غلبه خشکسالی شدید بر ارتفاعات مازندران

به گزارش ایرنا ، خشکسالی هواشناسی به وضعیتی گفته می شود که بارندگی در یک دوره کمتر از حد معمول بوده و منجر به تغییر الگوی آب و هوائی شود .تحلیل آماری دفتر مطالعات اقلیمی و اقلیم دریا و ساحل اداره کل هواشناسی مازندران نشان می دهد که شدت خشکسالی سال گذشته در 7.6 درصد از گستره استان ' حفیف ، 69.8 درصد متوسط ، 19.9 درصد شدید و حدود 1.7 درصد بسیار شدید بوده است .خشکسالی ها با بازه های زمانی مختلف دارای معانی متفاوتی هستند به نحوی که خشکسالی با بازه زمانی یک ماهه متعلق به شرایط خشکسالی هواشناسی است ، بازه زمانی یک تا سه ماهه شرایط ذخیره رطوبت سطح خاک را تحت تاثیر قرار می دهد، بازه زمانی سه تا 6 ماهه شرایط رطوبتی کشاورزی را متاثر می کند و در بازه زمانی 6 تا 12 ماهه جریان دبی آب های سطحی را کاهش خواهد داد و در بازه زمانی بالاتر از 24 ماهه منابع آب های زیر زمینی را دچار تنش می شود.
با توجه به اعلام خشکسالی بسیار شدید در 38 درصد از ارتفاعات شهرستان ساری ، بیشترین اثرگذاری خشکسالی از طریق کاهش ذخایر آبی سدهای استان که آب آنها از بارندگی های مناطق کوهستانی تامین می شود ، خودنمائی کرد و به همین دلیل نیز وضعیت سد شهید رجائی ساری به عنوان یکی از 2 سد بزرگ مازندران از بقیه سدها و آبگیرها وخیم تر شده است .سد شهید رجائی ساری بر اساس اعلام مسئولان شرکت آب منطقه ای مازندران با 60 درصد کاهش ذخایر آبی نسبت به سال آبی گذشته ، بیشترین لطمه را از خشکسالی و کاهش بارندگی تحمل کرده است.

این سد که 162 میلیون متر مکعب ظرفیت ذخیره سازی دارد ، هم اکنون تنها حدود 55 میلیون متر مکعب آن ذخیره دارد و از این میزان هم 22 میلیون مترمکعب برای پایداری سد قابل برداشت نیست.
مازندران با حدود 24هزار کیلومتر مربع دارای 22شهرستان با جمعیت حدود سه میلیون و 285هزار نفر است.به اعتقاد کارشناسان ، کاهش بارندگی در جلگه و به تبع آن کاهش بارش برف در نواحی کوهستانی به صورت موازی بر جریان خشکسالی در دشت و کوهستان به صورت همزمان اثرگذاری خواهد کرد.کاهش برف در نواحی کوهستانی باعث کاهش دبی آب رودخانه ها ، پائین رفتن منابع آبی یا کاهش نفوذ آب در نواحی کوهستانی شده و در نتیجه به افزایش خشکسالی در این مناطق در سال های اخیر دامن زده است.

** گسترش خشکسالی تا 99درصد از مساحت مازندران
کارشناس ارشد مطالعات اقلیمی و اقلیم دریا و ساحل اداره کل هواشناسی مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : با توجه به وضعیت بارندگی در سال گذشته شرائط خشکسالی از نظر مکانی به استثناء رامسر که دارای 77 درصد خشکسالی و 23 درصد شرایط در حد نرمال است ، در بقیه شهرستان های استان صد درصد خشکسالی اتفاق افتاده است.رحیم یوسفی زاده افزود : بر اساس تحلیل های بارندگی های سال گذشته ، خشکسالی بسیار شدید در 38درصد از ارتفاعات ساری رخ نمایی کرده است.این کارشناس هواشناسی مازندران گفت : در سال گذشته میزان بارندگی در مناطق کوهستانی کمتر از ساحل بود به طوری که در این مدت 362 میلی متر باران در این مناطق بارید که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن 17 درصد و نسبت به دوره آماری حدود 22 درصد کمتر شد.
به گفته یوسفی زاده ، دمای هوا نیز در مناطق کوهستانی در سال گذشته نسبت به مدت مشابه سال 95 حدود 1.3 درجه گرم تر شد.وی میانگین دمای هوا را در مناطق کوهستانی مازندران در سال گذشته 13.2 درجه سانتیگراد بالای صفر اعلام کرد و توضیح داد : در بازه زمانی یک ساله 96، در شهرستان های عباس آباد صد درصد ، چالوس 98.3 درصد ، کلاردشت 95.6درصد ، سوادکوه 54.1 درصد ، ساری 23.5 درصد ، تنکابن 22.4 ، نوشهر 14.6درصد ، آمل 10.4 درصد ، نکا 9.4 درصد ، نور 4.9 درصد و میاندرود 4.4 درصد خشکسالی شدید رخ داده است.

یوسفی زاده گفت : خشکسالی متوسط و خفیف نیز بیشتر در مناطق کوهپایه ای و جلگه ای استان اتفاق افتاده است.پیش از این شرکت آب منطقه ای مازندران هم اعلام کرده بود که وسعت ذخیره برف در ارتفاعات استان از 13هزار کیلومتر مربع سال 95 به سه هزار کیلومتر مربع در سال 96کاهش یافته است که این وضعیت نشانگر پیشروی خشکسالی شدید در مازندران و خالی ماندن ذخایر آبی آن است .مازندران دارای 2 سد بزرگ شهید رجایی و البرز و هشت سد کوچک و حدود 800قطعه آببندان با مجموعه ظرفیت حدود 700 میلیون مترمکعب است که ذخیره آب از طریق 120 رودخانه اصلی و فرعی که سرچشمه آن ها ارتفاعات سلسله جبال البرز است ، تامین می شود.بنابر این گزارش ، میزان آبگیری سدهای مازندران در سال 96 نسبت به مدت مشابه سال قبل آن حدود 40 درصد کمتر است.
درحال حاضر حدود 58 درصد از ظرفیت سدهای مازندران آبگیری شد و همچنان 48 درصد از ظرفیت این مخازن آبی خالی است.کاهش بارندگی در سال زراعی جاری ، دبی آب رودخانه های استان را هم به حدود 45 درصد رسانده است.استان مازندران با داشتن 460 هزار هکتار زمین های زراعی و باغی سالانه 72 نوع محصول کشاورزی را تولید می کند که با تولید بیش از 950 هزار تن برنج سفید ، 2 میلیون و 500 هزار تن مرکبات و 80 هزار تن آبزیان رتبه نخست کشور را دارد.