گام های نهایی تا ثبت جهانی طاق بستان

مجموعه طاق بستان کرمانشاه یکی از آثار تاریخی و منحصر به فردی است که در دامنه کوهی به همین نام و در کنار چشمه ای واقع در شمال شرقی شهر کرمانشاه قرار گرفته است که آثاری همچون سنگ نگاره اردشیر دوم در دوران ساسانیان و 2 ایوان سنگی به نام‌های ایوان کوچک و بزرگ وجود دارند.سالها است این اثر بزرگ تاریخی برای عرض اندام در سطح بین المللی در فهرست ثبت جهانی قرار گرفته که مشکلاتی همچون وجود ساخت و سازهای غیرمجاز و نبود زیرساخت مناسب برای گردشگران خارجی مانع از تحقق این آرزو شده است.اگر یک اثر تاریخی به ثبت جهانی برسد آوازه آن در عرصه بین المللی مطرح می شود و حضور گردشگران، امتیازهای بسیاری همچون آوردن ارز و توسعه اقتصادی استان را به همراه دارد.در واقع وجود گردشگر در درآمدهای منطقه آنقدر مهم است که به یک صنعت تبدیل شده که به دلیل اهمیت بالای این مقوله همه تلاش ها از چند سال اخیر برای ثبت جهانی این اثر بارزش تاریخی استان آغاز شده است.

** جاذبه برند برای گردشگر
چنانچه سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه اظهار داشت: برند بودن یک مجموعه آن هم در سطح جهانی بی شک می تواند نقش به سزایی در رونق صنعت گردشگری و جذب توریست داشته باشد. وحید امیری ادامه داد: هنگامی که پایگاه بیستون به ثبت جهانی رسید به عنوان یک امتیاز ویژه این مجموعه را به جهان در قالب برگزاری همایش و کنگره های متعدد معرفی کرد.امیری ادامه داد: بی شک مجموعه باارزشی مانند طاق بستان کرمانشاه اگر به ثبت جهانی برسد نقش بسزایی در جذب گردشگر داخلی و به ویژه گردشگران خارجی خواهد داشت.

** طاق بستان در فهرست ثبت موقت جهانی شدن
در ادامه مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، با بیان اینکه طاق بستان در فهرست ثبت موقت جهانی شدن قرار دارد، افزود: ایران سالانه دو سهمیه جهانی برای ثبت میراث تاریخی و طبیعی دارد.جلیل بالایی افزود: بیش از یکصد مورد میراث در دست مطالعه و بررسی برای ثبت موقت در کشور وجود دارد که براساس شاخص های تعریف شده پیش می رود.بالایی ادامه داد: مقدمات طرح مطالعاتی برای ثبت جهانی طاق بستان تدوین شده و در اختیار یونسکو قرار گرفته و تاکنون محوطه طاق بستان 2 بار توسط دبیرکل دفتر منطقه ای یونسکو مورد بررسی کارشناسی قرار گرفته و به صورت کامل بازدید شده است.وی با بیان اینکه مطالعات و طرح های جهانی شدن طاق بستان نیز در اختیار مسئولان و کارشناسان ملی قرار گرفته، ادامه داد: واقعیت این است که پایگاه ها و میراث های تاریخی که در داخل شهر قرار گرفته اند با مشکلاتی همچون مداخلات شهری و تلاش برای آزادسازی محوطه مواجه است که باید به تایید یونسکو برسد، از همین رو حفظ آن و تلاش برای ثبت جهانی شدن با سختی هایی مواجه است.

** همه اقدام ها برای آزادسازی حریم طاق بستان
بالایی با بیان اینکه اقدام های اولیه اجرایی برای رفع این مشکلات انجام شده، افزود: ضوابط حرایم و محدوده های محوطه، تعیین شده و علاوه بر تهیه نقشه برای تسلط بر موقعیت جغرافیایی، شورای راهبردی متشکل از کارشناسان و چهره های متخصص از سال گذشته در راستای کمک به ثبت جهانی طاق بستان ایجاد شده است.مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کرمانشاه ادامه داد: 2 ملک دارای اهمیت که در روبروی طاق بستان قرار داشت خریداری و آزادسازی شد و برای خریداری یک ملک اولویت دار دیگر نیز برنامه هایی در دست داریم.

** ساماندهی ورودی طاق بستان
وی به ساماندهی ورودی طاق بستان در سال 96 اشاره کرد و گفت: معبر خودرو در بخش ورودی طاق بستان بسته شد و به پیاده راه تبدیل شد که برای جلوگیری از آسیب های بصری و شنیداری اقدام مناسبی بود.بالایی یادآور شد، ساماندهی ورودی طاق بستان تا پایان شهریور به عنوان کانون نمایش و معرفی محوطه نیز در دستور کار قرار دارد که برنامه های دیگری برای تقویت سیستم روشنایی، دوربین های مداربسته به همراه ساماندهی سرویسهای بهداشتی در دست اقدام قرار دارد.وی افزود: در نهایت باید گفت که در حوزه مطالعه، زیرساخت، گردشگری و ساماندهی ورودی اقدام های مطلوبی انجام شده که امیدواریم به سمت و سویی برویم که بتوانیم نظر کارشناسان جهانی را برای این هدف جلب کنیم.

** از همسان سازی محیط تا یک طرفه کردن محوطه تاریخی
در همین راستا معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه نیز در گفت و گو با ایرنا، گفت: ثبت جهانی طاق بستان به پاره ای از مقررات و امکانات نیاز دارد که یکی از آن بهسازی دریاچه و ساماندهی فضای اطراف اثر است که هم اکنون محوطه اطراف طاق بستان به فضایی همسان با محیط و مناسب برای این اثر تاریخی تبدیل شده است.مهرداد سالاری ادامه داد: یکطرفه کردن و قطع مسیر اطراف آثار اولویت دیگر است که این کار از مدتی قبل انجام شده و صنف کبابی ها در خیابان مقابل در حال جمع آوری است.وی از آزادکردن حریم به عنوان لازمه دیگر برای ثبت جهانی یک اثر یاد کرد و گفت: برای این امر نیز اقدام های قضایی نیاز است و اماکنی باید برای بازدیدکنندگان جهانی تهیه شود تا فضایی در شان آثار ایجاد شود.سالاری یادآور شد، اداره کل میراث فرهنگی کار خود را برای تملک رستوران های قرار گرفته در مقابل اثر که پس از دریاچه است آغاز کرده و از سوی دیگر حضور نماینده یونسکو برای بازدید و راهنمایی در محوطه ضرورت دارد که این هماهنگی و اقدام توسط میراث فرهنگی انجام شده است.

** پیگیری های انجام شده برای ثبت جهانی طاق بستان رضایت بخش است
وی با اشاره به اینکه در سال تنها یک اثر تاریخی در کشور به ثبت جهانی می رسد، افزود: که پیگیری های انجام شده برای طاق بستان رضایت بخش است و در کنار آن بحث ها و زیرساخت های آموزشی و فرهنگی باید اتفاق افتد که میراث فرهنگی در این زمینه نیز برنامه مدونی دارد.سالاری تصریح کرد: مصمم هستیم تا طاق بستان کرمانشاه به ثبت جهانی برسد که این امر به برنامه تکمیلی هم نیاز دارد، این نکته نباید فراموش شود هنگامی که یک گردشگر خارجی به استان وارد می شود تنها برای بازدید از یک اثر نخواهد بود که باید با ایجاد زیرساخت، برنامه ای برای ساماندهی دیگر آثار همچون تکیه معاون الملک، بیگلربیگی و احیای سراب ها به همراه توسعه برنامه های فرهنگی وجود داشته باشد.سالاری افزود: این طرح ها به صورت یک بسته در اختیار میراث فرهنگی قرار دارد که همواره جای کار دارد و باید قابل ارتقا برای ارائه خدمات برای جذب بهتر توریست باشد.