گرانی ارز و لرزه‌هایی که بر اندام روزنامه‌‌ها افتاد

به گزارش ایسنا، بحران کمبود کاغذ از اواسط پاییز سال ۹۶، باعث ایجاد نگرانی در میان نشریات خصوصی و طرح اعتراض‌هایی از سوی مدیران رسانه‌ها شد که البته با مرور زمان و عملی شدن وعده معاون سابق امور مطبوعاتی درباره ترخیص یک محموله کاغذ از گمرک است، تا اندازه‌ای کنترل شد؛ اما نوسانات بازار ارز باعث شد تا بار دیگر بازار کاغذ با بحران مواجه شود. خبر افزایش تعرفه واردات کاغذ و تحریر روزنامه‌ها به دنبال افزایش قیمت ارز، واکنش برخی از روزنامه‌های خصوصی را که پیشتر نیز از عرض و طول و تعداد صفحاتشان کم کرده یا کلا از کاغذ به وب کوچ کرده بودند، به دنبال داشت.در این میان محمدتقی خوشبین ـ واردکننده کاغذ ـ در گفت‌وگویی با ایسنا از افزایش ۴۰۰ تومانی کاغذ به دنبال افزایش قیمت ارز خبر داد. او اظهار کرد که نوسانات ارز باعث شد تا قیمت فروش کاغذ از ۳۵۷۰ به ۳۹۶۰ تومان افزایش یابد.این واردکننده کاغذ با بیان اینکه «واردات کاغذ انجام شده است»، ادامه داد: مشکل واردات کاغذ حل شده، اما هنوز وعده اصلی، یعنی تخصیص ارز عملی نشده است. افزایش قیمت ارز در روزهای گذشته باعث شد تا بازار کاغذ با شوک مواجه و باعث ایجاد مشکلاتی شد؛ مشکلاتی که فکر نمی‌کنم برخی از نشریات خصوصی بدون حمایت دولتی توان حل آن را داشته باشند. حل این مشکل به تصمیم وزارت فرهنگ و ارشاد برمی‌گردد که آیا مابه‌التفاوت این افزایش قیمت را به نشریات ضعیف پرداخت می‌کند یا خیر؟
در همین راستا، وزیر فرهنگ و ارشاد شامگاه گذشته با انتشار پیامی در صفحه شخصی توئیتر خود، اظهار کرد که با توجه اهمیت دولت به نیاز فرهنگی، کاغذ در لیست کالاهای اساسی قرار خواهد گرفت.سید عباس صالحی نوشت: «کاغذ در لیست کالاهای اساسی چون مواد غذایی و دارویی قرار گرفت و از تفاوت ارزی، که دولت تامین می‌کند، برخوردار خواهد بود.برای ناشران، نویسندگان و اصحاب مطبوعات، خبر خوشایندی است که دولت نیاز فرهنگی را چونان غذا و دارو برای کشور مهم و اساسی می‌داند.»چنین اظهاراتی از سوی وزیر ارشاد از نگاه جدی دولت به حل این مساله حکایت دارد، اما اینکه این وعده تا چه اندازه به حل مشکل مطبوعات و خصوصا نشریات خصوصی منجر شود، در آینده مشخص می‌شود. این روزها نشریات خصوصی در رقابتی نابرابر با رسانه‌های دولتی، به سختی خود را به پیشخان‌ روزنامه‌فروشی‌ها می‌رسانند و تداوم این روند به نابودی بیشتر رسانه‌های کاغذی و آسیب به روزنامه‌نگارانی منجر می‌شود که در شرایط عادی هم از امنیت شغلی خوبی برخودار نیستند و با کوچکترین تنشی تنشان به لرزه می‌افتد.در همین راستا، منصور مظفری ـ مدیر مسوول روزنامه «آفتاب یزد» ـ هشدار داده است که صدای روزنامه‌ها در حال قطع شدن است.او با اشاره به کاهش تولید کاغذ در داخل کشور و تاثیر آن بر وضعیت مطبوعات، معتقد است که شاید مساله کاغذ ۱۰ یا ۲۰ درصد تأثیر داشته باشد، اما ۸۰ درصد به سیاست‌های تاثیرگذار بر این حوزه برمی‌گردد. با توجه به اینکه می‌گویند تولید کاغذ در داخل کشور کاهش پیدا می‌کند، باید بگویم تولیدی هم که وجود داشت برای روزنامه‌های داخلی مصرف خاصی نداشت؛ البته چند روزنامه خاص برای ضمیمه‌ها و نیازمندی‌هایشان از این کاغذها استفاده می‌کردند. عملا کارخانجات داخل از ارز ارزان، یارانه مطبوعات و از نردبان مطبوعات استفاده کردند و مطبوعات را ابزاری قرار دادند برای اینکه بتوانند کارخانه تولید کاغذ را به بهانه اینکه نیازهای مطبوعات را تأمین می‌کنند احداث کنند و منفعت آن را همه به غیر از مطبوعات بردند.او با اشاره به نقش دولت در وضعیت مطبوعات در سال آینده بیان کرد: دولت که توانایی کنترل بازار را ندارد، اگر بجنبد می‌تواند کنترل کاغذ بازار  را در دست بگیرد که البته تاکنون این کار را انجام نداده است. سیاست‌های سنتی حمایتی مفسده‌انگیز در این حوزه و همچنین فقدان نظارت‌هایی وجود دارد که باعث می‌شود رسانه‌های مستقل زمین‌گیر شوند. گر دولت واقعا حامی رسانه‌های مستقل است که درواقع صدای مردم هستند، اولین گامی که باید بردارد این است که رسانه‌های دولتی را تعطیل کند و اگر نمی‌خواهد این تعطیلی اتفاق بیفتد، رقیب بخش خصوصی نباشند.مظفری همچنین یادآور شد: ما به عنوان انجمن مدیران روزنامه‌های غیردولتی یک ماه قبل از پایان سال ۹۶ از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت خواسته‌ایم تا برویم مشکلات روزنامه‌های بخش خصوصی را اعلام کنیم اما وقت داده نشده است.