تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۶ ساعت ۰۹:۰۹
کد مطلب : ۱۴۵۴۳۵
روند خشکسالی در سال 96 و چشم انداز آن در سال 97
بحران آب كشور سال آینده هم ادامه دارد
گروه جامعه: آخرین روزهای سال 96 در حالی سپری می‌شود که میزان بارش نزولات جوی کشور، کاهش چشمگیری نسبت به میانگین 46 ساله کشور و حتی در قیاس با سال گذشته داشته است. به طوری که ارتفاع کل ریزش‌های جوی از اول مهر تا ۲۴ اسفند سال آبی ۹۷-۹۶ بالغ بر ۹۰.۹ میلیمتر و حجم بارش در این مدت هم معادل ۱۴۹.۸۰۶ میلیارد مترمکعب بوده است.
این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت(۱۶۹.۳ میلیمتر) ۴۶.۳ درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته(۱۵۶.۸ میلیمتر) ۴۲ درصد کاهش نشان می‌دهد. به این معنا که شمارش معکوس برای اتمام سال 96 درحالی شروع شده که شرایط منابع آبی کشور چندان خوب نیست. اما موضوعی که وضعیت منابع آبی کشور را بحرانی‌تر می‌کند، کم بارش بودن ماه‌های ابتدایی سال 97 است. به‌طوری که بر اساس پیش‌بینی‌های «پژوهشکده اقلیم شناسی» در سه ماه آینده بارش در مناطق شمالی (حوضه خزر) و شرقی کشور اندکی کمتر از نرمال و در جنوب، جنوب غرب و غرب کشور در محدوده نرمال خواهد بود. همین‌طور میانگین دمای سه ماه آینده بیش از نرمال پیش‌بینی شده است که مفهوم آن گرم‌تر شدن هوا و افزایش نیاز به آب است.
این پژوهشکده اعلام کرده که با توجه به کم بارشی ابتدای سال زراعی تا نیمه زمستان و عدم جبران کامل کمبود بارش در باقیمانده سال زراعی، همچنین وضعیت بحرانی منابع آب، رعایت و اجرای برنامه‌های کنترل و مصرف بهینه آب و انرژی اهمیت زیادی دارد.
بر اساس این گزارش‌ها، به‌نظر می‌رسد که اگر تمام مصرف‌کنندگان اعم از خانگی تا کشاورزی با شرایط کم آبی کشور سازگار نشوند، تابستان سختی پیش روی کشور خواهد بود. در این میان محدودیت منابع آب شرب کشور یک موضوع مهم است که لزوم بهینه مصرف کردن بخش خانگی را گوشزد می‌کند و همه باید دست به دست هم بدهیم تا دولت مجبور به جیره‌بندی آب نشود.
وضعیت زرد و قرمز استان‌های کشور
با نگاهی به آمارهای شرکت مدیریت منابع آب کشور می‌توان دریافت که بیشترین کاهش بارش در سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد و خراسان جنوبی رخ داده است. اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی و کردستان تنها استان‌های با بارش بیش از نرمال هستند. به این ترتیب تابستان امسال وضعیت بسیاری از شهرها و استان‌های کشور زرد و قرمز بود. به این معنا که با تنش آبی مواجه می‌شوند. در این باره مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: میانگین بارش از ابتدای سال آبی جاری، فقط در چهار استان آذربایجان غربی و شرقی، کردستان و اردبیل نرمال گزارش شده است.
محمد حاج رسولیها با اشاره به اینکه بقیه استان‌ها دارای تنش آبی شدید و بحران آبی هستند، گفت: بدترین استان براساس کاهش بارش استان سیستان و بلوچستان با ۷۳درصد کاهش، کرمان با ۷۰ درصد، اصفهان ۶۷ درصد، یزد ۶۷ درصد، خراسان جنوبی ۶۶ درصد، هرمزگان ۶۵ درصد، فارس ۶۳ درصد و مرکزی ۶۰ درصد کاهش بارش نسبت به دراز مدت ثبت شده است. او افزود: میزان بارش‌ها تأثیرگذاری متفاوتی در استان‌های مختلف داشته است به طور مثال در برخی استان‌ها روی کشت دیم و در برخی دیگر در روان آب‌هایی که وارد سدها می‌شوند تأثیر‌گذار بوده است.
حاج رسولیها گفت: «در استان هرمزگان و شهر بندرعباس در اصفهان و فارس و یزد نگران منابع آبی هستیم که در برخی استان‌ها از جنبه تأمین آب کشاورزی مانند خراسان جنوبی ۶۶درصد کاهش بارش تأثیر مستقیمی بر آب چاه‌ها و قنات‌ها داشته است.» مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در زمینه منابع آبی استان تهران نیز گفت: «در پنج سد تأمین‌کننده آب تهران ذخایر آبی خوبی از سال‌های گذشته ایجاد کردیم به همین دلیل نگرانی کمتری داریم هر چند که بارش در استان تهران نیز در سال آبی جاری مناسب نبوده است.» او افزود: «براساس آخرین نشست با مسئولان هواشناسی و گزارش این سازمان در شورای عالی آب مبنی بر پیش‌بینی بارش در اسفند، فروردین و اردیبهشت شرایط را نرمال و کمتر از نرمال پیش‌بینی کردند.»
به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران از ابتدای سال آبی تاکنون میانگین بارش در کشور حدود ۹۱ میلیمتر گزارش شده که این میزان کمتر از پیش‌بینی سازمان هواشناسی است. او می‌گوید: «کاهش میزان بارش در نیمه اول سال آبی جاری نسبت به ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده که امیدواریم کثری بارش در ماه‌های آینده جبران شود.» حاج رسولیها همچنین افزود: «ورودی آب به سدها از ابتدای سال آبی جاری تاکنون ۱۰ میلیارد متر مکعب بوده که این رقم در زمان مشابه پارسال ۱۴ میلیارد متر مکعب ثبت شده است.»
او با تأکید بر اینکه اعداد و ارقام بارش در حوضه‌های اصلی آبریز کشور بسیار بحرانی است، افزود: «این شرایط آبی کشور نیاز به مراقبت‌های جدی دارد.» دامنه این مراقبت‌های جدی از مدیریت مصرف و کاهش برداشت‌های زیرزمینی تا اصلاح زیرساخت‌ها و تجهیزات مصرف را شامل می‌شود. اخیراً در این زمینه کارگروهی با عنوان کارگره ملی سازگاری با کم آبی تشکیل شده که امید است مؤثر واقع شود.
بر اساس این گزارش‌ها، به‌نظر می‌رسد که اگر تمام مصرف‌کنندگان اعم از خانگی تا کشاورزی با شرایط کم آبی کشور سازگار نشوند، تابستان سختی پیش روی کشور خواهد بود. در این میان محدودیت منابع آب شرب کشور یک موضوع مهم است که لزوم بهینه مصرف کردن بخش خانگی را گوشزد می‌کند و همه باید دست به دست هم بدهیم تا دولت مجبور به جیره‌بندی آب نشود.
وضعیت زرد و قرمز استان‌های کشور
با نگاهی به آمارهای شرکت مدیریت منابع آب کشور می‌توان دریافت که بیشترین کاهش بارش در سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد و خراسان جنوبی رخ داده است. اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی و کردستان تنها استان‌های با بارش بیش از نرمال هستند. به این ترتیب تابستان امسال وضعیت بسیاری از شهرها و استان‌های کشور زرد و قرمز بود. به این معنا که با تنش آبی مواجه می‌شوند. در این باره مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: میانگین بارش از ابتدای سال آبی جاری، فقط در چهار استان آذربایجان غربی و شرقی، کردستان و اردبیل نرمال گزارش شده است.
محمد حاج رسولیها با اشاره به اینکه بقیه استان‌ها دارای تنش آبی شدید و بحران آبی هستند، گفت: بدترین استان براساس کاهش بارش استان سیستان و بلوچستان با ۷۳درصد کاهش، کرمان با ۷۰ درصد، اصفهان ۶۷ درصد، یزد ۶۷ درصد، خراسان جنوبی ۶۶ درصد، هرمزگان ۶۵ درصد، فارس ۶۳ درصد و مرکزی ۶۰ درصد کاهش بارش نسبت به دراز مدت ثبت شده است. او افزود: میزان بارش‌ها تأثیرگذاری متفاوتی در استان‌های مختلف داشته است به طور مثال در برخی استان‌ها روی کشت دیم و در برخی دیگر در روان آب‌هایی که وارد سدها می‌شوند تأثیر‌گذار بوده است.
حاج رسولیها گفت: «در استان هرمزگان و شهر بندرعباس در اصفهان و فارس و یزد نگران منابع آبی هستیم که در برخی استان‌ها از جنبه تأمین آب کشاورزی مانند خراسان جنوبی ۶۶درصد کاهش بارش تأثیر مستقیمی بر آب چاه‌ها و قنات‌ها داشته است.» مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در زمینه منابع آبی استان تهران نیز گفت: «در پنج سد تأمین‌کننده آب تهران ذخایر آبی خوبی از سال‌های گذشته ایجاد کردیم به همین دلیل نگرانی کمتری داریم هر چند که بارش در استان تهران نیز در سال آبی جاری مناسب نبوده است.» او افزود: «براساس آخرین نشست با مسئولان هواشناسی و گزارش این سازمان در شورای عالی آب مبنی بر پیش‌بینی بارش در اسفند، فروردین و اردیبهشت شرایط را نرمال و کمتر از نرمال پیش‌بینی کردند.»
به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران از ابتدای سال آبی تاکنون میانگین بارش در کشور حدود ۹۱ میلیمتر گزارش شده که این میزان کمتر از پیش‌بینی سازمان هواشناسی است. او می‌گوید: «کاهش میزان بارش در نیمه اول سال آبی جاری نسبت به ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده که امیدواریم کثری بارش در ماه‌های آینده جبران شود.» حاج رسولیها همچنین افزود: «ورودی آب به سدها از ابتدای سال آبی جاری تاکنون ۱۰ میلیارد متر مکعب بوده که این رقم در زمان مشابه پارسال ۱۴ میلیارد متر مکعب ثبت شده است.»
او با تأکید بر اینکه اعداد و ارقام بارش در حوضه‌های اصلی آبریز کشور بسیار بحرانی است، افزود: «این شرایط آبی کشور نیاز به مراقبت‌های جدی دارد.» دامنه این مراقبت‌های جدی از مدیریت مصرف و کاهش برداشت‌های زیرزمینی تا اصلاح زیرساخت‌ها و تجهیزات مصرف را شامل می‌شود. اخیراً در این زمینه کارگروهی با عنوان کارگره ملی سازگاری با کم آبی تشکیل شده که امید است مؤثر واقع شود.
مرجع : ايران
