بهار نیوز - چهارشنبه‌سوری؛ جشن سنتی ایران

علی حبیبی
روزنامه بهار
چهارشنبه سوری یک جشن سنتی و مربوط به گذشتگان است، چون یک مراسم سنتی است باید رسوم برگزاری آن نیز در طول ادوار مختلف حفظ و رعایت شود وگرنه نمی‌توان آن را آیین سنتی خواند.این جشن با برافروختن آتش آمیخته شده و آتش نیز شادی بخش است و در هیچ جای این جشن نیز صدمه به خود و دیگران در آن وجود ندارد. هر جشن سنتی و قدیمی اگر درست اجرا شود فرجام آن پریشانی و پیشمانی نیست و گرنه اصلا سنت و جشن نیست.زمانی به یک عمل جشن می‌گوییم که همه از آن لذت ببرند و یک شب و یک روز خاطره انگیز برای خود و دیگران رقم بزند. این جشن، چهارشنبه پایان هر سال برگزار می‌شود و در روزهای بعد، آیین نوروز آغاز می‌شود که پر از سنت‌ها و آداب و رسوم پسندیده است. بنابر این برای استقبال از نوروز هرگز پیش از آن نمی‌توان آیینی برگزار کرد که انسان صدمه ببیند یا نتواند او و دیگران در آن شرکت کنند. چهارشنبه سوری با عادات و رویه‌های گذشتگان، تکمیل کننده نوروز است و مثل نوروز شادی‌بخش است و در آن عملی نیست که در میان مردم نگرانی ایجاد کند.
چهارشنبه سوری شاید جشنی با آتش باشد اما هرگز به معنی به استقبال خطر رفتن، نیست چون پس از آن ما خود را برای استقبال از جشن نوروز آماده می‌کنیم و باید سالم باشیم تا سال‌های سال آن را برگزار کنیم.آمار تلفات و مصدومان حوادث چهارشنبه سوری در سال‌های گذشته بسیار بالا بود و به همین نسبت نیز فاصله خانواده‌ها با شادی و نشاط نوروز کاهش می‌یافت. خوشبختانه در سال‌های اخیر با تدابیر خاص و فرهنگسازی مناسب، آمار مصدومان و تلفات این حوادث کاهش یافته است اما هنوز به صفر نرسیده است زیرا مصدومیت و کشته شدن حتی یک نفر در این آیین‌ها که باید شادی و نشاط را برای جامعه به ارمغان بیاورد زیاد است.
حوادث چهارشنبه آخر سال 95، دو کشته و 211 مجروح داشته است. از مجموع مصدومان، 15 نفر با قطع عضو مواجه شدند. در همین مراسم یک مرد 27 ساله در تهران هنگام ساخت مواد منفجره دست ‌ساز دراثر انفجار دو دست و دو پای خود را از دست داد.قطعا خانواده‌ها، خویشاوندان و دوستان و آشنایان کسانی که در این آیین کشته یا مجروح می‌شوند هرگز خاطره خوبی از این روزها در سال‌های آینده نخواهند داشت. یعنی مراسم شادی بخشی که می‌تواند عامل نشاط یک جمع و خانواده باشد با وقوع این حوادث به ناراحتی تبدیل می‌شود.برای تداوم هر چیز شادی بخش، باید اصول و سنت برپایی آن نیز رعایت شود تا به ضد خود تبدیل نشود، جشن زمانی واقعی است که همه از آن لذت ببرند و گرنه می‌تواند شادی‌ها را به حزن و اندوه تبدیل کند. هیچ جشن و سنت کهن، سرانجام آن پریشانی و پیشمانی نیست همچنانکه گذشتگان به بهترین وجه از این آیین برای نشاط و شادابی یک جامعه بهره‌گیری کردند.واقعیت این است که جامعه ما با شادی و نشاط یک جامعه معمولی فاصله دارد از این رو برخی افراد برای تخلیه این انرژی خود به رفتارهایی دست می‌زنند که هم برای خود و هم جامعه مشکلاتی به وجود می‌آورند.ایجاد شادی و نشاط باید همراه با آرامش انجام گیرد و گرنه می‌تواند به ضد خود تبدیل شود که حتی برپاکنندگان آن نیز هیچ نفع و لذتی از عمل خود نبرند.

چهارشنبه سوری با آتش عجین شده و به طور مثال نمی‌توان گفت که آتش از آن حذف شود بلکه درست این است که مثل گذشتگان و بدون آنکه به کسی آسیبی وارد شود بوته‌ها آتش زده شود تا همه از آن استفاده کنند و هم از آن لذت ببرند و در این صورت این جشن خاطره انگیز می‌شود.در چهارشنبه‌های آخر سال خیلی از افراد در این آتش و انفجارات نامتعارف مجروح یا کشته می‌شوند بی آنکه خود و دیگران و خانواده از این جشن لذت ببرند، برای خروج از این وضعیت همه باید کمک کنند و در این زمینه رسانه‌ها با فرهنگسازی و مسئولان نیز برای ایجاد نشاط و شادابی بیشتر در جامعه تلاش‌های خود را مضاعف کنند.دوری جامعه با شادی باعث می‌شود که برخی مواقع برگزاری جشن‌ها چهره خطرناکی به خود بگیرد که نمونه‌های آن را در چهارشنبه پایان هر سال مشاهده می‌کنیم. مهیا کردن جشن‌های جمعی در پارک‌ها، اماکن عمومی و محلات شاید یکی از نسخه‌های رفع این مشکل باشد. جامعه ما همانطور که گفته شد با یک جامعه با نشاط و شاداب فاصله دارد از این رو نه تنها در چهارشنبه آخر سال بلکه باید در سایر اعیاد و جشن‌ها، برنامه‌های جمعی نشاط‌آور برای جوانان و سایر اقشار برپا شود. فراموش نکنیم جامعه شاداب و بانشاط از خیلی از عوارض زیانبار از جمله افسردگی، بیماری، بزه کاری و سایر آسیب‌های اجتماعی فاصله خواهد گرفت و با سرعت بیشتری در راه توسعه و پیشرفت گام بر خواهد داشت.