یک تنه در آلمان در برابر یک جهان!

سالن شماره هفت نمایشگاه ITB برلین، امسال هم شاهد حضور آژانس‌های ایرانی بود؛ تا در روزهایی که جهان آمیخته به اخباری منفی از ایران است، با مهمان‌نوازی مشتریان کهنه‌ی خود را در آلمان حفظ کنند و همتایان تجاری خود را در سایر کشورها متقاعد کنند تا این مسیرِ هرچند گران را از فهرست مقاصد خود حذف نکنند و مشتریان تازه نفس را به این صرافت اندازند که ایران را به فهرست مقاصد سفر در سال های ۱۹ ـ ۲۰۱۸ اضافه کنند. ITB برلین که مهم‌ترین نمایشگاه جهان گردشگری است و به شکلی بورس این صنعت به شمار می‌آید، در سی و هفتمین دور برگزاری خود شاهد رقابت ۱۸۰ کشور از پنج قاره با همراهی ۱۶۰ هزار بازدیدکننده و با ۷ میلیارد دلار گردش مالی بود. این نمایشگاه به حدی برای کشور آلمان اهمیت دارد که تقریبا هر سال صدراعظم آن در مراسم افتتاحیه حاضر می‌شود.
ایران نیز امسال با ۳۶ شرکت گردشگری در غرفه‌ای به مساحت ۱۱۸۰ مترمربع از ۱۷ تا ۲۰ اسفند در برلین حضور داشت که البته به گفته‌ی برخی حاضران، برخلاف چند سال گذشته، روزهای خلوت‌تری را سپری کرد.محمد محب‌خدایی ـ معاون گردشگری کشور ـ که در دو روز نخست این نمایشگاه حاضر بود، بی‌آنکه به وضعیت بازدیدها و دیدارهای کاری در غرفه ایران اشاره کند گفت: باید از روش‌های سنتی در معرفیِ کشور دست برداریم تا از دنیا عقب نمانیم. در حال حاضر بیشتر کشورها از روش‌های نوین برای تبلیغ استفاده می‌کنند، درحالیکه حضور ما در مجامع بین‌المللی همچنان به شیوه‌ی سنتی است، البته که هر سال بهتر از گذشته در نمایشگاه‌های بین المللی حاضر می شویم، اما اکنون رقابت‌ها فشرده‌تر شده و باید در روش‌های تبلیغاتی خود تجدید نظر کنیم.او که تاکید دارد باید به درکی که دنیا از گردشگری رسیده نزدیک شویم، در پاسخ به این سوال که ایران در شرایط متفاوتی از دنیا به سر می‌برد، چون همچنان عده‌ای با اعمال محدودیت و نفوذ اجازه نمی‌دهند چالش‌های گردشگری برطرف شود، پس چگونه می‌تواند گام بلندی برای پُر کردن فاصله‌اش با سایر کشورها بردارد؟ گفت: به هر حال ما در شرایط گذار به سر می‌بریم و مشکلاتی داریم، اما آیا همه بخش‌های گردشگری شرایط یکسانی دارند. در گردشگری مذهبی و یا سلامت که آن محدودیت‌ها را نداریم، اما متاسفانه در سال‌های اخیر جمعیت گردشگران این دو بخش ریزش داشته است.

معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تاکید کرد: باید بحث جذب گردشگر حل شود، رقبا زیاد شده‌اند. همه کشورها به این نتیجه رسیده‌اند اقتصاد بر پایه‌ی گردشگری متحول می‌شود و همین باعث شده به این صنعت روی آوردند. همین حالا ترکیه به اندازه‌ی درآمد ایران از نفت، از گردشگری درآمد کسب می‌کند.وی در پاسخ به این پرسش که آیا از بخش خصوصی که توان اقتصادی قوی ندارد، این انتظار می‌رود رویه تبلیغات ایران را تغییر دهد یا مثل سایر کشورها این کار جزو وظیفه‌ی دولت است، گفت: ما مَبلغی را به نمایشگاه‌های بین‌المللی مثلا در بخش تامین زمین تخصیص می‌دهیم، اما باید بدانیم نمایشگاه فرصتی برای تبلیغ گردشگری ایران است، نه معرفی یک آژانس مسافرتی. اگر مشارکت و طراحی به شکلی باشد که همه در این رویدادهای بین‌المللی حاضر باشند، این همه بار روی دوش یک آژانس نمی‌افتد. ما شرایط را طوری باید فراهم کنیم که همه پای کار بیایند، مثل نمایشگاه گردشگری تهران که سطح مشارکت افزایش پیدا کرد.محب‌خدایی افزود: امروز شهرداری‌ها، کارخانه‌ها و حتی معادن، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها از گردشگری صحبت می‌کنند، چه کسی و کجا هست که از گردشگری حرف نزد. تقریبا بیشتر بخش‌ها به این نتیجه رسیده‌اند با ورود گردشگر، چرخه اقتصادی آن حوزه فعال می‌شود، اما باید قبول کنیم به تمرکز و تجمیع فعالیت‌ها و انرژی‌ها نیاز داریم. الان روش ما این طور است که جزیره‌ای فکر و عمل می‌کنیم و در آخر هم یکدیگر را متهم می‌کنیم.

او بیان کرد: این انصاف نیست همه هزینه‌های سنگین شرکت در یک نمایشگاه بین‌المللی را یک آژانس بدهد. آیا یک آژانس به تنهایی می‌تواند کل کشور را معرفی کند. حرف ما این است که همه ذی‌نفعان باید پای کار بیایند. البته برخی می‌آیند اما فقط خودشان را معرفی می‌کنند. ما باید روی ایرانِ واحد متمرکز شویم.معاون گردشگری افزود: در نمایشگاه آلمان یک آژانس بروشوری را تهیه کرده بود که یکی از بهترین بروشورهایی بود که دیده بودم، هزینه زیادی هم بابت آن صرف شده بود. یا یک آقای آلمانی بود که برای ایران منبع سفر کاملی را نوشته بود. ما داشته‌هایی داریم که متاسفانه نمی‌بینیم. باید همه را تشویق کنیم کنار هم قرار بگیرند. مگر گردشگری زیارت و سلامت فرصت کمی است، اما چون برنامه‌ریزی‌ها تا کنون جزیره ای بوده، تا کنون در آن‌ها هم نتوانستیم به جایی برسیم. باید در مسیر واحدی حرکت کنیم تا گردشگری داخلی و خارجی رشد کند. محب‌خدایی تاکیدکرد: برنامه‌ریزی جزیره‌ای در گردشگری به هیچ وجه به سرانجام نمی‌رسد.