رشد سریع قیمت سکه در نیمه دوم سال گذشته تا به امروز در نهایت نرخ آن را به دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رساند؛ یعنی حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بیشتر از قیمت آن در شهریور پارسال. روند کم‌نظیر افزایش قیمت سکه در بازار در نهایت موجب شد تا بانک مرکزی طرح‌هایی همچون حراج و پیش فروش سکه را از سال قبل اجرایی کند. حراج سکه از آذرماه سال گذشته در بانک کارگشایی و با ماجراهای خاص خود شروع و در فرودین ماه امسال تمام شد. در این طرح حدود ۵۰۰ هزار قطعه سکه نیم و تمام بهار آزادی به حراج گذاشته شد.
 

در پیش فروش سکه نیز که از بهمن ماه پارسال در دستور کار قرار گرفت، بر اساس سررسیدهای تعیین شده که در ادامه به هفت مرحله افزایش یافت، متقاضی می‌توانست سکه‌ها را بدون محدودیت در تعداد و با نرخ قطعی خریداری کند. نرخ پیش‌فروش در هفت سررسید از این  قرار بود؛ سکه تحویل یک ماهه یک میلیون و ۵۹۰ هزار تومان؛ سه ماهه یک میلیون و ۵۴۰ هزار تومان؛ شش ماهه یک میلیون و ۴۷۵ هزار تومان؛ ۹ ماهه یک میلیون و ۴۱۰ هزار تومان؛ یک ساله یک میلیون و ۳۵۰ هزار تومان؛ ۱۸ ماهه یک میلیون و ۲۴۵ هزار تومان؛ ۲۴ ماهه یک میلیون و ۱۱۶ هزار تومان.

در حالی پیش فروش سکه در اواخر فروردین ماه امسال به پایان رسید که حدود هفت میلیون و ۶۰۰ هزار قطعه سکه ثبت نام شد و با مجموع سکه‌های حراج شده، بانک مرکزی نزدیک به هشت میلیون سکه فروخت. اما با این حال همچنان قیمت سکه افزایشی و رو به بالا بود و کارشناسان معتقد بودند سیاست اجرا شده نتوانسته تاثیر چندانی بر از  بین بردن حباب و ایجاد تعادل در بازار داشته باشد؛ هر چند که بانک مرکزی تاکید داشت  اگر طرح حراج و پیش فروش را به اجرا نمی گذاشت حتما حباب و قیمت آن اکنون بیش از این ها بود.

 بعد از این که طی روزهای گذشته همزمان با نوسان بازار ارز و رشد قیمت دلار غیر رسمی تا بیش از ۷۰۰۰ تومان، قیمت سکه رشد بی‌رویه‌ای داشته و در حدود دو هفته تا ۴۰۰ هزار تومان گران شد، سرانجام بانک مرکزی به این موضوع واکنش نشان داد و برنامه‌ای دیگر را برای تعدیل بازار آن اعلام کرد. اکنون قرار بر این شده که دارندگان سکه‌های پیش فروش شده بتوانند آن را به اوراق سکه طلا تبدیل کنند.

در توضیح سیاست بانک مرکزی باید یادآور شد تمامی کسانی که سکه‌های پیش فروش را ثبت نام کرده‌اند اکنون هر کدام رسید آن را در اختیار دارند. قرار بر این است تا تحت شرایطی که هنوز جزئیات آن مشخص نشده، این افراد از این امکان برخوردار باشند که رسیدهای پیش خرید یا همان اوراق گواهی پش فروش سکه  را به اوراق سکه طلا که قابلیت معامله در بورس را داشته و قابل نقد شدن هستند، تبدیل کنند. این در حالی است که رسید پیش خرید فعلی  از امکان نقد شوندگی یا معامله برخوردار نیست. به عبارت دیگر دارنده سکه‌های پیش فروش شده مثلا برای سررسید سه ماهه می‌تواند قبل از اینکه موعد سررسید فرا برسد، سکه‌ها را به اوراق تبدیل کرده و آن ها را بر اساس قیمتی که ساز و کار محاسبه آن هنوز مشخص نشده، در بورس به فروش برساند. در این حالت خریدار اوراق گواهی پیش فروش می‌تواند معامله دیگری در بورس انجام دهد یا اینکه آن را نزد خود نگه داشته و در زمان سررسید سکه را تحویل بگیرد.

اما اینکه در شرایط موجود و اوضاع حاکم بر بازار سکه و طلا، دارندگان سکه‌های پیش فروش شده تا چه حد مایلند رسیدهای خود را به اوراق تبدیل یا آن را واگذار کنند، خود جای سوال دارد؛ چرا که قیمت سکه هنوز به وضعیت ثبات نرسیده است. ممکن است صاحب سکه‌های پیش فروش شده، اکنون که قیمت آن دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است آن را به اوراق تبدیل کند، اما در ادامه و تا زمان سر رسید آن متضرر شود. بر این اساس شاید این طرح که بانک مرکزی از آن به عنوان بازارسازی برای اوراق گواهی پیش خرید سکه در بورس اوراق بهادار نام برده، بیشتر مطلوب کسانی باشد که اکنون به پول نیاز دارند و می‌خواهند سکه هایشان را نقد کنند.