یکی از بیماری‌های دستگاه عصبی مرکزی، پارکینسون است، که بر اثر تخریب سلول‌های ترشح کننده دوپامین (سلول‌های دوپامینرژیک) مغز میانی ایجاد می‌شود. تلاش‌های فراوانی برای درمان این بیماری به‌وسیله تمایز سلول‌های بنیادی جنینی به سلول‌های ترشح‌کننده دوپامین صورت گرفته است؛ اما حضور سلول‌های بنیادی تمایزنیافته یا پیش‌سازهای تقسیم‌شونده سلول‌های عصبی کارایی و امنیت پیوند سلول‌های حاصل از تمایز را کاهش می‌دهد.محققان ایرانی به همراه محققان خارجی رده ای از سلول‌های بنیادی جنینی را با پروتئین فلورسانت سبز نشانه‌گذاری کرده‌ اند که با بیان یک پروتئین خاص به نام (Lim homeobox Transcription Factor ۱ alpha) خود را نشان می‌دهد.این پروتئین به وسیله سلول‌های جوان ترشح‌کننده دوپامین طی تمایز سلول‌های پرتوان به دوپامینرژیک بیان می‌شود. سپس با شناسایی و جداسازی این سلول‌ها به‌دنبال نشانگر سطحی در آن‌ها گشتند که مختص به سلول‌های مذکور باشد.نتایج این پژوهش نشان داد در سلول‌های نشانه‌گذاری شده پروتئین‌هایی بیان می‌شوند که مختص به سلول‌های دوپامینرژیک مغز میانی هستند.

بررسی پروتئین‌های بیان شده در این سلول‌ها (پروتئومیکس) نشانگرهای سطحی ویژه‌ای را معرفی کرد که می‌توان برای خالص‌سازی سلول‌های دوپامینرژیک جوان طی تمایز آزمایشگاهی از آن‌ها استفاده کرد، از جمله PSA-NCAM و CNTN۲.برای اطمینان از صحت نتایج به‌دست‌آمده، پس از تمایز سلول‌های بنیادی جنینی به سلول‌های دوپامینرژیک، سلول‌های بیان‌کننده CNTN۲ جداسازی و به مدل پارکینسون پیوند شدند. بررسی‌ها نشان دهنده بهبود وضعیت حیوان مدل و کاهش مشخصه‌های مربوط به پارکینسون بود.این پژوهش روشی کارا برای خالص‌سازی سلول‌های دوپامینرژیک جوان حین تمایز آزمایشگاهی فراهم می‌کند که افق‌های تازه‌ای در سلول‌درمانی پارکینسون ایجاد خواهد کرد.نتایج این پژوهش در مجله بین‌المللی Molecular & Cellular Proteomics به چاپ رسیده است.این تحقیقات توسط دکتر علی فتحی، دکتر مهدی میرزایی، دکتر حسینی سالکده، دکتر بهاروند و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه ویسکانسین، دانشگاه مکوآری و پژوهشکده علم و تکنولوژی گوانگژو کره انجام گرفته است.

بهار نیوز