هواپیماهای بمباردیه، بوئینگ و ایرباس در راه ایران

«المانیتور» اشاره می‌کند که این گمانه‌زنی پس از آن مطرح شده است که گفته می‌شود وزارت خزانه‌داری امریکا مجوز‌های جدیدی را برای شرکت هواپیمایی کانادایی «بمباردیه» برای صادرات هواپیمای مسافربری به ایران صادر کرده است. این سایت اشاره می‌کند اگر این خبر درست باشد این نخستین تاییدیه‌ای بوده است که از زمان ریاست‌جمهوری ترامپ برای ایران صادر شده است.«مرتضی شیخ‌زاده» مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان منطقه آزاد قشم به «المانیتور» می‌گوید بمباردیه گزارش داده که مجوزی را برای ارسال ۱۰ فروند هواپیمای خود به آن سازمان دریافت کرده و بزودی کارهای لازم انجام خواهند شد. او البته می‌گوید این سازمان با شرکت کانادایی مذکور قرارداد را مورد بازبینی قرار داده‌اند اما هنوز تبادل نهایی قرارداد انجام نشده است. 

 

بمباردیه به پرسش‌های «المانیتور» در این‌باره پاسخی نداده است و هیچ یک از سخنگویان وزارت خزانه‌داری امریکا نیز در این باره حاضر به پاسخ‌دهی نشده‌ و تاکید کرده‌اند که اسرار تجاری باید مورد محافظت قرار گیرند و بنا بر سایر ملاحظات نمی‌توانند در این زمینه پاسخگو باشند.«المانیتور» می‌نویسد علاوه بر بمباردیه در سال‌های اخیر به خصوص پس از برجام، شرکت‌های دیگری نیز در حال مذاکره با ایران برای فروش هواپیما بوده‌اند از جمله بوئینگ و ایرباس، ATR فرانسه و ایتالیا، Embraer برزیل و شرکت JSC Sukhoi.این سایت در ادامه اشاره می‌کند که آمریکا چراغ سبز لازم برای صادرات هواپیماهایی که بیش از ۱۰ درصد از اجزای‌شان توسط شرکت‌های امریکایی تهیه شده را داده است. ایران‌ایر تقاضای تحویل ۱۰۰ فروند هواپیما از ایرباس و ۸۰ فروند از بوئینگ را از زمان امضای برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی داشته است. ATR نیز قرار بوده تا ۲۰ فروند هواپیما به ایران ایر تحویل دهد. همچنین، بوئینگ نیز قرارداد انتقال ۳۰ فروند هواپیما 737  را با هواپیمایی آسمان دارد. 

 

در تصویری کلان‌تر به نظر می‌رسد که بوئینگ اجازه خواهد داشت تا با ایران ایر و خط هواپیمایی آسمان همکاری تجاری داشته باشد.تاخیر در صدور مجوز از سوی وزارت خزانه‌داری امریکا سبب شد تا چشم انداز شرکت ATR برای ارسال هواپیما به ایران مخدوش شود. پس از برجام، آن شرکت امیدوار بود بتواند ۵۰ تا ۶۰ فروند هواپیما به ایران صادر کند اما عدم اطمینان در مورد صدور مجوز از سوی امریکا این موضوع را با تاخیر مواجه ساخت. یک مدیر ان شرکت می‌گوید که به همین دلیل ارسال هواپیما به شرکت آسمان با تاخیر مواجه شد.این مدیر اجرایی گفته است که ATR قرار است شش هواپیمای آسمان را مورد پشتیبانی فرار دهد. او گفته که در مورد ادامه همکاری‌های آینده نیز بحث و بررسی در جریان است. او گفته تا زمانی که از صدور قطعی مجوز وزارت خزانه‌داری امریکا مطمئن نشود نمی‌تواند به آسمان بگوید لطفا همکاری کنید ما قصد داریم هواپیمای جدید عرضه کنیم. مقام این شرکت می‌گوید که ایجاد عدم اطمینان در مورد برجام از سوی ترامپ سبب شد تا شرکت‌های هوایی نتوانند با اطمینان‌خاطر با ایران همکاری کنند. با این حال، رییس سازمان هواپیمایی ایران به «المانیتور» می‌گوید که هیچ نشانه‌ای ندیده که بوئینگ تحت تاثیر تهدیدات ترامپ بوده باشد و به نظر می‌رسد آنان در تصمیم خود برای همکاری با ایران مصمم باشند.«المانیتور» اشاره می‌کند که علاوه بر موضوع صدور مجوز از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا، تامین مالی این معاملات هنوز یک چالش عمده است چرا که بانک‌های اروپایی و موسسات مالی برای تامین مالی به دلیل تحریم ایران با مشکل مواجه هستند.«المانیتور» البته می‌نویسد ایتالیا توافق کرده تا خط اعتباری ۵ میلیارد یورویی برای ایران اختصاص دهد و فرانسه اعلام کرده که قصد دارد خط اعتباری ۱.۵ میلیارد یورویی را برای تامین بودجه صادرات به ایران باز کند.