در حالی که در تمام کشورهای دنیا گردشگری به عنوان صنعتی اشتغالزا، پرسود و درآمد شناخته می‌شود اما در کشور ما هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده و به چشم یک صنعت متحول کننده نگاه نمی‌شود. البته چند سالی است که اهمیت گردشگری و جذب توریست به واسطه ارزآوری و اشتغالزایی بالای آن در مواضع و دیدگاه‌های بسیاری از شخصیت‌ها مورد تاکید قرار گرفته اما نیازمند فرهنگ‌سازی بیشتر در جامعه است.

ایران کشوری است چهارفصل با اقلیمی متفاوت و آب و هوایی متنوع که از جاذبه‌های گردشگری، تاریخی و طبیعی بکر و فراوانی برخوردار است و وجود دریا، کویر و کوهستان موقعیت آن را به لحاظ جغرافیایی و گردشگری متمایز کرده است.
امروز کشورهایی که دارای جاذبه‌های باستانی و فرهنگی هستند، گردشگری را جزو برنامه‌ریزی‌ها و سیاستهای اقتصادی خود قرار می‌دهند و بخش اعظمی از درآمدهای اقتصادی خود را از این صنعت تامین می‌کنند.

زمانی ماهاتیر محمد، نخست‌وزیر سابق مالزی به ایران سفر کرد و در یکی از سخنرانی‌های خود گفت:" اگر مدیریت جاذبه‌های توریستی اصفهان در اختیار ما قرار ‌گیرد، سالانه برابر با ارزآوری نفت برای ایران سودآور خواهد بود."
این جمله بیانگر آن است که کشور چهار فصل ایران با زیبایی‌های خدادادی و جلوه‌ها و جذابیتهای بالایی که دارد باید از این فرصت مغتنم به نحو شایسته استفاده و در جهت توسعه اقتصاد و رونق تولید و اشتغال خود بهره‌برداری کند.

غلامرضا عباسی ـ رییس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران، بر لزوم استفاده بهینه از ظرفیتهای مغفول مانده گردشگری تاکید کرده و می‌گوید: بهترین راه ارزآوری و اشتغالزایی برای کشور صنعت گردشگری است که موجب افزایش رفاه و درآمد در جامعه می‌شود.
او می‌گوید: خوشبختانه کشور ما از لحاظ امنیت در سطح بالایی است و این امر یکی از علل استقبال گردشگران خارجی از ایران به شمار می‌رود.

عباسی تاکید دارد که با توجه به اقلیم چهار فصل و تنوع آب و هوایی کشورمان موانع پیش روی صنعت گردشگری برداشته شود و پیشنهاد می‌کند که مثل برخی کشورها سیاست لغو روادید سفر را برای نزدیکتر کردن روابط خود با همسایگان در پیش بگیریم.
به اعتقاد او، بوم گردی و گردشگری صرفا دیدن آثار باستانی و جاذبه‌های گردشگری نیست بلکه گردشگران از محصولات و صنایع دستی کشور هم خریداری کرده و با این کار به رونق اقتصاد و اشتغال شهرها و روستاها کمک می‌کنند.
با توجه به ارتباط تنگاتنگی که میان صنعت گردشگری و ایجاد اشتغال وجود دارد بسیاری از فعالیت‌های این صنعت کاربر و متکی به نیروی کار هستند.

کارشناسان می‌گویند صنعت گردشگری با کمترین هزینه و سرمایه‌گذاری می‌تواند ایجاد شغل کند؛ به نحوی که اگر در بخش پتروشیمی برای ایجاد یک شغل بیش از دو میلیارد تومان لازم است، در حوزه صنایع دستی و گردشگری به طور متوسط با ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان می‌توان برای جوانان بیکار اشتغالزایی کرد.
به زعم آنها صنعت گردشگری در دنیا بیشترین درآمد و اشتغال را در حوزه‌های مختلف ایجاد می‌کند و بیش از ۳۵۰ میلیون شغل مستقیم و میلیونها شغل غیر مستقیم از این صنعت به وجود آمده است. گردشگری انواع مختلفی دارد که شناخته‌شده‌ترین آنها گردشگری طبیعی، گردشگری تاریخی، گردشگری سلامت، گردشگری مذهبی و بوم گردی است. در گردشگری مذهبی افرادی به منظور دیدار از اماکن مقدس یا انجام امور مذهبی سفر می‌کنند. سالانه میلیونها نفر از ایرانیان به زیارت شهر مقدس مشهد می‌روند و رویداد حج را می‌توان نمونه‌ای از این نوع گردشگری به شمار آورد.

در گردشگری سلامت، گروهی از مسافران برای استفاده از خدمات پزشکی به مکان‌هایی که تسهیلات درمانی مورد نظرشان وجود داشته باشد، سفر می‌کنند. چنین سفری شامل فعالیتهایی است که با هدف تأمین بهداشت و سلامت فرد یا گردشگر انجام می‌شود مانند مراقبت بهداشتی و گذراندن دوره نقاهت و بازپروری. کشورهای عراق، عمان و آذربایجان و پس از آنها افغانستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس صاحب بیشترین گردشگران سلامت در ایران هستند.

علی اصلانی، فعال حوزه کار نیز جذب گردشگر و سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری را یکی از راه‌های افزایش درآمد برای دولت نام می‌برد.
او ترکیه را به عنوان کشوری که زیرساخت‌های گردشگری خود را توسعه بخشیده مثال زده و می‌گوید: ماهانه ۴۲ میلیون گردشگر به این کشور سفر می‌کنند و درآمد گردشگری یکی از مهمترین منابع درآمد ارزی ترکیه به شمار می‌رود.
اصلانی با بیان اینکه درآمد ماهانه یک خانواده در ترکیه از پنج میلیون تومان به بیش از ۱۰ میلیون تومان افزایش یافته است، می‌گوید: این امر نشان می‌دهد که دولت با وضع سیاست‌های بهبود وضع معیشت، تلاش کرده تا قدرت خرید مردم بالا برود و نرخ بیکاری به صفر نزدیک شود.

این فعال حوزه کار معتقد است نباید تنها به فروش نفت و دلارهای نفتی دل خوش کنیم و از این راه کسب درآمد کنیم بلکه باید به درآمدهای دیگری جز نفت بیندیشیم و روی صادرات غیر نفتی و گردشگری که بیشترین میزان ارزآوری و اشتغالزایی را دارند، متمرکز شویم.
صنعت گردشگری صنعتی چند وجهی است که فارغ از کسب درآمد ارزی، افزایش تولید ناخالص داخلی، توسعه سرمایه‌گذاری، رونق تولید و فروش صنایع دستی سه ویژگی مهم دارد که افزایش اشتغال نیروی کار، افزایش درآمد دولت و افزایش درآمد ملی جامعه میزبان از جمله این ویژگی‌ها به شمار می‌رود. به همین دلیل است که بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند تا روز به روز سهم خود را در صنعت گردشگری افزایش دهند و برای آن هزینه و سرمایه‌گذاری می‌کنند.

 با توجه به آثار اقتصادی صنعت گردشگری و جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی بسیاری که در کشورمان وجود دارد باید از ظرفیتهای موجود به شکل مطلوب استفاده کرده و به سمت جذب گردشگران داخلی و خارجی برویم و فراموش نکنیم که این صنعت به شرط سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی، می‌تواند نیازهای شغلی جویندگان کار و کسری درآمد دولت را جبران کرده و ما را از وابستگی به نفت و اقتصاد تک محصولی رها کند.

بهار نیوز