بهار نیوز - راهکارهای حفظ ایمنی در زمان بروز زلزله

گروه جامعه: کارشناس مدیریت عمل امداد و نجات ضمن تشریح راهکارهای حفظ ایمنی افراد در منزل در زمان بروز زلزله و اقداماتی که باید برای کاهش خطر این پدیده انجام داد، گفت: همه مردم باید مراقب حادثه باشند. مردم توجه کنند که اگر ساختمان‌هایشان ترک‌های شدید دارد یا در وضعیت نمای بیرونی ساختمان‌شان تغییری ایجاد شده، باید اقدامات امنیتی لازم را برای حفاظت از خود بعمل آورند.

حسام‌الدین نراقی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه حادثه خبر نمی‌کند، اما اتفاق چهارشنبه شب به مردم تهران مجددا هشدار داد تا آماده باشند، گفت: آخرین زمین‌لرزه‌ای که در تهران حس کردیم، زلزله ۲۱ آبان ازگله بود. البته قبل از آن هم زلزله کهک قم در سال ۱۳۸۶ رخ داد. این درحالیست که متاسفانه طی این سال‌ها دقت لازم توسط مردم و مسوولین در نهادهای مختلف دولتی و عمومی نسبت به موضوع آمادگی در برابر زلزله انجام نشده است و اکنون به این مسائل فکر می‌کنیم، درحالیکه ما از زمان زلزله بم در سال ۸۲ فرصت برای اقدام زیاد داشته‌ایم.
وی با بیان اینکه زلزله چهارشنبه گذشته به ما هشدار می‌دهد و یادآوری می‌کند که باید آماده باشیم، افزود: اولین کاری که بعد از این حادثه می‌توان انجام داد تلاش برای کاهش مخاطره است؛ یعنی باید بتوانیم مخاطره حادثه‌ای چون زمین‌لرزه را با اقدامات اصولی کاهش دهیم و یکسری مهارت‌ها را بیاموزیم و در عین حال پیشگیری کنیم.
کیف نجات داشته باشیم
نراقی با تاکید بر لزوم انجام اقداماتی چون تهیه کیف نجات، مقاوم‌سازی منازل، شناسایی وضعیت سازه و...، گفت: در حال حاضر به دلیل وقوع زمین‌لرزه همه مشتاقند تا آمادگی‌های لازم را کسب کنند، اما متاسفانه ما در گذشته این تجربه را داشته‌ایم و دیده‌ایم که این تب تند زود می‌خوابد و بعد از گذشت مدتی از حادثه یادمان می‌رود. این درحالیست که این اتفاقات هشدار است و باید در راستای کاهش مخاطره گام برداریم. البته این کار نیازمند زمان، تعهد و هزینه است.
کارشناس مدیریت عمل امداد و نجات با بیان اینکه در وهله اول مردم باید اطلاعات مورد نیاز درباره چنین حوادثی را از منابع درست دریافت کنند، ادامه داد: باید توجه کرد که فضای مجازی منبع معتبری برای دریافت این اطلاعات نیست، بلکه باید به منابعی چون کتاب، مقالات دانشگاهی، افراد مرجع و ... مراجعه کرد. در وهله دوم باید پیش از وقوع حادثه اقدامات لازم را انجام داد. به عنوان مثال باید وسایلی را تحت عنوان کیف نجات جمع‌آوری کنیم. این وسایل شامل پوشش لباس و وسایل گرمایشی مانند پتوهای سبک، کیسه خواب، پتوهای نجات، کفش، کلاه، دستکش و...، آب معدنی، تغذیه کم حجم (قرار نیست با این تغذیه سیر شویم، بلکه باید موادی چون بیسکویت‌های مقوی را به همراه داشته باشیم تا از ما در برابر گرسنگی محافظت کند)، کیف کمک‌های اولیه، وسایل برنده و دوزنده، سوت، فندک یا کبریت، کپی مدارک هویتی و مالکیتی، چراغ قوه و رادیو است و باید آنها را در یک کوله‌پشتی به صورت آماده داشته باشیم.
خانواده‌ها برای حادثه باهم برنامه‌ریزی کنند
نراقی با تاکید بر لزوم برنامه‌ریزی خانواده‌ها با یکدیگر برای اطلاع از یکدیگر در زمان وقوع حوادثی چون زمین‌لرزه، گفت: اعضای خانواده باید بدانند که کجا هستند و چه خطراتی تهدیدشان می‌کند. تصور کنید اگر حادثه چهارشنبه شب، در طی ساعت اداری اتفاق می‌افتاد با هرج و مرج بیشتری روبرو می‌شدیم. بنابراین حتما با خانواده‌تان هماهنگی کنید. به عنوان مثال مشخص کنید که در سه ساعت اول حادثه در فلان مکان حاضر می‌شویم و اگر نرسیدیم قرار بعدی‌مان شش ساعت بعد از حادثه در محل دیگر. این کار باعث کاهش هرج‌ومرج می‌شود، اما باید بدانیم که همه این اقدامات به تمرین و آمادگی نیاز دارند. بنابراین همواره باید برای شرایط اضطرار آماده باشیم؛ چراکه در کشوری زندگی می‌کنیم که بیش از ۸۰ درصد مساحتش در معرض زمین‌لرزه است.
وی درباره نحوه یافتن نقاط امن خانه‌ها در زمان زلزله نیز اظهار کرد: سه تیپ ساختمان در کشور وجود دارد؛ ساختمان‌هایی که پیش از زمین‌لرزه سال ۶۹ رودبار و منجیل ساخته شده که اصول استاندارد مهندسی زلزله در آنها خیلی رعایت نشده است، ساختمان‌هایی که در حد فاصل زلزله رودبار و منجیل تا زلزله بم ساخته شده‌اند که در آن زمان آیین‌نامه ۲۸۰۰ ساخت‌وساز را در کشور داشتیم، اما توصیه‌ای بود، نه الزامی و سوم هم ساختمان‌هایی که از زلزله بم به بعد ساخته شدند که در آن زمان رعایت اصول این آیین‌نامه الزامی شد. بنابراین باید ببینیم ساختمان‌مان برای کدام سال است و در این صورت می‌توانیم یک ارزیابی درباره ایمنی آن انجام دهیم.
مراقب باشید
نراقی با بیان اینکه زمین‌لرزه اهیر در غرب و شمال‌غرب تهران شدیدتر بود، بنابراین مردم این مناطق بیشتر مراقب باشند، گفت: البته همه مردم باید مراقب حادثه باشند. مردم توجه کنند که اگر ساختمان‌هایشان ترک‌های شدید دارد یا در وضعیت نمای بیرونی ساختمان‌شان تغییری ایجاد شده، باید اقدامات امنیتی لازم را برای حفاظت از خود بعمل آورند.
مثلث حیات در زلزله
وی درباره برخی اظهارات مبنی بر امن بودن گوشه‌های دیوار یا چارچوب‌های درب نیز گفت: درباره امن بودن گوشه‌های دیوار یا چارچوب‌های درب‌ها نیز نمی‌توان به طور قطعی نظر داد. به عنوان مثال چارچوب‌های درب خانه‌های ۳۰ سال پیش که از فلز و تیرآهن بوده، مناسب است، اما در ساختمان‌های جدید چارچوب‌های چوبی یا با فلز سبک قابل اطمینان نیست. در عین حال ایده‌ای با عنوان مثلث حیات سال‌هاست که مطرح می‌شود که بر اساس آن در هنگام زلزله در گوشه‌ها، دور از شیشه‌ها یا اجسامی که ممکن است سقوط کنند، پناه بگیرید و یک زاویه مثلثی داشته باشید. البته مثلث حیات، یک ایده است که نه می‌توان آن را تایید کرد و نه نقض.
برای کاهش خطر اقدام کنیم
وی با اشاره به شاخص‌های ساختمان‌سازی شامل سنگ کف یا بستر سازه، وضع تقارن ساختمان، مصالح سازه، سال ساخت سازه، نزدیک یا دور بودن سازه از گسل، کیفیت ساخت و... گفت: به عنوان مثال سازه‌ اگر مربع یا مستطیل باشد، دوام و بقایش بیش از سازه‌ای است که دایره یا بیضی است. بنابراین توصیه‌ام به مردم این است که اولا از متخصص و مرجع رسمی اطلاعات بگیرند و در عین حال نگران نباشند. ما در این سال‌ها پیشرفت‌هایی در حوزه ایمنی در شرایط اضطراری داشته‌ایم و شرایط‌مان از زلزله بم خیلی بهتر است، اما هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم. از طرفی به خدا توکل کنیم، خداوند این آزمون‌ها را نشان می‌دهد تا به ما یادآوری کند که خطر مانند ابر بالای سرتان است و امکان دارد هر لحظه اتفاق افتد. بنابراین باید برای کاهش خطر اقدام کنیم و این موضوعات را بازی نگیریم.
وی با بیان اینکه متاسفانه در کشور فقط پنج NGO تخصصی مدیریت بحران وجود دارد، گفت: ما باید مشارکت مردمی را تقویت کنیم تا مردم تشویق شوند و آموزش ببینند و رفتار درست را در زمان بروز حادثه انجام دهند. ما همواره هشدار می‌دهیم، اما کسی کاری نمی‌کند و مقامات مسوول هم برای انجام ندادن کارهایشان بهانه می‌آورند. باید برای آمادگی مطالبه کنیم و در عین حال بتوانیم به آمادگی هوشمندانه دست یابیم.