مرجان یگانه پرست-روزنامه بهار:
طبق اعلام دبیر جشنواره فیلم فجر، این دوره از جشنواره مراسم فرش قرمز ندارد. مراسمی نمادین که در بیشتر جشنوارههاي جهان مرسوم است و از سویی، عاملی برای معرفی عوامل یک فیلم و ایجاد رغبت و انگیزه در میان علاقهمندان این رسانه است و از سوی دیگر عاملی برای عزت و احترام به سازندگان یک اثر بوده است. در طی چند سال گذشته مراسم فرش قرمز با ایده هایی قابل توجه در جشنواره فیلم فجر هم اجرایی شد و موافقان خاص خودش را داشت. این مراسم پر جاذبه امسال از آیین جشنواره حذف شده است و ظاهرا این حذف به علت کم کردن هزینههاي جشنواره و از طرفی برای جلوگیری از بروز حاشیه هایی که در طی سالهاي گذشته در طی مراسم فرش قرمز رخ داد، افتاده است. درباره حذف مراسم فرش قرمز در سی و ششمین دوره از جشنواره فیلم فجر نظر چند نفر از سینماگران را جویا شده ایم که در این گزارش آمده است.
***
ستاره سازی و تبلیغ الگوی مصرف یا عزت و احترام به عوامل فیلم و مخاطب؟
فرش قرمز، مراسمی تشریفاتی و رنگی است که در دیدارهای سیاسی و فرهنگی مرسوم است و به نوعی آیین استقبال و معرفی فرد استقبال شونده است. در آیین جشنوارههاي فیلم، فرش قرمز مراسمی است برای معرفی سازندگان یک فیلم به علاقهمندان سینما و رسانههاي خبری. در نگاه کلی این مراسم نوعی پروموت و معرفی عوامل سازنده یک اثر سینمایی اما با فرآیندی پر جاذبه برای مخاطب و البته عزت و احترام به عوامل فیلم محسوب ميشود. در این مراسم که برخی آن را ستاره سازی و جنجال برانگیز ميدانند و آن را دور از فرهنگ ایرانی ميشمارند، بازیگران و دیگر عوامل سازنده یک فیلم معرفی ميشوند و این خوراک خبری رسانهها را تولید ميکند و از طرفی علاقهمندان چهرهها یا سینماگران مختلف، فیلم مورد علاقه خود را ميتوانند دنبال کنند و چه بسا بتوانند با آنها در طی مراسم و در صورت حضور در کاخ جشنواره ارتباط برقرار کنند. اجرای فرش قرمز در چند سال گذشته به دلیل نحوه پوشش ستارهها و سازندگان فیلم به یکی از جنجالهاي خبری تبدیل شده بود و امکانی برای نقد این مراسم با این دلیل که مطابق با الگوی مصرف و سبک زندگی ایرانی- اسلامی نیست، شد تا اینکه امسال حذف این مراسم از جشنواره کلید خورد.
داستان حذف فرش قرمز از جشنواره
«فرش قرمز» در جشنواره فجر، از زمانی به بعد، پر حرف و حدیث شده است و حالا هم زمزمههایی به وجود آمده که خبر از حذف آن از جشنواره سیوششم میدهد. داستان حذف فرش قرمز از جشنواره فیلم فجر از زمانی آغاز شد که سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از جلسه کمیته فرهنگی، هنری و رسانه کمیسیون فرهنگی با برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر خبر داد که در آن درباره کاهش هزینههای جشنواره بحث شده و در ذیل این موضوع هم حذف فرش قرمز اعلام شده است. حجتالاسلام احد آزادیخواه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی و نماینده اصولگرای مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی تأکید کرده بود که این جلسه غیر از رئیس سازمان سینمایی و دبیر جشنواره سیوششم، با حضور علی مطهری و احمد مازنی از اعضای کمیته فرهنگی، هنری و رسانه کمیسیون فرهنگی، تشکیل شده و «به گفته مسئولان جشنواره هزینههای جشنواره ملی فیلم فجر امسال نسبت به گذشته ۵۰درصد کاهش یافته و این کاهش هزینهها یکی از نقاط قوت جشنواره امسال است». او این را هم گفته بود که مسئولان برگزاری خبر دادهاند که بساط فرش قرمز که در دورههای قبل حواشیاي به همراه داشت و جنجالآفرین بود، در این دوره از جشنواره برچیده شده است.
فرش قرمز، تیزر و پوستر لازمه سینماست
هارون یشایایی، تهیه کننده فیلمهاي «ناخدا خورشید»، «هامون» و «اجاره نشین ها» در پاسخ به این سوال که آیا شما با حذف فرش قرمز از جشنواره امسال موافقید یا نه؟، اظهار داشت: بودن یا نبودن فرش قرمز مهم نیست، مهم این است که فیلمهاي خوب در جشنواره حضور داشته باشد.
این تهیه کننده پیشکسوت در ادامه افزود: این موضوع سال گذشته مورد انتقاد قرار گرفت و یک عده اعتراض کردند. ایشان گفتند دوست دارند که فرش قرمز باشد، اما به شرط آنکه خوب نمایش داده شود نه فقط اینکه فرش قرمز باشد. وی تاکید کرد: دلیل فرش قرمز بیش از هر چیز باید این باشد که فیلمهاي خوب به مخاطب معرفی شود البته امسال به نظر ميرسد که فیلمهاي خوبی در جشنواره هستند. واقعیت این است که سینما همین است و هر کسی که ميخواهد سینما را قایم کند، نميشود. سینما همین فرش قرمز، آگهیها و تیزرها و همین طور پوسترو بنرش است... و بودن همه اینها لازم است. یشایایی همچنین در پاسخ به این سوال که جشنواره امسال را چگونه پیش بینی ميکنید؟، گفت: کمابیش فیلمهاي خوب در این دوره دیده ميشود و مثل همیشه است، بالاخره همیشه یه سری انتقادات وجود دارد. ظاهرا تاکنون کسانی که فیلمها بازبینی کرده اند، گفته اند که فیلمها امسال خوب هستند. باید منتظر ماند و دید.
همان بهتر که سینمای بومی ما فرش قرمز نداشته باشد
راما قویدل، کارگردان و فیلمنامه نویس نیز در یادداشتی اختصاصی برای «بهار» از وجود فرش قرمز در جشنواره ابراز رضایت کرده و نوشته است: با توجه به تک فیلم اکران نشدهام – «چاقی» – یک بار و فقط یک بار بر فرش قرمز جشنواره فجر گام نهادهام. آن هم خیلی بامزه بود. همه گروه در سالن کاخ جشنواره حضور داشتند و راس ساعت نامشخصی که ناگهانی هم اعلام ميشد، محترمانه به بیرون از سالن رانده شدیم و در سرمای زمستان زیر بارش باران نیم ساعتی منتظر ماندیم و وقتی موش آب کشیده شدیم به درون سالن هدایت شدیم و بر فرش قرمزی راه رفتیم. در آن شرایط کوشیدیم به یکدیگر برخورد نکنیم و پس از دور افتخاری مجهول در مقابل تابلویی تبلیغاتی ایستادیم و عکس گرفتیم. همه اینها بدون اطلاع رسانی قبلی و درنهایت آشفتگی، بی برنامگی و هیجان رخ داد. وی در ادامه یادداشت آورده است: گاهی وقتها بعضی از گروه جا ميماندند و به سرعت توسط دوستان تشریفات تأدیب ميشدند و به صف برمیگشتند! از آن جایی که غیر از جشنواره فجر در جایی دیگر از دنیا تجربه فرش قرمز ندارم، یادآوری خاطرهاش برایم مفرح است اما با توجه به تجربه شخصیام باید بگویم همان بهتر که نباشد. بهتر است بپذیریم سینمای ما یک سینمای کاملا بومی است و همه چیزمان به همه چیزمان ميآید. پس فرش قرمز را بسپاریم به کسانی که درست هم اجرایش ميکنند و ما ماست خودمان را بخوریم!
برگزاری فرش قرمز موقعیت مناسب ميخواهد
ابوالحسن داودی، کارگردان فیلم «رخ دیوانه» در پاسخ به این سوال که با حذف فرش قرمز از جشنواره موافق هستید یا نه؟ بودن این مراسم چه اهمیتی در روند جشنواره داشت، اظهار داشت: اینکه فرش قرمز باشد یا نباشد، بستگی به جا و موقعیتاش دارد چون فرش قرمز را نميشود جلوی یک ساختمان که ورودی ندارد یا به نوعی ورودیاش اجازه نميدهد، برگزار کرد. وی در ادامه افزود: در هر صورت یک چنین مراسمی باید موقعیت مناسباش را داشته باشد، به عنوان مثال یک جایی مثل پردیس ملت جای مناسبی برای فرش قرمز ندارد و دلیل اینکه امسال فرش قرمز نداریم دقیقا نبود جای مناسب برای برگزاری ميباشد. بنابراین اگر دوستان هم فرش قرمز را حذف کردند به دلیل نبود مکان مناسب جغرافیایی است وگرنه بنده با اجرای مراسم فرش قرمز موافقم.
فرش قرمز، عامل رونق سینماست
عباس رافعی، کارگردان، فیلمنامه نویس و تهیه کننده نیز در پاسخ به سوال «بهار» درباره حذف فرش قرمز از جشنواره گفت: سینما برای مردم و مخاطبان جذابیتی ویژه به ویژه به دلیل حضور ستارگان و عوامل پشت صحنه سینما دارد. برای عموم مردم، فرش قرمز در حقیقت ویترینی از سینما است. این مراسم برای ورود به داخل مجموعه سینما در تمام دنیا اجرا ميشود و تماشاچیان ميآیند بازیگرانی را که دوست دارند ميبینند و با آنها عکس ميگیرند.
وی همچنین در ادامه افزود: فکر ميکنم که این مراسم یک موقعیت تجملاتی و اشرافی نیست که بخواهیم با آن مخالفت کنیم بلکه جزو ملزومات سینما است پس همچنان که نمایش خصوصی یک فیلم، بیلبورد، پوستر و تبلیغات در فضای مجازی گسترده جزو ملزومات سینما است، فرش قرمز هم جزو ملزومات و ضروریات سینما به حساب ميآید که به نوعی باعث رونق گرفتن صنعت سینما ميشود.
حاشیهها بدون فرش قرمز هم در راهند
به هر حال جشنواره امسال برخلاف چند دوره گذشته، فرش قرمز و معرفی عوامل سینمایی و ستارهها را ندارد، شاید این مراسم حواشی داشته است اما باعث جذب مخاطبان و علاقه مندان سینما ميشد و سازندگان فیلمها با احترام و تشریفاتی ویژه به مخاطبان معرفی ميشدند. سینما، پدیدهاي وارداتی است و مولفههاي خاص خود را دارد و فرش قرمز از هم خواه ناخواه یکی از مولفههاي اساسی آن است. شاید نبود این مراسم کمکی به حذف بودجه این جشنواره باشد اما خیلی نميتوان امیدوار بود که نبود این مراسم از توجه مخاطبان به مدل لباس ستارهها و حاشیههاي احتمالی در طی جشنواره بکاهد.