فراز و فرود تنش یکساله آمریکا و کره شمالی

به گزارش ایرنا، تیرگی روابط میان آمریکا و کره شمالی پس از مدت ها مجادله و کشمکش، سرانجام در روزهای پایانی سال 1396 رو به تعدیل نهاد و نرم تر شد. موقعیتی که موجب شد مقامات آمریکایی از به کاربردن واژه هایی چون «مرد موشکی»، «دیوانه» و ... برابر «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی صرف نظر و به جای آن صفت «مرد عاقل» را برای وی برگزینند.البته نمی توان به طور دقیق بیان کرد که این انعطاف مواضع تا چه اندازه می تواند در عمل، به بهبود روابط دوجانبه این دو کشور کمک کند.اواخر سال گذشته بود که پس از بهبود روابط دونالد ترامپ و کیم جونگ اون برخی رسانه های جهان خبر دیدار احتمالی رهبران واشنگتن و پیونگ یانگ را اعلام کردند؛ خبری که موجب شگفتی جامعه بین الملل شد.
اکنون بیش از یکسال است که مقامات آمریکا برای مذاکره با رهبر کره شمالی وی را به مذاکره دعوت می کنند اما پس از مشاهده پیشرفت در مسیر تعاملات، کابینه ترامپ با ارائه پیش شرط های مورد نظر خود این گفت وگوها را با چالش مواجه کرده است.

** مسیر سنگلاخ حل اختلاف
«مایک پمپئو» رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در گفت وگویی که سال گذشته با «فاکس نیوز ساندی» داشت، به طور شفاف از خواسته های کاخ سفید پرده برداشت.وی مشکلات اقتصادی کره شمالی را از مهمترین دلایل تمایل رهبر این کشور برای مذاکره با آمریکا برشمرد و اعلام کرد که آمریکا امتیازی به این کشور اعطا نمی کند.مخالفت نکردن و عدم دخالت کره شمالی در روابط واشنگتن و سئول به ویژه در زمینه مانور مشترک آمریکا و کره جنوبی و همچنین توقف آزمایش های موشکی و هسته ای از طرف کره شمالی از دیگر پیش شرط های مورد نظر رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا محسوب می شد. ضمن اینکه به گفته ترامپ، در جریان گفت وگوهای احتمالی آمریکا با این کشور آسیایی، باید زرادخانه کره شمالی از تسلیحات هسته ای پاکسازی شود.
شروط اعلامی آمریکا این پرسش را به وجود می آورد که در صورت کوتاه آمدن رهبر کره شمالی در اعطای امتیاز به کاخ سفید، این کشور در مراحل بعد چه امتیازهایی را از دست خواهد داد؟ بدون شک در صورت کوتاه آمدن کیم جونگ اون برابر لیست خواسته های گزاف واشنگتن، وی باید منتظر مطالبات بیشتری از سوی کاخ سفید باشد.
افزون بر مواردی که به عنوان پیش شرط مذاکره از طرف عالی ترین مقام سازمان سیا عنوان شد؛ دیگر مسئولان ایالات متحده نیز بخشی از ایده های ضروری مورد نظر خود را برابر کره شمالی مطرح کردند.«سارا ساندرز» یکی از سخنگویان دولت ترامپ، در زمینه گفت وگوهای دوجانبه با بیان اینکه، آمریکا هیچ وظیفه ای در قبال کره شمالی ندارد، توقف آزمایش های موشکی و هسته ای را از بایدهای اصلی کیم جونگ اون دانست.به باور این مسئول کاخ سفید در صورت عدم تمایل کره شمالی برای تن دادن به مطالبات واشنگتن، دیدار ترامپ و رهبر کره شمالی منتفی است.افزون بر آن، «مایک پنس» معاون اول ترامپ نگاهی کاملا متفاوت داشت و با وجود همه گزینه های پیش رو بر لزوم تقابل با کره شمالی تاکید کرد؛ این امر نشان می دهد که سران کاخ سفید ضمن خود برتر بینی و نگاه از بالا به پایین به مذاکره با کره شمالی برخورد می کنند؛ موضوعی که آینده گفت وگوهای دو کشور را با تردید روبه رو می کند.نقطه نظرات ضد و نقیض مقامات آمریکایی درباره راه های حل وفصل تنش ها بین واشنگتن و پیونگ یانگ نشان دهنده چالش های بنیادی در ابتدای مذاکرات است و این امر موجب می شود تا نتوان به آینده این گفت وگوها و حل مسالمت آمیز اختلافات فرسوده و چند دهه ای این دو بازیگر خوشبین بود.

نکته حائز اهمیت دیگر این که حل اختلاف هسته ای آمریکا و کره شمالی ارتباطی تنگاتنگ با برجام و رفتار ترامپ با این توافق تاریخی دارد. اقدامات ضد برجامی جمهوریخواهان و نقض بندهای متعدد این توافق از سوی آمریکایی ها بیش از پیش در خدشه دار شدن اعتماد رهبر کره شمالی به مذاکره با تیم ترامپ موثر است.دور از ذهن به نظر می رسد که این دو کشور بتوانند به توافقی همچون برجام دست یابند چرا که بخش عمده موفقیت ها در توافق هسته ای ایران و 1+5 به دلیل فراهم شدن زمینه و بسترهایی بود که اینک وجود ندارد. مذاکرات هسته ای در حالی بین ایران و قدرت های بزرگ صورت گرفت که در ایالات متحده، دموکرات ها به رهبری «باراک اوباما» در راس امور قرار داشتند؛ دولتی که به مراتب بیش از جمهوریخواهان به دیپلماسی و مذاکره معتقد بود.اینک اما در آمریکا دولتی زمامداری این کشور را به دست گرفته است که هیچ ترسی از نقض آشکار، پذیرفته ترین هنجارها و قوانین بین المللی ندارد. دولت ترامپ تنها به منافع کشور خود می اندیشد و به بازی برد - برد در توافقات بین المللی بی اعتقاد است.یکی از عوامل موثر در تصمیم گیری های آمریکا برای بیان خواسته های خود ارتباط مستقیمی با میزان قدرت و توان کشور مقابل دارد. در موضوع برجام طرف مقابل غرب، ایرانی بود که نقش شایان توجهی در معادلات منطقه ای و بین المللی ایفا می کند و به دلیل قدرت چانه زنی و دیپلماتیک بالا یکی از بازیگران مهم منطقه به شمار می رود؛ موضوعی که در مورد کره شمالی صدق نمی کند. این کشور با وجود برخورداری از قدرت موشکی و هسته ای بالا اما به دلیل باقی ماندن در شرایط انزوا، پیوستگی و روابط حسنه ای با جهان خارج ندارد.
ترامپ به دنبال آن است که افزون بر تامین جامع خواسته های آمریکا در توافق هسته ای، دستاورد دموکرات ها را در برجام زیر سئوال ببرد. بنابراین می توان گفت که حتی اگر رهبران آمریکا و کره شمالی موفق به نشستن پشت میز مذاکره شوند، اما دستیابی به توافقی کامل و جامع همچون توافق ایران و1+5 دور از انتظار خواهد بود چون رایزنی های احتمالی واشنگتن و پیونگ یانگ با آنچه در دوره دموکرات ها میان ایران و قدرت های بزرگ صورت گرفت، تفاوت های بسیار زیادی دارد.