اسانسها نمیتوانند بیماری روماتیسم را درمان کنند اما شواهد نشان میدهد که میتوانند علائم اصلی روماتیسم مفصلی (RA) و آرتروز (اُستئوآرتریت) به ویژه التهاب، ورم، چوب شدگی و درد ناشی از آنها را از بین ببرند.در این مقاله سعی شده اسانسهای مناسب برای بهبود این بیماری، چگونگی استفاده از آنها و همچنین خطرات ناشی از استفاده از آنها شرح داده شود.اسانس از جوهر مایع گیاهان ساخته می شود. این جوهر از ترکیباتی است که به گیاه طعم و بو می بخشند. روغنها معمولا با استفاده از فشار یا بخار از پوست، برگ یا ریشه گیاهان استخراج میشوند. مطالعات نشان میدهد رایحه درمانی و استفاده از اسانسهای مختلف در کنار روشهای معمول برای درمان روماتیسم مفصلی میتواند مفید واقع شود.در فهرست زیر بهترین اسانسها برای بهبود علائم روماتیسم مفصلی که شواهد علمی، اثربخشیِ آنها را تایید کردهاند آمده است:
۱) اکالیپتوس: ترکیبات بسیاری در اکالیپتوس وجود دارد که باعث کاهش التهاب، ورم و درد میشود.در یک آزمایش افرادی که تحت عمل جایگزینی پاشنه پا قرار گرفته بودند مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد افرادی که اسانس اکالیپتوس را برای مدت سه روز در فواصل ۳۰ دقیقهای استنشاق میکردند، کاهش درد و نیز فشار خون پائینتری داشتند.محققان توصیه میکنند اسانس اکالیپتوس را یا به طور مستقیم استنشاق کرده یا چند قطره از آن را به یک وان آب گرم اضافه کنید.
۲) کندر: حکیمان و طبیبان طب سنتی برای هزاران سال از صمغ و اسانس کندر برای درمان بیماریهای مختلف از جمله درد و التهاب مزمن استفاده میکردهاند.اسیدهای موجود در کندر دارای خواص ضد التهابی و ضد درد بوده و همچنین "بوسولیک اسید" موجود در آن میتواند به کاهش پاسخهای خودایمنی و جلوگیری از آسیبهای غضروفی کمک کند.افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی میتوانند روزانه ۳۰۰-۴۰۰ میلی گرم از کپسولهای کندر که حداقل ۶۰ درصد بوسولیک اسید دارند، مصرف کنند.
۳) اسطوخدوس: اسطوخدوس مدتهای طولانی است که برای کاهش درد، اضطراب و افسردگی مورد استفاده قرار میگیرد. این اسانس میتواند بطور مستقیم استنشاق شود، بصورت موضعی مورد استفاده قرار گیرد یا به حمام آب گرم اضافه شود.یک مطالعه اثرات مخلوط پنج درصدی اسانس اسطوخدوس رقیق شده با روغن بادام شیرین را روی آرتروز زانو بررسی کرده است. شرکت کنندگان این آزمایش طی سه هفته مخلوطی پنج میلی لیتری از این دو ماده را در ۹ مرتبه روی مفاصل متورمشان ماساژ دادند و در هفته اول از کاهش درد خود خبر دادند.
۴) گل مغربی: اسانسهای گل مغربی، انگور فرنگی سیاه و گل گاو زبان اروپایی همگی سرشار از اسید گاما – لینولنیک (GLA) نوعی اسید چرب امگا – ۶ هستند. هنگامی که اسید گاما – لینولنیک مصرف میشود، بدن آن را به ضد التهابی قوی تبدیل میکند که میتواند به کاهش علائم روماتیسم مفصلی مانند حساسیت به درد، درد مفاصل و چوب شدگی کمک کند. اسانس گل مغربی نیز علاوه بر اسید گاما – لینولنیک حاوی بتا – آمیرین است که هر دو ترکیبات ضد التهابی هستند.
توصیه میشود افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی روزانه بین ۵۴۰ میلیگرم تا ۲.۸ گرم اسانس گل مغربی را در دوزهای تقسیم شده به مدت حداقل شش ماه مصرف کنند. برای جلوگیری از آسیب کبدی باید از این اسانس با احتیاط استفاده کرد چرا که این گیاه حاوی ترکیبات بالقوه خطرناکی است که به عنوان آلکالوئیدهای پیرولیزیدین شناخته میشوند.
۵) زنجبیل: زنجبیل که میتوان آن را به وعدههای غذایی اضافه کرد یا به عنوان مکمل از آن استفاده کرد برای افراد دارای التهاب و درد مزمن توصیه میشود. مواد شیمیایی موجود در زنجبیل زمانی که هضم میشود به گروهی قوی از ترکیبات ضد التهابی به نام گینجرول تبدیل میشود. همچنین اسانس زنجبیل ممکن است حاوی ترکیبات دیگری باشد که باعث کاهش علائم روماتیسم مفصلی میشوند. یک مطالعه نشان داده موشهای صحرایی مادهای که اسانس زنجبیل به آنها داده شده با کاهش التهاب مزمن مفصلی رو به رو شدهاند.
۶) اسانس زردچوبه: ماده فعال موجود در زردچوبه یا کورکومین میتواند خواص ضد التهابی داشته و به بهبود گردش خون کمک کند. بررسیهای صورت گرفته نشان میدهد که عصاره زردچوبه علائم روماتیسم را کاهش میدهد و آزمایشات انجام شده نشان میدهد اسانس زردچوبه به کاهش التهاب مفاصل در موشهای صحرایی منجر میشود اما تحقیقات در حال بررسی اثرات آن بر روی انسانهاست.
۷) ریحان: ریحان حاوی انواع مختلفی از ترکیبات بالقوه درمانی است.اسانس ریحان حاوی اوکالیپتول است که اثراتی ضد التهابی دارد.همچنین لینالول که اثرات آن بر کاهش تورم در موشها مشخص شده در این اسانس وجود دارد.یک مطالعه نشان داده که استفاده روزانه ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی گرم از عصاره اسانس ریحان در موشهای مبتلا به روماتیسم، ورم مفاصل آنها را کاهش میدهد. همچنین اِدِم – تجمع مایعات که با التهاب همراه است – و خطر آسیبهای غضروفی در آنها کمتر شده بود.
مخلوطی از اسانسها
اسانسهای مختلف را میتوان برای اثرگذاریِ بیشتر و تنوع ترکیبات با یکدیگر مخلوط کرد. یک مطالعه نشان داده افراد مبتلا به روماتیسم که به طور منظم ۳۰ دقیقه ماساژ آروماتراپی (رایحه درمانی) به زانوهای خود داده بودند، پس از دو هفته از کاهش درد در زانوها و بعد از چهار هفته از کاهش کوفتگی خبر دادند. مخلوط اسانسهای مورد استفاده در ماساژ آنها شامل اسانسهای اسطوخدوس، ارس (سرو کوهی) و درخت کانانگا و رزماری در نسبتهای ۲-۲-۳-۳ بود که توسط روغن نارگیل رقیق شده بود.اسانسها معمولا یا استنشاق شده یا روی پوست ماساژ داده میشوند. همچنین میتوانید از روشهای زیر برای مصرف آنها استفاده کنید:
- چند قطره از آن را به آب داغ اضافه کرده و بخار آن را استنشاق کنید.
- میتوانید از یک دستگاه بخور استفاده کرده و اسانسها را به آب آن اضافه کنید.
- اسانسها را به نمک حمام اضافه کرده یا آن را بطور مستقیم به وان آب گرم اضافه کنید.
- اسانس را با روغنهای حامل رقیق کرده و روی مفاصل دردناک و چوب شده ماساژ دهید.
- چند قطره از آنها را به یک باند یا چسب زخم اضافه کرده و مفصل را با آن بپوشانید.
از بهترین روغنهای حاملی که میتوان برای رقیق کردن اسانسها و ماساژ مفاصل از آن استفاده کنید میتوان روغن نارگیل، روغن زیتون، روغن آمله، روغن جوجوبا، روغن هسته انگور، روغن بادام و روغن آرگان (ارقان) را نام برد.
اگر چه این روغنها و اسانسها هزاران سال است که برای مصارف پزشکی مورد استفاده قرار میگیرند با این حال ممکن است با برخی از داروهای رماتیسم مفصلی تعاملات خطرناکی داشته باشند. به همین دلیل بهتر است قبل از استفاده از آنها با پزشک خود مشورت کنید. هم چنین از آنجایی که بیماری روماتیسم مفصلی بدون درمانهای مناسب میتواند به عوارض جدی و دائمی از جمله آسیب های استخوانی و غضروفی منجر شود، به هیچ عنوان از اسانسها به عنوان تنها شیوه درمان این بیماری استفاده نکنید و برای درمان حتما به پزشک مراجعه کنید.به گزارش مدیکال نیوزتودی، اگرچه برای این اسانسهایی که برای درمان التهاب و درد مزمن استفاده میشوند، عوارض شدیدی مشاهده نشده اما با این حال عوارض احتمالی نظیر سردرد، بثورات، مشکلات دستگاه گوارش، حساسیت به نور خورشید (هنگامی که از اسانسهای مرکبات بطور مرتب روی پوست استفاده میشود) و افزایش فعالیت هورمونهای جنسی زنانه و کاهش فعالیت هورمونهای جنسی مردانه به هنگام استفاده از اسانسهای اسطوخدوس و درخت چای نیز باید در نظر گرفته شود.