۱۰ عامل خطر براي سلامت مردم در ایران

دکتر علیرضا رئیسی در همایش بهبود تغذیه کارکنان که صبح امروز در وزارت بهداشت برگزار شد با اشاره به تاثیر تغذیه مناسب در بهبود عملکرد کارکنان اظهار کرد: ۸۰ درصد موارد ابتلا به بیماری‌های قلبی، ۹۰ درصد موارد ابتلا به دیابت و حدود ۴۰ درصد سرطان‌ها با تغذیه مناسب قابل پیشگیری هستند.

تغذیه ناسالم و اضافه وزن، کلسترول، نمک، فشار خون و ... از عوامل بروز بیماری‌های غیر واگیر هستند. ۴۴ درصد مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در دنیا قبل از ۷۰ سالگی رخ می‌دهد. همچنین سالانه ۱۱.۸ میلیون مرگ به دلیل ابتلا به این بیماری‌ها رخ می‌دهد.

وی افزود: ۴۸ درصد مرگ و میرهای ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در کشورهای با درآمد کم اتفاق می‌افتد. از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۳۰ روند مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر رو به رشد خواهد بود.

معاون بهداشت وزیر بهداشت همچنین اضافه کرد: ۱۹ عامل شناخته شده مرگ و میر در دنیا وجود دارد که ۱۰ عامل آن مربوط به تغذیه است. بیش از ۵۰ درصد عوامل مرگ ریشه در تغذیه دارد. سال ۱۳۸۰، ۵۷ درصد بار بیماری‌ها در ایران مربوط به بیماری‌های غیرواگیر بود. اما سال ۱۳۹۰ این رقم به ۷۶ درصد رسید. این موضوع نشان می‌دهد بیماری‌های غیرواگیر در حال تبدیل شدن به مسئله اصلی در سطح کشور هستند. بیماری‌های واگیر در سال ۸۰، ۲۷ درصد عوامل مرگ و میر را تشکیل می‌دادند اما امروز با توجه به بالا رفتن سواد سلامت، واکسیناسیون و ارتقای بهداشت این آمار به ۱۴.۵ درصد رسیده و جای آن را بیماری‌های غیرواگیر گرفته است.

وی با تاکید بر اینکه بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت، تنفسی و سرطان ریشه در تغذیه دارند، افزود: بیماری‌های قلبی و عروقی ۴۶ درصد عوامل مرگ و میر را در کشور تشکیل می‌دهند. با تغذیه درست می‌توان از حدود ۸۰ درصد موارد ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و ۴۰ درصد سرطان‌ها پیشگیری کرد. دیابت به ویژه تیپ دو نیز ارتباط مستقیمی با تغذیه دارد.

به گفته معاون بهداشت وزیر بهداشت، پرفشاری خون، چاقی، تحرک ناکافی، سیگار، دیابت، آلودگی هوا، کلسترول بالا، خطرات شغلی و مصرف مواد مخدر از جمله ۱۰ عامل خطر اول در ایران به شمار می‌روند.

رئیسی در ادامه تصریح کرد: طبق بررسی استپس سال ۹۵ مشخص شد که ۵۸ درصد مردم در ایران اضافه وزن دارند. این رقم در زنان ۶۲ درصد و در مردان ۵۷ درصد است. اما چاقی شکمی که عامل شناخته شده و مستقیم بیماری‌های قلبی و عروقی در مردان آمار بالاتری دارد. بیشتر افراد چاق دچار کمبود ریزمغذی هستند. سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده افراد عادی و کمتر از سن ۵۰ سال روزانه باید کمتر از پنج گرم نمک مصرف کنند. اما این رقم در کشور ما به طور میانگین ۹.۱ درصد است. این رقم در مردان ۱۰ و در زنان ۸.۴ درصد است.

رئیسی با اشاره به شیوع قند خون بالا در افراد بالای ۲۵ سال در کشور بیان کرد: ۲۷ درصد افراد بالای ۲۵ سال در ایران قند خون بالا دارند. همچنین کلسترول بالا در ۴۸ درصد جمعیت شیوع دارد. یعنی تقریبا از هر دو نفر حداقل یک نفر چربی خون بالا دارد. این آمار در شهر تهران ۵۷.۷ درصد است. در تمام کشور نیز از هر دو نفر فرد بالای ۵۰ سال، یک نفر فشار خون بالا دارد.

رئیسی با اشاره به اهمیت توجه به تغذیه کارمندان در محیط کاری ادامه داد: تعداد روزهای غیبت به دلیل بیماری در کارکنان چاق دو برابر کارکنان با وزن مطلوب است. کمبود آهن یک سوم کارآیی افراد را کاهش می‌دهد. بیماری، ناتوانی، مرگ زودرس، افزایش روزهای غیبت از کار، محدود شدن فعالیت جسمی، کاهش بازده کاری و قدرت تولید از جمله عوارض مربوط به تغذیه نامناسب در محیط‌های کاری است.

در ایالات متحده آمریکا سالیانه ۳۸.۹ میلیارد دلار به دلیل غیبت از کار، محدود شدن فعالیت جسمی و معلولیت ناشی از بیماری و دیابت کارکنان هزینه می‌شود. تجارب جهانی نشان می‌دهد افزایش مصرف سبزی و میوه، کاهش مصرف روغن، کاهش اسید چرب اشباع، افزایش تحرک بدنی و کنترل وزن بدن جزو موارد موثر در ترویج تغذیه سالم در محیط کار است.

به گفته معاون بهداشت وزیر بهداشت، بهبود تغذیه کارکنان در محیط کاری ۲۷ درصد کاهش در روزهای غیبت از کار، ۲۶ درصد کاهش در هزینه‌های مراقبت و ۳۲ درصد کاهش در هزینه‌های ناتوانی و معلولیت‌های ناشی از بیماری را به دنبال دارد.

رئیسی با اشاره به تدوین بسته سلامت کارکنان در اسفند ۹۴ بیان کرد: تشکیل کمیته راهبری بهبود تغذیه کارکنان، ‌ابلاغ بسته اجرایی، تدوین برنامه عملیاتی، برگزاری دوره آموزشی، پایش و نظارت بر کیفیت تغذیه و ارائه گزارش عملکرد به دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی جزو برنامه‌های آینده در زمینه اجرای بسته سلامت کارکنان است.