تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۱۰ ساعت ۰۹:۳۶
کد مطلب : ۱۴۸۹۹۹
به مناسبت روز ملی خلیج فارس؛
خلیج فارس؛ خاستگاه صلح، فرهنگ و تمدن کهن ایرانی
گروه فرهنگي: خلیج فارس خاستگاه صلح و تمدن ایرانی و از حساس ترین مناطق راهبردی جهان شناخته می شود که نقش پایه ای در تبادل اقتصادی خاورمیانه دارد و جایگاه مهم این خلیج، کشور را به یکی از قدرت های بزرگ در منطقه تبدیل کرده است.
خلیج فارس جزو چهار دریای مشهور است که به اعتقاد یونانیان کهن همگی از یک اقیانوس بزرگ به وسعتی معادل همه آب های جهان سرچشمه می‌گیرد و تمامی مردم در نقاط مختلف جهان این پهنه آبی را با نام پارس می‌شناختند.این خلیج به عنوان مهمترین گذرگاه نفتی جهان با تمدن ایران پیوندی ناگسستنی دارد و از جمله نام هایی به شمار می رود که از گذشته تا کنون در اسناد، مکاتبه ها و قراردادها میان اقوام و ملت های دور و نزدیک استفاده می شد.حفظ نام خلیج فارس به عنوان یکی از اقدام های ملی و در رویارویی با نفوذ بیگانگان ضروری به نظر می رسد تا همه دستگاه ها و نهادهای متولی در خصوص این امر فراگیر که ریشه در باورهای ملی، دینی و درونی ایرانیان دارد، مشارکت فعال داشته باشند.شورای عالی انقلاب فرهنگی در 1384 خورشیدی با توجه به هدف قرار گرفتن هویت فرهنگی و تاریخی ملت ایران از طرف برخی کشورها به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی، 10 اردیبهشت سالروز اخراج پرتغالی ها از تنگه هرمز را به عنوان «روز ملی خلیج فارس» نام گذاری کرد.«محمد عجم» نویسنده و پژوهشگر حوزه خلیج فارس و غرب آسیا و از بنیانگذاران و فعالان مرکز مطالعات خلیج فارس درباره اهمیت منطقه خلیج فارس و تاثیر این تنگه بر عرصه های گوناگون گفت: اهمیت و حساسیت خلیج فارس با توجه به ابعاد اقتصادی، سیاسی، تجاری و ارتباطی در پهنه گیتی بسیار حائز اهمیت است. در ادامه گفت وگوی پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا با وی را از نظر می گذرانیم.
** ضرورت نامگذاری روزی به نام؛ خلیج فارس
مهمترین تحریف ها درباره نام خلیج فارس در چند دهه گذشته آغاز و همچنان نیز ادامه دارد. اعراب و برخی از کشورهای غربی تصور داشتند که نام خلیج فارس و خلیج (ع.ر.ب.ی؟!) هر 2 در طول تاریخ رایج بوده است اما با به راه افتادن موج اعتراضی و انتشار مطالب رسانه ای برای بسیاری از پژوهشگران و دیگر مردمان روشن شد که همواره تنها نام خلیج فارس و معادل های آن در همه زبان ها به طور مستمر استفاده می شده است. اعراب نیز در به کار بردن مطالب خود از واژه خلیج فارس و بحر فارس استفاده می کردند. نویسندگان زیادی در جهان عرب به این نام اعتراف داشتند که نام خلیج (ع.ر.ب.ی؟!) تا پیش از دوره «جمال عبدالناصر» برای این دریا به کار نرفته است. اینکه رسانه های عربی از حدود دهه 60 میلادی به طور آشکار نام خلیج فارس را کنار گذاشتند و هویت خواهی کردند یک اقدام سیاسی بود که در این زمینه برخی کشورهای غربی نیز با آنها هم مسیر شدند. حتی در ترجمه برخی از مجله های معروف و روزنامه هایی همچون الاهرام که نسخه آنلاین انگلیسی داشتند به گونه ای روشن از نام جعلی خلیج (ع.ر.ب.ی؟!) استفاده می شد. موسسه آمریکایی «نشنال جئوگرافی» در 1383 خورشیدی در اطلس جغرافیایی خود از واژه مجعول استفاده و همچنین جزایر سه گانه ایرانی را نیز با عنوان جزایر اختلافی نامگذاری کرد و همین امر سبب شد تا موجی از اعتراض ها میان ایرانیان صورت پذیرد که سرانجام به عذر خواهی از طرف مدیر این موسسه و حذف نقشه ها از وبسایت این اطلس انجامید.همچنین «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا در جریان سخنرانی خود درباره توافق هسته‌ای ایران نیز از واژه خلیج ع.ر.ب.ی استفاده کرد که موج گسترده ای از اعتراض‌ها را در میان شهروندان ایرانی برانگیخت و دفتر کاخ ریاست جمهوری مجبور شد تا به این موضوع واکنش دهد و بگوید که این نام جعلی در متن سخنرانی نیست و منتشر نشده است. اهمیت دفاع از هویت تاریخی نام خلیج فارس در کشور سبب شد تا همه مردم، مسوولان و نهادهای مربوطه به این نتیجه برسند تا روزی را به نام خلیج فارس انتخاب کنند که این نام گذاری بر پایه روز اخراج پرتغالی ها از خلیج فارس بود.
** هویت خواهی اعراب با تحریف نام خلیج فارس
ساختن تاریخ جعلی برای هویت قومی و ملی خود یکی دیگر از اهداف کشورهای عربی به شمار می رود. بررسی تاریخ شکل گیری کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس بیانگر آن است که از عمر این کشورها بیش از چند دهه نمی‌گذرد و مفهوم دولت ملی دارای ریشه‌های عمیق تاریخی نزد این کشورها نیست. باید گفت که این کشورها از این نکته که هیچ قوم و ملتی نمی‌تواند با تحریف واقعیت‌های جغرافیایی، تاریخی ملت و سرزمین دیگران برای خود هویت بسازند، غافل هستند.
** ضرورت ثبتِ نامِ خلیج فارس در یونسکو
نام خلیج فارس به عنوان میراث معنوی در سازمان میراث فرهنگی ایران ثبت شده است و همین امر به عنوان یک سوژه فرهنگی و میراث معنوی باید در یونسکو نیز مطرح شود که این موضوع با توجه به تحقیقات پژوهشی و مطالعاتی صورت می پذیرد. برخی از نقشه ها و کتیبه های خلیج فارس را باید در میراث معنوی جهانی ثبت کرد. محدوده جغرافیایی خلیج فارس از جایگاه فرهنگی برجسته ای برخوردار است و همواره خاستگاه خدمات فرهنگی برای بشر به شمار می رود. باید عنوان کرد که خلیج فارس بستر صلح، فرهیختگی و ارایه فرهنگ به دیگر نقاط محسوب می شود.
** اهمیت اقتصادی منطقه خلیج فارس
امروزه اهمیت اقتصادی و راهبردی خلیج فارس به دلایل ذخایر ارزشمند نفتی، گازی و موقعیت جغرافیایی خاص از نگاه ویژه ای میان ایران و دیگر کشورهای منطقه و بین المللی برخوردار است. در واقع این خلیج به عنوان شاهراه اصلی و حساس سیاسی و حیاتی برای ایران و منطقه شناخته می شود و گاهی در برخی از جنگ های پرتحرک در گذشته و حال نقش مهمی داشته است. خلیج فارس می تواند در تحولات آینده جهان بسیار اثرگذار باشد. این خلیج به جهت وجود تنگه هرمز، ارتباط با دریای عمان و اقیانوس هند و با توجه به شاخصه های اقتصادی- سیاسی و ارتباطی، راهبردی ترین نقطه جهان به شمار می رود. خلیج فارس در قلب جهان اسلام قرار دارد که در این منطقه نوعی خیزش و بیداری ملت های اسلامی شروع و تا کنون نیز ادامه داشته و سبب شده است تا این منطقه در کانون این مباحث قرار گیرد.
** اهمیت خلیج فارس در گردشگری دریایی و معضل های آن
تقویت گردشگری دریای خلیج فارس می‌تواند بهترین راهکار برای توسعه اقتصاد کشور باشد. بنابراین باید با تعریف دیپلماسی گردشگری توصیفی جدید از این صنعت ارایه داد. جذب گردشگر و سرمایه گذاری خارجی از جمله پتانسیل هایی به شمار می روند که می تواند به تقویت این حوزه کمک کند. کشورهای عربی با اهمیت دادن به صنعت گردشگری توانسته اند این مقوله را از اقتصاد نفتی خود جدا کنند و با سرمایه گذاری های قابل توجه در این ارتباط به ثروت های ارزشمندی دست یابند.ایران با توجه به اینکه دارای مناطق آزاد زیادی در این منطقه است اما کمتر به این نکته اهمیت می دهد. با توجه به اینکه بسیاری از کشورهای غربی و اروپایی از نور آفتاب کمتری برخوردار هستند، برای آفتاب درمانی می توانند به مناطق خاصی در جزایر اطراف خلیج فارس بیایند که این مساله می تواند در جذب گردشگر سلامت و آفتاب درمانی موثر باشد. خلیج فارس امروزه به قطب توریست و گردشگری تبدیل شده اما سهم ایران از گردشگری خیلی کم است. نباید از برنامه ریزی کلان برای توریسم و گردشگری سلامت غفلت کرد تا اینگونه سرمایه های بزرگی به اقتصاد کشور سرازیر شود. آموزش و نقش آژانس های گردشگری، برطرف کردن دغدغه های امنیتی و آرامش در سطح منطقه و همچنین سلامت آب های دریایی از هرگونه آسیب های زیست محیطی از جمله اولویت های دیپلماسی گردشگری در حوزه خلیج فارس شناخته می شوند که باید از توجه همگان برخوردار شود.
** ضرورت نامگذاری روزی به نام؛ خلیج فارس
مهمترین تحریف ها درباره نام خلیج فارس در چند دهه گذشته آغاز و همچنان نیز ادامه دارد. اعراب و برخی از کشورهای غربی تصور داشتند که نام خلیج فارس و خلیج (ع.ر.ب.ی؟!) هر 2 در طول تاریخ رایج بوده است اما با به راه افتادن موج اعتراضی و انتشار مطالب رسانه ای برای بسیاری از پژوهشگران و دیگر مردمان روشن شد که همواره تنها نام خلیج فارس و معادل های آن در همه زبان ها به طور مستمر استفاده می شده است. اعراب نیز در به کار بردن مطالب خود از واژه خلیج فارس و بحر فارس استفاده می کردند. نویسندگان زیادی در جهان عرب به این نام اعتراف داشتند که نام خلیج (ع.ر.ب.ی؟!) تا پیش از دوره «جمال عبدالناصر» برای این دریا به کار نرفته است. اینکه رسانه های عربی از حدود دهه 60 میلادی به طور آشکار نام خلیج فارس را کنار گذاشتند و هویت خواهی کردند یک اقدام سیاسی بود که در این زمینه برخی کشورهای غربی نیز با آنها هم مسیر شدند. حتی در ترجمه برخی از مجله های معروف و روزنامه هایی همچون الاهرام که نسخه آنلاین انگلیسی داشتند به گونه ای روشن از نام جعلی خلیج (ع.ر.ب.ی؟!) استفاده می شد. موسسه آمریکایی «نشنال جئوگرافی» در 1383 خورشیدی در اطلس جغرافیایی خود از واژه مجعول استفاده و همچنین جزایر سه گانه ایرانی را نیز با عنوان جزایر اختلافی نامگذاری کرد و همین امر سبب شد تا موجی از اعتراض ها میان ایرانیان صورت پذیرد که سرانجام به عذر خواهی از طرف مدیر این موسسه و حذف نقشه ها از وبسایت این اطلس انجامید.همچنین «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا در جریان سخنرانی خود درباره توافق هسته‌ای ایران نیز از واژه خلیج ع.ر.ب.ی استفاده کرد که موج گسترده ای از اعتراض‌ها را در میان شهروندان ایرانی برانگیخت و دفتر کاخ ریاست جمهوری مجبور شد تا به این موضوع واکنش دهد و بگوید که این نام جعلی در متن سخنرانی نیست و منتشر نشده است. اهمیت دفاع از هویت تاریخی نام خلیج فارس در کشور سبب شد تا همه مردم، مسوولان و نهادهای مربوطه به این نتیجه برسند تا روزی را به نام خلیج فارس انتخاب کنند که این نام گذاری بر پایه روز اخراج پرتغالی ها از خلیج فارس بود.
** هویت خواهی اعراب با تحریف نام خلیج فارس
ساختن تاریخ جعلی برای هویت قومی و ملی خود یکی دیگر از اهداف کشورهای عربی به شمار می رود. بررسی تاریخ شکل گیری کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس بیانگر آن است که از عمر این کشورها بیش از چند دهه نمی‌گذرد و مفهوم دولت ملی دارای ریشه‌های عمیق تاریخی نزد این کشورها نیست. باید گفت که این کشورها از این نکته که هیچ قوم و ملتی نمی‌تواند با تحریف واقعیت‌های جغرافیایی، تاریخی ملت و سرزمین دیگران برای خود هویت بسازند، غافل هستند.
** ضرورت ثبتِ نامِ خلیج فارس در یونسکو
نام خلیج فارس به عنوان میراث معنوی در سازمان میراث فرهنگی ایران ثبت شده است و همین امر به عنوان یک سوژه فرهنگی و میراث معنوی باید در یونسکو نیز مطرح شود که این موضوع با توجه به تحقیقات پژوهشی و مطالعاتی صورت می پذیرد. برخی از نقشه ها و کتیبه های خلیج فارس را باید در میراث معنوی جهانی ثبت کرد. محدوده جغرافیایی خلیج فارس از جایگاه فرهنگی برجسته ای برخوردار است و همواره خاستگاه خدمات فرهنگی برای بشر به شمار می رود. باید عنوان کرد که خلیج فارس بستر صلح، فرهیختگی و ارایه فرهنگ به دیگر نقاط محسوب می شود.
** اهمیت اقتصادی منطقه خلیج فارس
امروزه اهمیت اقتصادی و راهبردی خلیج فارس به دلایل ذخایر ارزشمند نفتی، گازی و موقعیت جغرافیایی خاص از نگاه ویژه ای میان ایران و دیگر کشورهای منطقه و بین المللی برخوردار است. در واقع این خلیج به عنوان شاهراه اصلی و حساس سیاسی و حیاتی برای ایران و منطقه شناخته می شود و گاهی در برخی از جنگ های پرتحرک در گذشته و حال نقش مهمی داشته است. خلیج فارس می تواند در تحولات آینده جهان بسیار اثرگذار باشد. این خلیج به جهت وجود تنگه هرمز، ارتباط با دریای عمان و اقیانوس هند و با توجه به شاخصه های اقتصادی- سیاسی و ارتباطی، راهبردی ترین نقطه جهان به شمار می رود. خلیج فارس در قلب جهان اسلام قرار دارد که در این منطقه نوعی خیزش و بیداری ملت های اسلامی شروع و تا کنون نیز ادامه داشته و سبب شده است تا این منطقه در کانون این مباحث قرار گیرد.
** اهمیت خلیج فارس در گردشگری دریایی و معضل های آن
تقویت گردشگری دریای خلیج فارس می‌تواند بهترین راهکار برای توسعه اقتصاد کشور باشد. بنابراین باید با تعریف دیپلماسی گردشگری توصیفی جدید از این صنعت ارایه داد. جذب گردشگر و سرمایه گذاری خارجی از جمله پتانسیل هایی به شمار می روند که می تواند به تقویت این حوزه کمک کند. کشورهای عربی با اهمیت دادن به صنعت گردشگری توانسته اند این مقوله را از اقتصاد نفتی خود جدا کنند و با سرمایه گذاری های قابل توجه در این ارتباط به ثروت های ارزشمندی دست یابند.ایران با توجه به اینکه دارای مناطق آزاد زیادی در این منطقه است اما کمتر به این نکته اهمیت می دهد. با توجه به اینکه بسیاری از کشورهای غربی و اروپایی از نور آفتاب کمتری برخوردار هستند، برای آفتاب درمانی می توانند به مناطق خاصی در جزایر اطراف خلیج فارس بیایند که این مساله می تواند در جذب گردشگر سلامت و آفتاب درمانی موثر باشد. خلیج فارس امروزه به قطب توریست و گردشگری تبدیل شده اما سهم ایران از گردشگری خیلی کم است. نباید از برنامه ریزی کلان برای توریسم و گردشگری سلامت غفلت کرد تا اینگونه سرمایه های بزرگی به اقتصاد کشور سرازیر شود. آموزش و نقش آژانس های گردشگری، برطرف کردن دغدغه های امنیتی و آرامش در سطح منطقه و همچنین سلامت آب های دریایی از هرگونه آسیب های زیست محیطی از جمله اولویت های دیپلماسی گردشگری در حوزه خلیج فارس شناخته می شوند که باید از توجه همگان برخوردار شود.
