هرچند که در سال ۹۶ مشکلات پولی و اعتباری اَمان سیستم سلامت کشور را بریده بود و طرح نوپای تحول سلامت را در تنگنا قرار داد و از سرعت پیشرفتش کاست، اما علی‌رغم همه این دشواری‌ها این طرح توانست دستاوردهایش را با چنگ و دندان هم که شده حفظ کند و صورتش را با سیلی سرخ نگه داشت.

حمایت مالی از بیش از ۹ میلیون بیمار بستری در سال ۹۶
بر همین اساس در سال ۹۶ شاهد تداوم بسیاری از اقداماتی بودیم که از چهار سال گذشته و همگام با طرح تحول نظام سلامت یکی پس از دیگری آغاز شده و از رنج بیماران کاسته بودند. یکی از این اقدامات کاهش سهم مردم از هزینه‌های بستری از ۳۷ درصد به سه درصد برای روستاییان و شش درصد برای شهرنشینان بود؛ به‌طوریکه با تداوم این اقدام در سال ۹۶ از ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار بیمار بستری حمایت مالی بعمل آمد. در عین حال پرداخت مستقیم از جیب مردم هم در مجموع  بازار سلامت اعم از بخش دولتی یا خصوصی، بستری و یا سرپایی از ۵۳ درصد به ۴۰درصد کاهش یافت و از ۷۷.۴ درصد جمعیت کشور در حوزه بیماران بستری در برابر هزینه‌های کمرشکن در بیمارستان‌های دولتی به صورت هدفمند حفاظت مالی انجام شد.در عین حال علی‌رغم تاخیر در پرداخت مطالبات بیمارستان‌ها از سوی سازمان‌های بیمه‌گر و به دنبال آن تاخیر در پرداخت بدهی‌های شرکت‌های دارویی و تامین‌کننده تجهیزات و ملزومات پزشکی، کاهش ۴۲ درصدی قیمت انواع لوازم و تجهیزات پزشکی مصرفی را برای بیماران شاهد بودیم.

۴۸۰ هزار زایمان طبیعی در سالی که گذشت
از دیگر اقدامات وزارت بهداشت در سال گذشته ادامه حرکت در مسیر تحقق سیاست‌های جمعیتی بود که یکی از مهم‌ترین برنامه‌های تحول سلامت محسوب می‌شد. بر همین اساس  در سال ۹۶ با تداوم این برنامه شاهد انجام ۴۸۰.۰۰۰ زایمان طبیعی رایگان در سراسر کشور بودیم و این اقدام کاهش سزارین به میزان ۶.۵ درصد مطلق معادل ۱۱.۶ درصد پایه را به دنبال داشت. در عین حال سزارین بار اول نیز به میزان پنج درصد در طی این مدت در کشور کاهش یافته است.

وزارت بهداشتی‌ها برای حمایت از درمان ناباروری چه کردند؟
از طرفی آموزش رایگان به ۱۸۰ هزار نفر مادر باردار در دوران بارداری جهت توانمندسازی برای باروری و زایمان طبیعی، پوشش ۸۵ درصدی هزینه‌های درمان ناباروری با تعرفه دولتی برای زوج‌های نابارور، تجهیز و راه‌اندازی ۲۰ مرکز درمان ناباروری جدید در کل کشور، تجهیز و نوسازی ۲۴ مرکزی که از قبل در حوزه درمان ناباروری فعالیت داشتند، تشکیل بیش از ۳۳ هزار پرونده حمایت مالی از درمان ناباروری زوجین نابارور و تشکیل کمیته اهداء و همکاری با مجلس شورای اسلامی در زمینه بازنگری و ساماندهی قانون اهدای جنین مصوبه سال ۱۳۸۳ از دیگر اقدامات معاونت درمان وزارت بهداشت در راستای تحقق سیاست‌های جمعیتی بوده است.

بازسازی ۱۴۰۰۰ مترمربع فضای بستری در سال ۹۶
از طرف دیگر در ادامه برنامه ارتقای کیفیت هتلینگ که در راستای بازسازی و نوسازی بیمارستان‌های فرسوده و برای ارتقاء ایمنی بیمارستان‌ها و بالا بردن کیفیت ارائه خدمات در آنها در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفته بود، در سال ۹۶ بازسازی ۱۴۰۰۰ مترمربع فضای بستری انجام شد.باید توجه کرد که در راستای توسعه بخش‌های اورژانس بیمارستانی از ۱۹۷ پروژه توسعه و بهسازی فضای بخش اورژانس بیمارستان‌های کشور، ۱۲۴ پروژه ۱۲۰ گانه طرح تحول سلامت و ۷۳ پروژه از اعتبار ۳۰۳۲۵ و بودجه اورژانس بیمارستانی بوده است. همچنین از مجموع پروژه‌های طرح تحول تاکنون ۳۵ پروژه یعنی ۱۸ درصد افتتاح شده، هشت پروژه حذف شده و۸۱ پروژه در حال انجام است که درصد پیشرفت ۵۳ پروژه یعنی ۳۰ درصد پروژه‌ها بالای ۵۰ درصد بوده است.

از مجموع  ۷۳ پروژه بخش اورژانس از محل ۳۰۳۲۵ و بودجه اورژانس بیمارستانی نیز ۳۳ مورد یعنی ۵۴ درصد پیشرفت بالای ۵۰ درصد داشته‌اند. استانداردسازی و توسعه مراکز تخصصی  درمان سوختگی و توسعه ۱۸ تخت ویژه سوختگی (BICU) و استانداردسازی و توسعه چهار بخش مسمومیت موجود و راه‌اندازی دو بخش جدید نیز از دیگر اقدامات توسعه‌ای در معاونت درمان بوده است.یکی دیگر از اقدامات معاونت درمان وزارت بهداشت در قالب طرح تحول نظام سلامت که برای افزایش دسترسی مردم به خدمات درمانی کم‌هزینه انجام شد، مقیم شدن پزشکان در بیمارستان‌های دولتی بود.بر همین اساس در سال ۹۶، ۵۸۰۰ پزشک متخصص و فوق تخصص در ۳۳۸ بیمارستان در ۳۰۲ شهر کمتر توسعه یافته و محروم حضور یافته و همگی آنها به صورت تمام وقت دربیمارستان‌های دولتی مشغول خدمت‌رسانی شدند. همچنین برای درمان بیماران اورژانس ۸۶۰ نفر پزشک متخصص مقیم در هر شب در ۱۹ تخصص در ۴۱۲ بیمارستان اصلی کشور در ۲۱۲ شهر مستقر شده‌اند.

۶۳ میلیون بار ویزیت با نرخ دولتی
برای ارتقاء خدمات ویزیت و به منظور دسترسی اقشار محروم، ۲۵۰ پلی کلینیک تخصصی جدید شامل ۶۴۴۰ مطب طی طرح تحول سلامت، ساخته شد و ۶۳ میلیون بار ویزیت نیز توسط ۱۴۰۰۰ متخصص و فوق تخصص در ۶۵۸ کلینیک ویژه در ۳۸۵ شهر کشوربا نرخ ارزان دولتی انجام شده است. در همین راستا کلینیک‌های ویژه هم در ۱۲۸ شهر منطقه محروم از ۳۱ استان کشور راه‌اندازی شدند.

سه سطح ویژه برای درمان بیماران سرطانی‌
از دیگر اقدامات مهمی که در سال گذشته در قالب طرح تحول نظام سلامت تداوم پیدا کرد، توجه خاص به بیماران نیازمند به مراقبت‌های ویژه بود؛ به ‌طوریکه با ایجاد شبکه جامع تشخیص زودرس و درمان سرطان در سه سطح در کشور به بیماران مبتلا به سرطان توجه ویژه‌ای شد. باید توجه کرد که سطح یک این خدمات شامل خدمات تشخیصی، غربالگری و خدمات درمانی سرپایی است و در ۷۰ مرکزی که در حال ساخت هستند، ارائه خواهد شد. البته این سه سطح به صورت شبکه عمل کرده و بیماران را به یکدیگر ارجاع می‌دهند.در عین حال در راستای بهبود خدمات سلامت روان نیز ۲۸۲ تخت روانپزشکی در بیمارستان‌های عمومی از طریق تغییر کاربری در هفت دانشگاه علوم پزشکی کشور راه‌اندازی شدند و بخش‌های روانپزشکی با ظرفیت ۲۹۰ تخت روانپزشکی نیز در پنج دانشگاه علوم پزشکی کشور با پیشرفت ۶۰ درصدی در حال ساختند. باید توجه کرد که تعداد کل افراد تحت درمان در این حوزه  ۷۸۸۳۵۸ نفر است  که از این تعداد ۲۹۳۰۳  نفر در مراکز دولتی و ۷۵۹۰۵۵  نفر در مراکز خصوصی تحت درمان قرار دارند.

ثبت ۹۹۸۰۰۰ نفر در سامانه الکترونیک درمان اختلالات مصرف مواد
در شش ماهه اول سال ۹۶ نیز نظام ثبت الکترونیک درمان اختلالات مصرف مواد راه‌اندازی شد که تاکنون بیش از ۹۹۸۰۰۰ نفر از جمعیت هدف تحت درمان در این سامانه ثبت شده است.از اقدامات دیگر وزرات بهداشت در سال ۹۶ می‌توان به آغاز ساماندهی خدمات دندانپزشکی با ایجاد کلینیک‌های دندانپزشکی دانشگاهی با تعرفه ارزان در نقاط مختلف کشور اشاره کرد.

اقدام در برابر دو علت اول مرگ ایرانیان
در عین حال اجرای برنامه ملی درمان پیشرفته سکته‌های قلبی به صورت شبانه‌روزی در ۵۴ بیمارستان کشور و در ۲۴ شهر به عنوان اولین علت مرگ ایرانیان نیز از دیگر برنامه‌های وزارت بهداشت طی سال گذشته بوده که در طی یکسال اجرای این برنامه ۱۲ هزار نفر ازخدمت پیشرفته و حیات بخش PCI  Primary (باز کردن عروق قلبی با آنژیو گرافی) بهره‌مند شده‌اند.همچنین برنامه ملی درمان پیشرفته سکته‌های مغزی نیز به صورت شبانه روزی در ۵۵ بیمارستان کشور در ۲۵ شهر به عنوان دومین علت مرگ ایرانیان اجرا شد و در طی یکسال ۹۰۰ نفر ازخدمت ترومبولیتیک‌تراپی بهره‌مند شدند.وزارت بهداشتی‌ها در راستای ایجاد شفافیت در حوزه صدور پروانه موسسات پزشکی و دسترسی آسان مردم و صاحبان حرف پزشکی به اطلاعات ۲۱۰۰۰ موسسه پزشکی، سامانه ملی صدور الکترونیکی پروانه‌های موسسات پزشکی را مستقر کردند.

ساماندهی ارائه خدمات به گردشگران سلامت از طریق اعتباربخشی کیفی بخش‌های بین‌الملل و ساماندهی موسسات گردشگری با همکاری سایر دستگاه‌های ذیربط، تدوین و اجرای نسل نوین اعتباربخشی در ۹۰۰ بیمارستان کشور با رویکرد ارتقاء ایمنی بیماران، بهبود کیفیت خدمات و تکریم بیماران، تدوین و ابلاغ  سند سطح بندی خدمات مراکز تشخیصی – درمانی و تجهیزات پزشکی در قالب سند ملی درمان ۱۴۰۴، امضا و ابلاغ تفاهم نامه نقشه راه درمان ۱۴۰۴ در راستای اجرایی کردن نقشه درمان کشور و سطح بندی خدمات بستری با سازمان برنامه و بودجه کشور و ابلاغ جهت اجرا به کلیه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور طی مکاتبات شماره ۵۱۰/۱۰۰ تا ۵۴۸/۱۰۰ مورخ هفتم شهریور ماه ۹۶، الحاق شورای عالی بیمه به عنوان سیاست گذار بیمه کشور به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اصلاح کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت در قالب ویرایش سوم که البته برخی انتقادها و اعتراض‌ها از سوی برخی گروه‌های پزشکی را به دنبال داشت، اعزام بیش از ۲۳۰۰ پزشک متخصص در سراسر کشور بویژه در مناطق کمتر توسعه یافته، استقرار کامل سامانه صدور الکترونیکی پروانه موسسات پزشکی، برگزاری انتخابات سازمان نظام پزشکی کشور و... از دیگر اقدامات معاونت درمان وزارت بهداشت در سالی که گذشت، بود.

پیوند عضو در سالی که گذشت...
در عین حال طبق اعلام وزارت بهداشتی‌ها سالانه ۲۵۰۰ پیوند کلیه با میزان ۵۷ درصد از موارد مرگ مغزی انجام می‌شود و میانگین مدت زمان انتظار جهت پیوند کلیه نیز به ۱۲ تا ۱۸ ماه کاهش یافته است. همچنین انجام سالانه ۸۰ پیوند کبد و۱۱۷ پیوند قلب در وزارت بهداشت به ثبت رسیده است.تدوین و ابلاغ شش پروتکل پایه مددکاری اجتماعی در حوزه بیمارستانی و سازماندهی و اعزام چهار گروه تیم مددکار اجتماعی متبحر در امور بحران به منطقه زلزله‌زده کرمانشاه به منظور مدیریت انتقال، اعزام و ترخیص بیماران نیز از اقداماتی بوده که وزارت بهداشت به حسب وظیفه خود به عنوان متولی سلامت کشور انجام داد.

آیین‌نامه‌هایی که بازنگری شد
از طرفی در سال گذشته معاونت درمان وزارت بهداشت آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هایی را در حوزه‌های مختلف تدوین کرد که برخی از آنها شامل آیین‌نامه بازنگری خدمات پایه سلامت، تدوین ۶۱ گایدلاین و راهنمای بالینی، بازنگری دستورالعمل کاهش فرانشیز، ماندگاری پزشکان در مناطق محروم، حضور متخصصان مقیم در بیمارستان‌ها، ارتقای خدمات ویزیت و برنامه ترویج زایمان طبیعی، دستورالعمل خدمات شیمی درمانی، آیین‌نامه مراکز سرپایی طب حمایتی، آیین نامه خدمات جامع بیماران خاص، اجرای پایلوت استحقاق سنجی درمان در چهار دانشگاه علوم پزشکی کشور، سند جامع شبکه آزمایشگاه دانشگاه‌های علوم پزشکی، آیین‌نامه مربوط  به ساماندهی مراکز خدمات ناباروری  و آیین‌نامه کلینیک‌های ویژه است.

بهار نیوز