اصلاح ژن "کریسپر"(CRISPR) در حال حاضر، مورد توجه فناوری زیستی و بسیاری از حوزه‌های دیگر است اما شاید اثر آن به اندازه آزمایش‌هایی ابتدایی نباشد.کریسپر، نوعی سیستم ایمنی تطابق پذیر در باکتری‌ها است که آن‌ها را قادر به کشف DNA ویروس و نابودی آنها می‌کند. بخشی از سیستم کریسپر، پروتئینی به نام Cas9 است که قابلیت جستجو، برش زدن و سرانجام تغییر DNA ویروس را به روشی خاص دارد. فناوری کریسپر به دانشمندان اجازه می‌دهد تغییراتی در DNA سلول‌ها ایجاد کنند.دانشمندان موسسه پژوهشی "ولکام سنگر" (Wellcome Sanger Institute) انگلستان، در پژوهش جدیدی ادعا کرده‌اند که ممکن است در اصلاح ژن کریسپر، تیغ جراحی مانند یک تبر عمل کند و آسیب ناشی از آن، صدها برابر بیش از تصور باشد.البته این موضوع نباید به یک نگرانی تبدیل شود زیرا هنوز می‌توان این ابزار را با روش‌های ایمن به کار برد و پیامدهای بالینی آسیب آن نیز هنوز ناشناخته هستند اما محدودیت‌های ناشناخته این ابزار، به صورت گسترده بر استفاده از آن اثر خواهند داشت.اکنون مشخص شده که ممکن است برخی اصلاحات کریسپر، ژن‌ها را تحت تاثیر قرار دهند و یا در عملکرد ژنتیکی متداول بدن مداخله کنند.

به گفته پژوهشگران "ولکام سنگر"، احتمالا پژوهش‌های پیشین، هرگز با این نوع از آسیب روبرو نشده بودند زیرا چنین آسیبی ضرورتا در این روش رخ نمی‌دهد. مشکل مورد نظر، ایجاد آسیب توسط کریسپر نیست بلکه ترمیم نامنظم توسط سلول است."آلن بردلی"(Allan Bradley)، نویسنده ارشد این پژوهش گفت: پس از برش کریسپر، سلول برای اتصال دوباره آن تلاش می‌کند اما نمی‌داند کدام یک از قطعات DNA را کنار هم قرار دهد. اگرچه سلول، نهایت تلاش خود را برای ترمیم آسیب انجام می‌دهد اما ممکن است تصادفا، صدها یا هزاران جفت پایه که در آن قسمت وجود نداشته‌اند یا اندازه‌ای مشابه قطعات جدا شده دارند، جایگزین کند.در مقاله این پژوهش آمده است: ما گمان می‌کنیم که شاید بسیاری از ارزیابی‌های کنونی، بخش قابل توجهی از ژنوتیپ‌های احتمالی ایجاد شده در اثر برش و ترمیم Cas9 را از دست داده باشند که این موضوع در برخی موارد، پیامدهای بیماری‌زا به دنبال خواهد داشت.به نظر می‌رسد این آسیب، تنها هنگامی رخ می‌دهد که در فرآیند برش کریسپر، یک رشته DNA قطع شود و به همان شکل باقی بماند تا سلول، آن را ترمیم کند. روش‌های دیگری نیز وجود دارند که عبارتند از جایگزینی یا غیر فعال کردن توالی‌هایی که نباید این واکنش را تحریک کنند. این روش‌ها نگران‌کننده نیستند و تنها به بررسی بیشتر نیاز دارند.
این پژوهش، در مجله " Nature" به چاپ رسید.

بهار نیوز