بحران آب خشونت را در جامعه افزایش می دهد

سامان یوسف وند راهکار حل بحران آب را کاملا اجتماعی دانست و اظهار کرد: مساله اقلیمی و زیستی آب به دلیل حذف نگاه اجتماعی به مقوله ای سیاسی و فنی تبدیل شده است و پیامدهای ناگواری از جمله تولید خشونت، کینه توزی، ظهور و بروز درگیری های منطقه ای و به خطر انداختن معیشت برای آحاد جامعه در پی دارد.وی با تاکید بر عزم و مشارکت همگانی از طریق اصلاح الگوی سبک زندگی و رفتاری برای حل بحران آب، افزود: آب یعنی زندگی، و زندگی در حیات اجتماعی جریان دارد بنابراین لازم است تا فهم مجددی نسبت به جمله «آب مایه حیات است» از طریق بازنگری سیاستگذاری های خرد و اصلاح سبک زندگی حاصل شود.یوسف وند یادآور شد: بحران کم آبی مساله جدیدی برای کشور ما نیست بلکه واقعیت آشکاری است که طبیعت هم تصویری از آن را نشان می دهد و متاسفانه جامعه انسانی به آن توجه لازم را نداشته است.

** ایران جزو سه کشور آسیب پذیر در مخاطرات طبیعی
وی با بیان اینکه ایران جزو سه کشور آسیب پذیر در مخاطرات طبیعی در دنیا به شمار می آید، افزود: در چند دهه گذشته، پژوهش اجتماعی یا کتابی در زمینه مدیریت مصرف بهینه آب دیده نمی شود. این امر نشان می دهد که مطالعات از حوزه اجتماعی به دنبال مسائل دیگری رفته و می توان گفت که جامعه ما گذار ناموفقی در تحلیل مسائل اجتماع داشته است.جامعه شناس توسعه اجتماعی تصریح کرد: یکی از پیامدهای اسفناک بحران آب این است که این مساله، ادبیات سیاسی پیدا کرده است؛ در واقع زمانی که مساله اجتماعی به عنوان واقعیت اجتماعی پذیرفته نشود، به جای توجه در جامعه تنها در حوزه های فنی و مهندسی به آن پرداخته می شود و بعد از آنکه با بحران مواجه شد به مساله سیاسی تبدیل می شود و امنیت ملی یک جامعه را تهدید می کند.

** گریز شهروندان از مسئولیت اجتماعی آب
وی به نقش شهروندان در حل بحران کم آبی اشاره کرد و افزود: شهروندان به این مساله توجه کافی ندارند که برای داشتن یک زندگی سالم و پایدار برای خود و آیندگان باید به میزانی از منابع استفاده کنند که حق خود و دیگران را تضییع نکنند.این پژوهشگر اجتماعی تصریح کرد: هدر روی آب زیاد است و از بعد تحلیل اجتماعی می توان گفت، در پذیرش مسئولیت نسبت به مدیریت مصرف بهینه آب کار آمد نبوده ایم و به نوعی گریز شهروندان از مسئولیت اجتماعی در این زمینه وجود دارد.یوسف وند گفت: مردم عادت های ذهنی دارند که براساس آن، سعی می کنند اقدامات خود را کوچک شمارند یا به دیگران محول کنند، مسئولیت پذیری کمرنگ است، دچار بی تفاوتی اجتماعی در برخی زمینه ها هستند و با بی اهمیت انگاشتن و کوچک شمردن اقدامات خرد زندگی از تاثیرات بلندمدت و عمیق آنها غفلت می کنند.این جامعه شناس اظهار کرد: شهروندان جامعه به آگاهی و حساسیت موضوع آب پی برده اند اما در مرحله عمل، پایبند اصول و قواعد مصرف بهینه نیستند و در جهت رفع این مساله، گام موثری برداشته نمی شود.

** گره مساله آب با عزم همگانی باز می شود
وی تصریح کرد: دولتمردان و سیاستگذاران کلان در این زمینه مسئولیت مطلق ندارند و بخش بزرگی از مساله آب، اجتماعی است که گره آن با مشارکت و عزم همگانی باز می شود.یوسف وند خاطرنشان کرد: آب به عنوان منبع کمیاب تلقی شده است و زمانی که منبعی کمیاب شود، ارزشمند می شود و محدود بودن آن می تواند به افرادی که دسترسی به آن منبع دارند، اعتبار بدهد و از اینرو زمینه درگیری و نزاع را فراهم می کند؛ آنگونه که در مساله آب، مشکلاتی میان استان های مختلف ایجاد شده است.

**اصلاح سبک زندگی با رویکرد توسعه پایدار
وی تصریح کرد: حساسیت آب به گونه ای است که بی توجهی به این موضوع سلامت، محیط زیست و بقای بشر را تهدید می کند و زندگی اجتماعی را هم به مخاطره می اندازد بنابراین به نظر می رسد که از طریق توانمندسازی شهروندان با رویکرد توسعه پایدار در حوزه مصرف آب این مشکل به دست تک تک آحاد جامعه قابل حل باشد.یوسف وند گفت: بحران کم آبی واقعیت است و برای مقابله با مشکلات پیش رو، باید سبک زندگی کنونی که مصرف بیشتر نوعی ارزش اجتماعی است، اصلاح و بازنگری شود و الگوی مصرف بویژه در مورد منابع محدود، توجه به توسعه پایدار باشد.جامعه شناس توسعه اجتماعی یادآور شد: جوامع زمانی که می خواهند به تحول و توسعه ناب دست یابند و در پی داشتن زندگی باکیفیت و رضایت بالاتر هستند، دوران بحرانی را تجربه می کنند و می توان گفت که توسعه، نتیجه تولید بحران های قبلی و فرصتی برای بازنگری در سیاست های کلان و خرد جامعه است.وی اضافه کرد: اکنون فرصت گفت و گو درباره مساله آب در جامعه فراهم شده است و این مساله نشانه خوبی برای حل آن است و در صورتی که به آن پرداخته نشود، تشدید بحران آب، مخاطرات بسیاری را به همراه دارد.