دونالد ترامپ، این سخنان را یک روز پس از آن ایراد کرد که در کاخ سفید از خروج کشورش از برجام خبر داده بود. او در سخنان روز چهارشنبه خود به طور مشخص به اقداماتی که کشورش در صورت عدم مذاکره مجدد ایران انجام خواهد داد، نکرد.
رئیس جمهوری ایالات متحده در بخش دیگری از سخنانش نیز تاکید کرد که تحریم ها علیه ایران در آینده بسیار نزدیک وضع خواهد شد. وی همچنین تهدید کرد که در صورت آغاز مجدد برنامه هسته ای ایران «پیامدهای شدیدی» در انتظار تهران خواهد بود.
خط و نشان وزیر خزانهداری آمریکا برای شرکتهای طرف قرارداد ایران
قرارداد ۳۹ میلیارد دلاری بوئینگ و ایرباس با ایران که با هدف بازسازی ناوگان هوایی فرسوده این کشور منعقد شده بود با بازگشت تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه ایران در خطر لغو قرار گرفته است. استیون منوچین، وزیر خزانهداری ایالات متحده آمریکا بلافاصله پس از نطق دونالد ترامپ در خصوص خروج آمریکا از توافق هستهای با ایران، اعلام کرد که مجوزهای بوئینگ و ایرباس لغو خواهد شد. گروه ایرباس در ماه دسامبر سال ۲۰۱۶ میلادی، قراردادی را به ارزش ۱۹ میلیارد دلار با شرکت هواپیمایی ایران ایر منعقد کرد و متعهد شد تا ۱۰۰ فروند هواپیما برای این شرکت تولید کرده و تحویل دهد. تاکنون تنها ۳ فروند از هواپیماهای موضوع این قرارداد تحویل ایران شده است.
سپس شرکت بوئینگ نیز قراردادی را با هدف تحویل ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایرانایر منعقد کرد که ارزش آن معادل ۱۷ میلیارد دلار بود. مطابق این قرارداد تحویل هواپیماها باید در فاصله سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۵ انجام میشد. این شرکت قرارداد جداگانهای را نیز با شرکت ایرانی آسمان منعقد کرد که بر اساس این قرارداد ۳ میلیارد دلاری باید ۳۰ فروند هواپیما تحویل شرکت آسمان میشد که تاکنون اجرایی نشده است.
در همین حال گوردون جاندرو، معاون شرکت بوئینگ با انتشار بیانیهای اعلام کرد که این شرکت در خصوص سرنوشت آتی قراردادهای خود حتما با دولت آمریکا مشورت خواهد کرد ولی در نهایت تابع تصمیمهای این دولت خواهد بود. اما تحلیلگران مالی لغو قراردادهای بوئینگ با طرف ایرانی را حاوی یک ریسک قابل توجه برای این شرکت میدانند به طوری که پیشتر و با انتشار خبر به تعویق افتادن تحویل هواپیمای ۷۳۷ تولیدی این شرکت به ایران، بهای هر سهم بوئینگ ۶ دهم درصد کاهش یافت و به ۳۳۸ دلار و ۳۷ سنت رسید.
به نظر میرسد گروه ایرباس نیز برای لغو قرارداد با ایران تحت فشار دولت آمریکا قرار گیرد زیرا بیش از ۱۰ درصد قطعات جت تولیدی این گروه توسط سه شرکت آمریکایی یونایتد تکنولوژیز، راکول کولین و جنرال الکتریک تولید میشود. لذا این وابستگی میتواند مانع از بی توجهی ایرباس به تحریمهای آمریکا شود.
استیون منوچین، وزیر خزانهداری ایالات متحده آمریکا همچنین گفته است که این کشور تعلیق تحریم فروش قطعات هواپیماهای تجاری به ایران را نیز تمدید نخواهد کرد و تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران بر تمامی صنایع این کشور تاثیر خواهد گذاشت، همانطور که پیشتر ایران را وادار کرد که به سر میز مذاکره بیاید.
البته وزیر خزانهداری آمریکا گفته است که برخی استثناءها در تحریمهای جدید لحاظ خواهد شد که بعدها اعلام میشود. یکی از شرکتهایی که امیدوار است که جزء این استثناءها قرار گیرد، مجموعۀ نفتی فرانسوی توتال است که سال گذشته یک قرارداد ۲ میلیارد دلاری برای توسعه میدان های گازی پارس جنوبی با ایران امضا کرده است. منوچین تاکید کرد که آمریکا به اکثر شرکتهای بینالمللی ۹۰ روز و به برخی دیگر ۱۸۰ روز فرصت خواهد داد تا از قراردادهایشان با ایران خارج شوند.
به گفته او تحریم نفتی ایران شبیه تحریم نفتی دولت باراک اوباما خواهد بود که صادرات روزانه نفت ایران را به ۱ میلیون بشکه در روز کاهش داد. منوچین گفت که آمریکا با برخی مشتریان نفت ایران مذاکراتی داشته و به آنها اطمینان داده که نفت مورد نیاز آنها را تامین و زیانهای احتمالی لغو قرارداد با ایران را جبران میکند. با این وجود کارشناسان بازار نفت میگویند که با توجه به این که ایران طی دو سال گذشته قراردادهای بلندمدت فروش نفت به میزان ۷۰۰ هزاربشکه در روز را با هند و چین امضاء کرده، احتمال دارد که تاثیرگذاری تحریمهای نفتی جدید بر اقتصادایران کمتر باشد.