشود آن هم به این دلیل که راهکار دیگری وجود ندارد! بودجهاي برای محیط زیست نیست! ارگانهای مختلف دولتی هم در این باره وظیفهاي بر عهده ندارند!
از بنزین یورو4
و بنزین پالایشگاهی چه خبر؟
تا چندی پیش هر وقت حرفی از آلودگی هوا ميشد پای بنزین پتروشیمی به میان ميآمد و مسئولان ذیربط همه مشکلات مربوط به آلودگی هوا را به بنزینهاي پتروشیمی نسبت ميدادند. در دولت دهم وقتی بحث خودکفایی و تولید بنزین در واحدهای پتروشیمی مطرح شد، مسئولان مختلفی که در حال حاضر یا در دولت قبل در پستهاي اجرایی حضور دارند دلیل معضل قدیمی آلودگی تهران را بنزینهای تولیدی در پتروشیمیها عنوان کردند و به طوری که ميتوان گفت بنزین پترو شیمی را دلیل مطلق برای آلودگی هوا بر شمردند.
با همه این تفاسیر و بعد از هیاهوهاي چند سال گذشته در رابطه با بنزین پتروشیمی، امروز نکته قابل تامل این است که چرا اکنون که بنزین وارداتی شده، آلودگی هوا علاوه بر تهران و کلان شهرها، به شهری مانند عجب شیر هم کشیده شده است؟! از همه تعجب برانگیزتر سکوت افرادی است که در سالهاي گذشته نگران آلودگی هوای زمستانی شهر تهران میشدند و سر منشا آن را همان بنزین پتروشیمی ميدانستند اما امروز سکوت کرده اند؟ و از همه مهمتر این که آنهایی که در دولت قبل بنزین پتروشیمی را دلیل آلودگی هوا ميدانستند امروز دلیل این آلودگی را چه ميدانند؟ اگر هم لطف کنند پاسخ دهند که این روزها ازبنزین تولیدی کجا استفاده ميشود که هوا باز آلوده است ؟
روزهایی که همچنان آلوده سپری ميشود
۸۶ روز از پاییز تهران میگذرد. در این روزها که قرار بود شهر پر باشد از برگهاي زرد و قرمز پاییزی، تهران، ۴۰روز را همراه با دود و سرب را تجربه کرده است. ميگویند «سکون هوا» عامل انباشت ذرات آلاینده است. شاید سادهترین اقدام پیشگیرانهاي که برای آلودگی پاییزی بتوان در نظر گرفت گسترش طرح ترافیک به محدوده زوج و فرد برای دستکم چند روز متوالی باشد؛ اما مدیران مربوطه باز هم تعطیلی مدارس را راهکار اصلی این موضوع ميدانند.
در حالی که شهر تهران در آلودگی هوا غوطه ور است و تاب و توان نفس کشیدن ندارد مدیران ذیربط هم این طور که معلوم است دچار نوعی بیعملی در برابر افزایش غلظت آلایندهها هستند و انفعالی که از سال گذشته در زمینه اجرای مصوبات کاهنده آلودگی هوا وجود دارد، گریبان مدیران دوره جدید دولت و مدیریت شهری را نیز گرفته است. انتظار این بود که مدیران مرتبط با آلودگی هوا، بعد از اطلاع از وضعیت جوی و کاهش بارش در پاییز امسال که توسط نهادهای سازمان هواشناسی قابل پیشبینی بود، پیش از این که غلظت آلایندهها با افزایش چشمگیر روبهرو شود و از چند روز قبل از اینکه هوای پایتخت در آستانه وضعیت اضطرار قرار گیرد تمهیداتی برای مهار آلودگی هوا در کوتاهمدت اتخاذ کنند.
تعطیلی مدارس؛ تنها راهحل!
اما تنها کاری که انجام شد این بود که کمیته اضطرار آلودگی هوای شهر تهران با تشکیل جلسه در شنبه شب، مدارس پایتخت در مقاطع ابتدایی و پیشدبستانی و همینطور مهدهای کودک را تعطیل اعلام کرد.
با این روالی که پیش میرویم با تعطیلی مدارس در دو روز گذشته و همچنین امروز و احتمال تعطیلی مدارس برای فردا، دانشآموزان یک هفته خانهنشین شده و از تحصیل بازمیمانند. این درحالی است که مدارس و دانشگاههای شهر اصفهان نیز امروز و فردا به دلیل آلودگی هوا تعطیل شدهاند.
مگر آسمان کاری کند
با این شیوه مدیریت باز هم مثل سالهاي پیش باید دست به دامان آسمان شویم تا بارانی ببارد، بادی بوزد، نسیمی بگذرد تا شاید کمی نفس کشیدن ممکن شود. این روزها که در حال سپری کردن شصتمین روز از روزهاي آلوده سال 96 هستیم سازمان هواشناسی وضع جوی موجود را تا روز چهارشنبه به همین منوال پیش بینی کرده است. این در حالی است که «لیلا نظری» سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هم با تائید این موضوع، وسایل نقلیه را عامل اصلی آلوده شدن هوا در اینروزها دانسته و گفته است: «اگر باد و باران به داد شهروندان نرسد، روزهای آلوده ادامه خواهد داشت.»
بیایید این بار هم طبق روال سالهاي پیش دست به دامان آسمان شویم. از مدیران اجرایی که کاری برنميآید چون بودجه نیست، مسئولیتی نیست، طرح جامع مبارزه با آلودگی هوا نیست و بنزین وارداتی کارساز نیست و تنها راه چاره تعطیلی مدارس است. پس دعا کنیم تا دانش آموزان برای همیشه از تحصیل باز نمانده اند باران ببارد.