بهار نیوز - ساده‌سازی پدیده‌هاي پیچیده

واکنش‌ها‌ به رویکرد صدا و سیما در وقایع اخیر

روزنامه بهار: رویکرد صدا و سیما در بزنگاه‌هاي اجتماعی و سیاسی کشور در طی سال‌هاي اخیر متفاوت از رویکرد کلی جامعه و دیگر رسانه‌ها بوده است و به واسطه این انتخاب مسیر و عملکرد، واکنش‌ها و انتقادات بسیاری را به دنبال داشته است. در اعتراضات اخیر مردمی صدا و سیما به مانند همه این سال‌ها رویکردی را پیش گرفت که انتقاد برانگیز بود. این نوع رویکرد بی تفاوت به دغدغه‌هاي جامعه، آن هم برای رسانه ای همه گیر و سراسری که قرار است وفاق و همراهی در میان مردم ایجاد کند، دور از اهداف کلی آن بود. این رویکرد بی توجهی به اعتراضات مردمی در ادامه حاصلی جز انتقاد و گلایه هنرمندان و فعالان مدنی را نداشت.
***
شکست هر باره صدا و سیما در بزنگاه‌هاي اجتماعی
صدا و سیما برخلاف وظیفه سازمانی و ساختاری‌اش که رسانه ای جامع و همه گیر است و مي‌تواند از شمال تا جنوب کشور را به هم پیوند بزند، در بزنگاه‌هاي مختلف اجتماعی و سیاسی رویکردی سوای از مطالبات مردمی و جامعه را پیش گرفته و فرصت‌هاي بسیاری را در سال‌هاي اخیر برای همراهی با مردم و جلب اعتماد آنها از دست داده است. این رسانه‌ها در مقاطع مختلف کشور از انتخابات رسمی گرفته تا اعتراضات مردمی، قرائت خاص و یکسویه خود را داشته است و در اعتراضات اخیر هم که بی‌تفاوتی را پیشه گرفت. این نوع رویکرد بازتابی جز بی اعتمادی و دوری این رسانه جمعی از سطح جامعه و مردم را در بر نداشت و گواه این بود که چقدر مسئولان و تصمیم‌گیران این رسانه دور از جامعه فکر و عمل مي‌کنند. این رویکرد، شکست دوباره ای بر پرونده صدا و سیما بود. واکنش این رسانه در جریانات اخیر سکوت مطلق بود و خاموشی. در حالی که این رسانه مي‌توانست با انتشار اخبار به شفاف‌سازی و آرام‌سازی جامعه کمک کند. در چنین شرایطی مردم به سوی دیگر رسانه‌هايي چون شبکه‌هاي اجتماعی که برخلاف وعده‌ها در اتفاقات اخیر فیلتر شدند و دسترسی به آنها محدود، رفتند و در نهایت مجبور شدند برای کسب خبر به شبکه‌هاي ماهواره ای که همواره اخباری دست چندم و همراه با قرائت‌هاي خود خواسته شان است، روی بیاورند.

ناتوان در پاسخ به نیازهای مردم
رویکرد صدا و سیما و بی واکنشی به اتفاقات اخیر کشور، انتقاد هنرمندان و همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی را برانگیخت. علاوه بر هنرمندان، الهه کولایی، فعال سیاسی نیز از صداوسیما انتقاد کرد و اظهار داشت: در حوادث اخیر نتوانست نیازهای مردم را به خوبی پاسخ دهد. این فعال سیاسی درباره اتفاقات اخیر گفت: اگر صداوسیما نتواند این نقش را به درستی ایفا کند، آن‌گاه رسانه‌های دیگر که ملاحظات و منافع دیگری را دنبال مي‌کنند، جایگزین آن خواهد شد. الهه کولایی درباره کمک صداوسیما در روشن‌سازی فضای پیش آمده و آرام کردن فضا در مورد اعتراضات اخیر، گفت: در شرایطی که انقلاب ارتباطات، دسترسی‌های گوناگونی را برای مردم فراهم کرده است، وظیفه صداوسیما بیش از هر زمان دیگر دشوار و سرنوشت‌ساز می‌شود. رسانه باید بتواند اعتماد مردم را از طریق ارائه دیدگاه‌ها و نقطه نظرهای متنوع جلب کند.وی با تاکید براینکه انتشار اخبار صحیح، واقعی و متناسب با مشاهدات و یافته‌های مردم بسیار مهم است،‌ اظهارکرد: اگر صداوسیما نتواند این نقش را به درستی ایفا کند، آن‌گاه رسانه‌های دیگر که ملاحظات و منافع دیگری را دنبال می‌کنند، جایگزین آن خواهد شد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: متاسفانه با وجود تذکرهای بسیار، صداوسیما نتوانست این نقش را در پاسخ به نیازهای مردم ایفا کند.کولایی تاکید کرد: بسیاری از مسائل و مشکلات کشور را می‌توان از طریق صداوسیما به گونه‌ای به مردم اطلاع داد که آنان بتوانند براساس درک واقعیت‌های جاری در کشور قضاوت و رفتار کنند.نماینده مردم تهران در مجلس ششم افزود: وقتی صداوسیما نتوانست چنین رابطه‌ای را با مردم برقرار و اعتماد آنان را جلب کند نتیجه آن خواهد شد که مردم به سمت منابع دیگری می‌روند که ضرورتا منافع مردم ایران را دنبال نخواهد کرد.وی درباره منشا این اعتراضات و احتمال سازماندهی بودن آن در ابتدای امر، گفت: متاسفانه کسانی در کشور هستند که منافع خود را جای منافع مردم می‌نشانند و حاضر به درک منافع، ملاحظات و نیازهای اساسی آنان نیستند.این استاد دانشگاه تاکید کرد: ممکن است افراد و گروها براساس یک درک نادرست و محدود اقدام‌هايي را انجام دهند که نه تنها امنیت خود بلکه امنیت کشور را به خطر می‌اندازد.این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به وضعیت فعلی اقتصاد در کشور عنوان کرد: در شرایطی که فشارهای گوناگون اقتصادی از یکسو، فساد،‌ رانت خواری و تبعیض‌های ناروا از سوی دیگر مردم را به شدت تحت تاثیر قرار داده است، استفاده از این فرصت‌ها برای تسویه‌حساب‌های سیاسی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد که می‌تواند کشور را به ورطه نابودی بکشاند و منافع مردم را به خطر بیاندازد.کولایی افزود: متاسفانه ما شاهد هستیم این نوع سوء استفاده‌ها از موقعیت‌های موجود دشواری‌های جدی را به وجود آورده است. در واقع نیازها و خواسته‌هاي مردم زمانی که به درستی مورد توجه قرار نگیرد و برای رفع آنان و تامین عدالت، سیاست‌های مناسب اجرا نشود؛ بدون تردید رفتارها از مسیر عقلانی خارج می‌شود و زمینه سوءاستفاده از منافع مردم را فراهم خواهد آورد.

مردم خودشان را در تلویزیون نمی‌بینند
علی اکبر قاضی زاده، روزنامه‌نگار درباره رویکرد صدا و سیما اظهار داشت: صدا و سیما شیوه خاص خودش را دارد و سال‌ها است این شیوه را دنبال می‌کند. گزارش‌ها و روایت‌های این رسانه با واقعیت‌های جامعه و رویداد‌ها نسبتی ندارد. این موضوع شاید به سیاستگذاری‌ها در این رسانه بازمی‌گردد و عملاً تلویزیون را در اختیار طیف خاصی قرار دادند. وی اضافه کرد: صدا و سیما بدل به محفلی شده که کار چندانی به مصلحت کلی جامعه ندارد و به جای توجه به مردم روی‌شان را به جای دیگر می‌کنند. مردم از تلویزیون دلخور هستند و به تدریج از این رسانه فاصله گرفته‌اند.

ساده‌سازی پدیده‌هاي پیچیده
ابوالحسن داوودی، کارگردان سینما نیز درباره بازتاب اخبار در صدا و سیما گفت: سال‌های زیادی است برای کسب اطلاع به‌تلویزیون مراجعه نمی‌کنم چون رسانه ملی سال‌ها است ارتباطش با مخاطب قطع شده است. این رسانه از وظیفه‌ای که دارد فاصله گرفته و عملاً در اختیار جریان خاصی قرار گرفته است. در حالی که بر سر مسائل ملی مرتبط با سرنوشت مردم باید نگاهی ملی داشته باشد و از فضاسازی جناحی پرهیز کند.وی تاکید کرد: این رسانه در همه این سال‌ها با مشی‌ای که پیش گرفته، عملاً تأثیرگذاری‌اش را از دست داده و مردم به گزارش‌های آن اعتنایی نمی‌کنند. من نمی‌دانم تعمدی است یا به سهو این کارها را می‌کند، اصل موضوع بی‌اعتنایی رسانه ملی به وظایف‌اش است. در چهار دهه پس از انقلاب عملکرد تلویزیون سال به سال بدتر شده است.

عملکرد یکسویه «جام جم»
بهروز غریب‌پور، کارگردان تئاتر اظهار داشت: تلویزیون در عرصه خبر و تحلیل واقعیت‌های اجتماعی کاملاً یک سویه عمل می‌کند و اصلاً منبع موثق و قابل اعتمادی نیست.وی تصریح کرد: تلویزیون آخرین جایی است که می‌توان ردی از اتفاق‌های خوب یا بد در آن یافت، رسانه‌ای ناکارآمد و یک سویه است. این رسانه خیلی‌ها را حذف کرده و نیروهای غیرمتخصص را به‌کار گرفته و این وضعیتی که شکل گرفته نتیجه عملکرد تلویزیون است. این رسانه معمولاً علیه آدم‌ها و افراد برنامه‌هایی را پخش می‌کند و فرصت پاسخگویی به آنها هم نمی‌دهد و اگر این فرصت هم در اختیارشان قرار گیرد، حرف‌های‌شان را گزینشی پخش می‌کنند. برخلاف تلویزیون، رادیو آگاهانه و منصفانه‌تر عمل می‌کند. جامعه مانند تن آدم است، نمی‌توان همه بیماری‌ها و عرضه‌ها را ناشی از ویروس‌های پراکنده در فضا دانست، ساختار بدن و مسائل معطوف به درون هم در ایجاد بیماری مؤثر است، رسانه ملی نباید همه چالش‌ها را به عوامل بیرونی و توطئه‌های دشمن ربط دهد و باید با دید و نگاه منصفانه و توجه به منافع ملی از رویدادهای مختلف گزارش دهد و مطالبات مردم را به درستی منتقل کند.این هنرمند تاکید کرد: وقتی یک تن بیمار و ناتوان شده، بی‌شک ویروس‌ها بر آن بیش‌تر اثر می‌گذارند، همواره توطئه‌های متعددی از سوی کشور‌های مختلف جهان علیه ایران در جریان است و در شرایط بحرانی توطئه‌ها بیش‌تر می‌شود، اما اینکه ریشه بحران را به بیگانگان ربط دهیم کار درستی نیست. مردم را نباید عامل بیگانه معرفی کنیم، باید خواسته‌ها و مطالبات آنها را طرح کرد.

زبان نامهربان «سیما»
سعید سهلی، کارگردان سینما تاکید کرد: از برنامه‌هایی که صدا و سیما درباره اعتراض‌های مردم می‌سازد و پخش می‌کند بُهت زده ام. مانده‌ام که صدا و سیما چه می‌کند؟ 40 سال بعد انقلاب و سرنگونی نظام شاهنشاهی و این همه تجربه اندوزی، رفتار‌های صدا و سیما غیرحرفه‌ای و بسیار بد است. کارگردان فیلم‌هاي «گشت ارشاد 1 و 2» در ادامه گفت: با وجود این همه امکانات و نیرو و برنامه ساز این نوع اطلاع‌رسانی و مواجهه با اعتراض‌های مردم بسیار مشکوک است و معلوم نیست کسانی که در صدا و سیما هستند، در فضا زندگی می‌کنند یا اینکه روی زمین قرار دارند؟! باید پرسید آنها در هپروت سیر می‌کنند یا آنکه در حال عادی خودشان هستند؟! برنامه‌هایی که می‌سازند، مصاحبه‌هایی که انجام می‌دهند و نوع گزارش‌هایی که از اعتراض‌ها می‌دهند، آدم را نگران و حیرت زده می‌کند. با دیدن گزارش‌های تلویزیون از اعتراض‌ها آدم احساس می‌کند دستی پشت پرده است تا بدتر مردم را عصبی و تحریک کند. وی تاکید کرد: مردم اگر به رسانه‌های دیگر برای کسب اطلاع از رویدادها و وقایع اخیر مراجعه کنند، بیش‌تر برای‌شان عبرت آموز است تا اینکه بخواهند از رادیو و تلویزیون کسب اطلاع کنند. در وضعیتی که مردم عصبی و خسته هستند و کسانی هم از این عصبیت مردم سوء‌استفاده می‌کنند، صدا و سیما آنها را بدتر تحریک می‌کند آن هم در حالی که باید خیلی منطقی‌تر رفتار کند. سهیلی با تاکید بر شنیدن حرف مردم و چاره جویی اظهار داشت: در همه این سال‌ها تلویزیون صدای مردم را منعکس نکرد و به همین خاطر به خیابان آمدند تا صدای‌شان به جایی برسد. به اعتقاد من تلویزیون با گزارش‌ها و نوع اطلاع رسانی‌اش آب به آسیاب اختلاف‌ها مي‌ریزد.

حق با مردم است
علیرضا عصار، خواننده موسیقی پاپ نیز به تازگی در آغاز برنامه کنسرت خود، در واکنش به اتفاقات اخیر در شهرهای مختلف به هواداران خود گفته است: بنا ندارم خیلی صحبت کنم؛ زیرا که همیشه در ترانه‌هایم درباره‌اش صحبت کرده‌ام. اما نظرم را نه به عنوان یک خواننده بلکه به عنوان یک شهروند ایرانی مطرح می‌کنم. من همانطور که همه شما هم حتما همین نظر را دارید، موافق برخی از اتفاقات مانند شیشه شکستن و آسیب رساندن به کسی و اموال عمومی نیستم؛ ولی نظر شخصی من این است و این را از اعماق جانم می‌گویم که حق با مردم است.