با گذشت نزدیک به 3 ماه از زلزله غرب کشورو یک ماه از زلزله‌هاي استان کرمان، هنوز هم ساکنان این مناطق مي‌لرزند اما شدت این لرزش‌ها خیلی بیش تر از قبل است چون حالا نه تنها لرزش گاه و بي‌گاه زمین تن و بدن آن‌ها را مي‌لرزاند بلکه سرما هم مزید بر علت شده تا غیور مردمان این سرزمین شب‌هاي سرد زمستانی را به سختی سر کنند. انتشار گاه و بي‌گاه کلیپی از وضعیت اسف بار زلزله زدگان گواه بر روزهای سخت آنان دارد. اما کلیپی که اخیرا منتشر شد خبر از دردی عمیق تر دارد، پدری که به زبان کردی مي‌گوید دیگر تاب و تحمل این زندگی را ندارد و حالا که مسئولین به وضعیت آن‌ها رسیدگی نمی کنند به زندگی خود و خانواده اش پایان خواهد داد. پس از آن همسر و فرزندانش را به داخل چادر هول مي‌دهد و گالن بنزین را روی چادر مي‌ریزد. هر چند که با تلاش اطرافیان موفق به انجام این کار نمی‌شود اما آن چه که بیش از هر چیز مورد توجه قرار مي‌گیرد این است که این پدر چه رنج و مشقتی را تحمل مي‌کند که راضی به زنده زنده سوزاندن خانواده اش شده و درد و مشقت آن را کمتر از زندگی کنونی خود مي‌داند! با تمام این اوصاف هیچ یک از این‌ها خللی در برنامه‌هاي روزانه مسئولین مربوطه ایجاد نمی کند و مسئولین در آرامش کامل به سر مي‌برند!
***
خودکشی در کرمانشاه
زمین کمتر از یک دقیقه می‌لرزد اما مردم تا سال‌ها تاوان پس می‌دهند. نزدیک به 70 روز از وقوع زلزله در شهرها و روستاهای استان کرمانشاه می‌گذرد. زلزله‌ای که نزدیک به ۷۰۰ کشته و هزاران زخمی برجای گذاشت، خانه‌های زیادی را ویران کرد و خانواده‌های زیادی را از هم پاشید. کسانی که زلزله زندگی‌شان را دگرگون کرد، همگی از توانایی روانی یکسانی برای سالم بیرون آمدن از این بحران برخوردار نیستند و فروپاشی روانی با آنها کاری کرده که برخی به پایان دادن به زندگی‌شان پیش رفته‌اند. علاوه بر همه این‌ها عدم رسیدگی مسئولین و کم کاری‌هاي که در جهت رسیدگی به آن‌ها تا کنون صورت گرفته مزید بر علت شده و تاب و توان این مردم سخت کوش را بیش از پیش ربوده است.  چندی پیش شهاب نادری نماينده مردم پاوه، جوانرود، ثلاث باباجاني و روانسر در مجلس، با اشاره به وضعیت دشوار مردم این منطقه گفته بود:« برخي از مسئولان در مناطق زلزله زده حضور پيدا کردند و قول‌هايي دادن که هيچکدام از آنها عملي نشد، مردم را در انتظار قرار مي‌دهند، اما تحمل اين انتظارها براي مردم بسيار دشوار است. تنها انتظار حداقلي ما ساماندهي اسکان موقت مردم است، مردم اين منطقه در طول دوران بعد از انقلاب و در زمان جنگ، دشواري‌هاي فراواني را تحمل کرده‌اند و اجازه نداده‌اند ذره‌اي از خاک اين کشور در اختيار دشمن قرار بگيرد. 86 درصد اين مردم به دولت راي داده‌اند و اکنون اين توقع را دارند تا امروز دولت به آنها کمک کند، جدا از مسائل مذهبي زلزله در مناطق اهل تسنن که صورت گرفت، اما شاهد کمک‌هاي فراوان هموطنان اهل تشيع به مناطق زلزله‌زده بوديم، مردم اقدامات بزرگي داشته‌اند اما دولت در کجا قرار دارد.»
وی با تاکيد بر اينکه در بحث سرمازدگي 4 مورد فوتي وجود داشته و حداقل 20 نفر اقدام به خودکشي کرده‌اند و با توجه به شرايط اين آمارها قطعا روز‌به‌روز افزايش پيدا مي‌کنند، عنوان کرد: «کدام وجدان بيداري قبول مي‌کند، دانش‌آموزان ابتدايي زير چادر تحصيل کنند. امروز کمک به مناطق زلزله زده را سياسي و جناحي کرده‌اند، اما اين مسئله براي هيچ‌کسي قابل قبول نيست، فشارها بر مردم بسيار زياد است و مردم مناطق روستايي بدون سرپناه در شرايط بسيار سختي قرار دارند. منازل تخريب شده و آسيب ديده تقسيم‌بندي شده‌اند، اين تقسيم‌بندي‌ها اصلا صحيح نيست، زلزله‌اي با قدرت7 و 3 دهم ريشتر و 1 هزار و307 پس لرزه با قدرت هاي متفاوت اتفاق افتاده که اين زلزله‌ها باعث شده تا خانه‌ها ديگر از استحکام مناسبي برخوردار نباشند. توقع داشتيم تا براي تقسيم‌بندي اين منازل تخريب شده از کارشناسان بومي استفاده کنند، قصد اين کارشناسان کمک و خدمت به مردم نيست بلکه مچ‌گيري است. اين افراد تمام زندگي و سرمايه خود را از دست داده‌اند و در شرايط روحي و رواني مناسبي قرار ندارند، تناقض در گفتار کارشناسان نيز در روحيه افراد بسيار تاثيرگذار است، مردم به دنبال اين هستند که درجه تخريب منازل آنها در چه سطحي است و خدمات به چه صورتي به دست آنها مي‌رسد.» اين نماينده مردم در مناطق زلزله‌زده با اشاره به اينکه مسئولين در مناطق زلزله‌زده کم‌کاري کرده‌اند، اگر خدمت مردم مناطق زلزله‌زده نبود مسئولين کشور در امنيت کامل به سرنمي‌بردند، افزود: «در صورتي که نگاه‌ها تبعيض آميز باشد، ايجاد مشکل مي‌کند. 30 زايمان در مناطق زلزله‌زده وجود داشته که اکثر نوزادان شرايط خوبي ندارند و به دليل نبود امکانات و عدم وجود تجهيزات گرمايشي در حال فوت هستند، در شب وقوع زلزله به دليل وجود تنها يک راه دسترسي و بسته شدن آن به دليل ريزش کوه‌ها امکان کمک‌رساني وجود نداشت و همين مسئله باعث زياد شدن تلفات بود.» زندگی در مناطق زلزله زده استان کرمانشاه پس از گذشت هفتاد روز همچنان جریان دارد اما در این بین سوالی که مطرح است این که در وضعیت فعلی نقش دولتمردان در قبال خدمت رسانی به مردم زلزله‌زده چیست؟!

تن کوهبانی‌ها در سرما مي‌لرزد!
زمین لرزه کوهبنان، حداقل در مقابل سه زمین لرزه ۶ ریشتری که هجدک را لرزاند خفیف تر بود، شدت زلزله تنها ۵.۲ ریشتر بود اما در کمال تعجب سه هزار و ۵۰۰ خانه را ویران و هزاران نفر را بي‌خانمان کرد. علت تخریب گسترده خانه‌هاي مسکونی در شهر کوهبنان تنها یک چیز بود، وجود خانه‌ها خشت و گلی و فرسوده در قلب شهر کوهبنان. اگر سری به این شهر تاریخی در شمالی ترین نقطه استان کرمان بزنید به سادگی مشخص مي‌شود بیشترین حجم تخریب در بافت قدیمی شهر روی داده است، هر جا چادری برپا شده در کنارش ویرانه‌هايي از یک خانه خشت و گلی وجود دارد. چادر‌هاي سفید هلال احمر در هر گوشه‌اي از شهر خودنمایی مي‌کند، گفته مي‌شود برای اسکان موقت زلزله زده‌ها حداقل به سه هزار و ۵۰۰ کانکس نیاز است اما در عمل تعداد کانکس‌هاي توزیع شده پس از یک ماه از زمین لرزه به ۵۰ عدد هم نمی‌رسد. نکته عجیبی که در ذهن‌ها نقش مي‌بندد این است که چرا تا کنون هیچ اقدامی برای مقاوم سازی شهر کوهبنان انجام نشده است. نکته خوشایند زمین لرزه کوهبنان این بود که علیرغم خرابی‌هاي گسترده و مشکلاتی که در بحث عدم وجود مدیریت بحران در این شهرستان احساس شد اما خوشبختانه تلفات جانی نداشت. کار آواربرداری خانه‌هاي تخریب شده بسیار کند پیش مي‌رود به طوری که بسیاری از مردم هنوز بر روی آوارهای خانه‌ها خشتی خود زندگی مي‌کنند. اکثر کوچه‌ها و خیابان‌هاي بخش مرکزی شهر مملو از چادر است در بخش‌هاي دیگر شهر نیز که خانه‌ها دچار ترک خوردگی شده‌اند هنوز مردم در چادر مي‌خوابند. در حالی که مسئولان از آغاز توزیع کانکس در شهر خبر مي‌دهند اما هنوز کانکس در شهر توزیع نشده است، از سوی دیگر مردم به خرید کانکس روی آورده اند. کسانی که توان مالی دارند سعی مي‌کنند یک کانکس هر چند کوچک خریداری کنند که هم از گزند زمستان بسیار سرد کوهبنان در امان بمانند و هم خطر زلزله را از سر خود دور کنند.کوهبنان به بام کرمان شهرت دارد، این شهر دقیقا بر دامنه کوه بنا شده و سرمای هوایش در کرمان زبانزد است، طاقت آوردن شب‌هاي برفی و زمستانی این شهر در چادر مردمانی از جنس همین کوهستان‌ها مي‌خواهد و این روزها تن بسیاری از این مردم از شب تا صبح در این چادرها مي‌لرزد و در انتظار کانکس، آوار برداری و تخصیص اعتبارات بازسازی، شب را صبح مي‌کنند و صبح‌ها نیز در صف‌هاي دریافت تسهیلات و آوار برداری سپری مي‌کنند.این‌ها واقعیت‌هايي است که هر فرد معمولی هم مي‌تواند با پوست و استخوان خود لمس کند، چه برسد به مسئولانی که مسئولیت ساماندهی این مردم را دارند، تجربه‌اي از جنس زمستان سرد کوهستانهای شمالی کرمان. اینجا مردم چند چیز را مي‌خواهند که بسیار ابتدایی است، اینها نه بازسازی مي‌خواهند و نه پول بلکه زلزله‌زده‌هاي کوهبنان سرپناهی برای فرار از گزند سرمای شدید منطقه مي‌خواهند و هر بار قول مسئولان در خصوص توزیع کانکس را به یاد مي‌آورند اما چله دوم زمستان هم در حال سپری شدن است و هنوز هم خبری از عمل به وعده مسئولان نیست!

سحر ندارد این شب تار
این طور که معلوم است این شب‌هاي سرد و بلند که کم از شب یلدا ندارد سحر نخواهد داشت و اکنون نزدیک به 3ماه است که مردم خطه کرد خواب و خوراک ندارند چراکه زلزله مهمان ناخوانده آنان شده و اوضاع زندگی آنان را به کلی بهم ریخته است و حالا هم که سرمای استخوان سوز کوهستانی مهمان نا خوانده ی چادرهای کوچکشان شده و تاب و توانشان را گرفته است. هرچند وقوع زلزله در یک شهر یا یک روستا نباید موجب شود زندگی در یک شهر تعطیل شود اما وضعیت فعلی استان‌های زلزله‌زده ایران ثابت کرده است که نمی‌توان امیدی به دولت داشت و اگر مردم و نیروهای جهادی نباشند، امیدی به زنده ماندن مردم نیست. زبان قاصر است از رنج مردمانی که در دوران جنگ آماج حمله‌های دشمن بودند و امروز در غصه از دست دادن عزیزان و آوار شدن خانه‌هایشان ونابودن شدن تمام هستی گرفتار شده‌اند، از دیدار بي‌شکوه رئیس‌جمهور از زلزله‌زدگانی قصرشیرینی و ناپدید شدن وزیر راه و مسکن که بگذریم، پرسشی در اینجا مطرح می‌شود، آن هم اینکه چرا با گذشت 3 ماه از وقوع زلزله و پس لرزه‌هایی که تمامی ندارند و هر لحظه لرزه بر اندام خانواده‌های کرمانشاهی می‌اندازند، هنوز کمک شایانی از سوی دولت به زلزله زدگان نشده است و این طور که مي‌گویند هنوز هم 30 درصد زلزله زدگان در چادر به سر مي‌برند و در آن هوای سرد کوهستانی حتی کانکسی برای اسکان موقت به آن‌ها داده نشده است؟ این در حالی است که برای زلزله زدگان کرمان و توابع آن هنوز کمک بلاعوضی هم پرداخت نشده است! خبری که فتاح، رئیس کمیته امداد نیز آن را تائید کرد و گفت: «متأسفانه دولت هنوز به هیچ یک از زلزله‌زدگان کمک بلاعوضی را که وعده داده بود محقق نکرده است.» دولت در حالی به وعده خود عمل نکرده است که سخنگوی دولت پیش ازاین اعلام کرده بود که به کسانی که کانکس دریافت کرده باشند، کمک بلاعوض تخصیص نمی‌یابد. اظهارات نوبخت با انتقادات بسیاری روبه رو شد تا جایی که وی مجبور شد جوابیه‌ای را در این راستا منتشر کند و اعلام کند: « اعطای کمک بلاعوض و وام بانکی برای بازسازی واحدهای مسکونی صدمه دیده از زلزله به قوت خود باقی است و کمک سه میلیونی مصوب دولت به هرخانوار زلزله زده برای اسکان موقت نیز یا به صورت نقدی به آنها انجام می‌شود یا در عوض آن کانکس تحویل داده می‌شود. بدیهی است خانواده‌ها اختیار دارند که یا کانکس بگیرند یا سه میلیون تومان وجه بلاعوض اسکان موقت را، که در آن صورت خودشان باید مشکل اسکان موقت را حل کنند.» هرچنددولت به جز این کمک سه میلیونی، قول داده بود برای بازسازی واحدهای مسکونی، ٥ تا ٦ میلیون تومان کمک بلاعوض و وام بانکی به زلزله‌زدگان اعطا ‌کند که هیچ ارتباطی به اسکان موقت و دریافت یا عدم دریافت کانکس نداشته باشد، اما گویی این هم محقق نشده است.

هرچند بیش از این نباید از این دولت که وزیر مسکن آن معتقد است نباید دایه‌ مهربان‌تر از مادر برای زلزله‌زده‌ها شد، انتظار داشت، وزیر غایب دولت دوازدهم که مسئولیت اساسی را در زلزله برای تامین مسکن کرمانشاهی‌ها داشت نه تنها در زمان حادثه و بعد از آن حضور نداشت بلکه مدعی شد قیم مردم برای بازسازی مناطق زلزله‌زده نیستیم و عملا دولت نباید در این مسئله دخالت کند. حتی در یادداشتی در کانال تلگرامی‌اش خود نوشت: «امر تجربه‌شده را دوباره تجربه نکنیم، ازهمین‌روست که روز وقوع زلزله تمام سیاست‌هایی که اینجانب به دولت پیشنهاد کردم مبتنی بر حفظ همین اصل اخلاقی و حقوق شهروندی بود. در بازدیدهایی که از منطقه داشتم اصرارم بر حفظ حق انتخاب توسط زلزله‌زدگان بود. اگر خانوار زلزله‌زده‌ای تمایل دارد که مبلغ کمک بلاعوضِ دولت را دریافت کند و خود به‌نحوی که مصلحت می‌داند اسکان موقت و دائم خود را سامان دهد دایه مهربان‌تر از مادر نشویم.برای من مانند روز روشن است که سیاست‌های مداخله‌گرایانه با شکست روبه‌رو خواهد شد. در مناطق زلزله‌زده ده‌ها کار خیرِ عمومی و یا حتی خصوصی توسط داوطلبان قابل انجام است که همراه با مداخله در زندگی خصوصی آنان نباشد.» هرچند تعبیر وزرای دولت تدبیر و امید درباره حقوق شهروندی درباره مردمی که تمامی زندگی خود را از دست داده‌اند شایان توجه است اما پس از خواندن اظهارات آخوندی و مشاهده ناگوار وضع زلزه‌زدگان کرمانشاه در کنار وضع اقتصادی نابسامان مردم بیش از پیش به این موضوع مي‌رسیم که ما را به خیر این دولت امید نیست.