گروه فرهنگی: غذاهای سنتی در کنار دهها جاذبه مذهبی، تاریخی، طبیعی و گردشگری مشهد، یکی از خوشمزه ترین جاذبه های این شهر است که هر زائر و مسافری دست کم یک وعده غذایی مزه آن را چشیده است.
غذاهای سنتی مشهد را می توان یکی از 10 جاذبه نخست این شهر دانست و سالن های غذاخوری متعدد در اطراف حرم مطهر رضوی و مناطق تاریخی و گردشگری این شهر جزو بهترین سالن های غذاخوری شرق کشور به شمار می رود.هر زائر و مسافر مشهد دست کم یک بار مزه شیشلیک، چلوکباب، شله، حلیم یا دیزی این شهر را چشیده و به ویژه غذای حرم مطهر رضوی را که هر زائر خواهان آن حتی به اندازه یک قاشق به عنوان تبرک میل کرده است.این غذاها شاید در همه مناطق کشور پخت شده و برای بسیاری از مسافران، تازه نباشد، اما آنچه همه به آن اذعان دارند، کیفیت مطلوب غذا و گوناگونی سالن هایی است که به عرضه غذاهای اقوام مختلف از جمله ترکمن، عرب، کرد و حتی اقوام خارج از کشور می پردازند.
** غذا خوردن در مشهد، تفریح زائران و مجاوران است
رئیس اتحادیه صنف رستوران، چلوکبابی، آشپزخانه، کباب و حلیم پزان مشهد در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: بیشترین غذای سنتی که زائران حضرت امام رضا (ع) در این شهر طلب می کنند، ماهیچه یا چلوگوشت است که طرفداران بسیار دارد.حسن امیریان افزود: پس از ماهیچه، انواع چلوکباب، شیشلیک، چلو جوجه، قورمه و قیمه، دیزی، حلیم و شله مشهدی بیشتر از غذاهای دیگر از سوی زائران سفارش می شود و اغلب زائران از غذاهای سنتی این شهر بیش از فست فودها استقبال می کنند.وی اظهار کرد: 15 شعبه از سالن های غذاخوری صاحب برند کشور در مشهد فعالیت دارند، از سوی دیگر چندین سالن غذاخوری در مشهد سه ستاره و غذای طبخ شده در آنها از کیفیت مطلوب برخوردار است که اغلب زائران با آنها آشنا هستند.وی گفت: غذا خوردن در مشهد به علت تنوع بسیار غذاها و سالن های غذاخوری به تفریح زائران و مجاوران تبدیل شده به طوری که در تعطیلات نوروز هیچ سالن غذاخوری در مشهد خالی از مشتری نیست و همه کسبه از استقبال مشتریان از غذاهای سنتی رضایت دارند.امیریان افزود: علاوه بر آن برخی سالن های غذاخوری در مشهد به صورت شبانه روزی پذیرای زائران با سلائق مختلف هستند و انواع غذاها را پخت می کنند.وی اظهار کرد: بازرسان این اتحادیه و اصناف نیز نظارت مطلوب و دقیق بر کیفیت و کمیت غذا دارند و در تعطیلات نوروز در حالت آماده باش هستند.وی گفت: مشهدی ها از نظر پخت و کیفیت غذا، حرف اول را در کشور می زنند و سالانه 6 واحد صنفی زیر پوشش این اتحادیه ویژگی های مربوط به 'برند شدن' را به دست می آورد.امیریان افزود: سال هاست که غذاهای سنتی بسیار در مشهد برای زائران حضرت امام رضا (ع) طبخ می شود و مورد استقبال آنان نیز قرار می گیرد، اما تاکنون اقدام موثر برای معرفی این غذاها و برندسازی آنها به عنوان بخشی از صنعت گردشگری به جز چند مورد محدود انجام نگرفته است.وی اظهار کرد: غذاهای سنتی سالن های غذاخوری ممتاز مشهد اغلب از چنان کیفیتی برخوردار است که می تواند فارغ از دیگر ظرفیتهای گردشگری به عنوان عاملی برای جذب گردشگر به شمار رود.وی گفت: افراد بسیار در عرصه طبخ غذا و سفره آرایی در مشهد صاحب نام هستند که به تنهایی یک برند به شمار می روند لذا باید برای برندسازی همه بخشهای صنعت غذا اعم از غذاهای سنتی، سالن های غذاخوری، آشپزها و سفره آرایان در این شهر اقدام شود.وی ادامه داد: 950 واحد صنفی زیر پوشش اتحادیه رستوران، چلوکبابی، آشپزخانه، کباب و حلیم پزان مشهد هستند که از این تعداد 350 واحد سالن غذاخوری و چلوکبابی است.
* غذای حضرت امام رضا (ع)
محال است زائری به مشهد بیاید و نخواهد دست کم یک بار مزه غذای حضرت ثامن الحجج (ع) را بچشد.
پیش از این به سبب محدودیت در پخت، غذای حضرت به سختی به دست زائران می رسید اما 2 سالی است که در تعطیلات نوروز حتی مسافرانی که در جاده مشهد هستند نیز یک بار مهمان سفره حضرت امام رضا (ع) می شوند.معاون اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوی گفت: 2 مهمانسرای حضرت امام رضا (ع) در حرم مطهر رضوی در سه وعده صبحانه، ناهار و شام پذیرایی دارند که غذاهای آنها سنتی و مورد رضایت زائران و مجاوران است.سید خلیل منبتی افزود: طبخ غذا در حرم مطهر رضوی سابقه دیرین دارد و مربوط به وقف نامه یکی از واقفان حضرت امام رضا (ع) است که در گذشته فقط خادمان می توانستند از این غذا بهره مند شوند اما با تدابیر اندیشیده شده و تقاضای بسیار مردم برای خوردن غذای حضرت به عنوان تبرک، با عنایت واقفان ظرفیت طبخ غذای حضرت افزایش یافته است.وی اظهار کرد: در ایام نوروز با توجه به پیش بینی حضور هفت میلیون زائر در مشهد، میزان پخت غذای حضرت افزایش یافته به طوری که روزانه 90 هزار زائر حضرت امام رضا (ع) در سه وعده با غذای متبرک پذیرایی می شوند.وی گفت: در این راستا روزانه 40 هزار وعده صبحانه و 10 هزار وعده ناهار گرم در جاده های منتهی به مشهد توزیع می شود.منبتی افزود: همچنین هر شب توسط خادمان بارگاه منور رضوی 6 هزار وعده شام بین زائرانی که در مراکز اقامتی مشهد از قبیل مدارس یا اقامتگاه های موقت شهرداری ساکن می شوند، توزیع می گردد.وی اظهار کرد: علاوه بر آن خادمان بارگاه منور رضوی دعوتنامه های مربوط به مهمانسرای حضرت امام رضا (ع) را در ایستگاه های راه آهن، داخل قطارهایی که به سوی مشهد در حرکت هستند، در فرودگاه مشهد و پایانه های مسافربری این شهر بین مسافران نوروزی توزیع می کنند.وی گفت: از دوم فروردین ماه امسال صبحانه و ناهار متبرک در جاده های خروجی مشهد نیز بین زائرانی که این شهر را ترک می کنند، توسط خادمان رضوی توزیع می شود.
**خیابان غذا، فرصتی برای دورهمی و شاد بودن
به گفته مسئولان از جمله غذاهای سنتی مشهد که می تواند به ثبت ملی درآید، انواع چلوکباب است که در این شهر مشتری فراوان داشته و از مزه و کیفیت مطلوب برخوردار است.تاکنون شیشلیک که از جمله کباب های سنتی مشهد است ثبت ملی شده و سعی می شود سایر انواع کباب ها نیز برندسازی شود.همزمان با ایام نوروز امسال به سبب استقبال زائران از غذاهای مشهد، خیابان باهنر این شهر به خیابان غذا اختصاص یافت و صاحبان سالن های غذاخوری، کافی شاپ ها و فست فودها غرفه ای را در این خیابان به خود اختصاص داده و به عرضه دستپخت خود پرداختند.در این خیابان ترکیبی از غذاهای سنتی و بین المللی ارائه و فضایی نیز برای حضور خانواده ها طراحی شده است.این مکان از ابتدای تعطیلات نوروزی تا هفدهم فروردین از ساعت 17 تا 23 پذیرای شهروندان، زائران و گردشگران نوروزی است.مسئولان شهرداری و شورای شهر مشهد نیز برگزاری جشنواره خیابان غذا را گامی در راستای برندسازی، معرفی غذا های این شهر و همچنین فرصتی برای دورهمی خانواده ها و شاد بودن آنان می دانند.عضو شورای اسلامی شهر مشهد در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: ایجاد فضا و بستر مناسب برای افزایش شادی و نشاط خانوادگی از اهداف برگزاری این بازارچه است.امیر شهلا افزود: از مهمترین اهداف معاونت فرهنگی در دوره جدید شهرداری مشهد، بسترسازی برای شادی خانواده ها در کنار یکدیگر است و شب بازارها و جشنواره هایی نظیر بازار غذا فرصتی مناسب برای دورهمی های خانوادگی است.وی اظهار کرد: برای حرف زدن با دنیا نیاز به برندسازی دستاوردهای خود داریم زیرا مردم در شرایطی که فرصت اندک دارند، ترجیح می دهند به خاطر اعتماد به یک برند، بدون از دست دادن زمان زیاد، محصول آن برند را خریداری نمایند.وی گفت: در حوزه برندسازی از صنعت غذا گرفته تا صنایع دیگر و حتی افراد برجسته، فعالیت بسیار صورت نگرفته است در حالی که در برخی کشورها افراد صاحب نام، برندی برای آن کشور به شمار می روند و درآمدزا هستند و از کوچکترین مزیت برای جذب گردشگر استفاده کرده و آن را برندسازی می نمایند.عضو شورای اسلامی مشهد افزود: استان خراسان رضوی در صنعت غذا که یکی از بخش های مهم صنعت گردشگری است تاکنون شیشلیک شادنیز را ثبت و برندسازی کرده اما باید سایر غذاها و سالن های غذاخوری صاحب نام این شهر برندسازی شوند لذا اقداماتی مانند برگزاری نمایشگاه یا جشنواره غذا برای برندسازی آن موثر است.