امسال از ابتدای فصل تابستان، بخش‌های مختلف کشور با محدودیت‌هایی آبی مواجه شده‌اند و همین موضوع، بحران کشور را در حوزه آب ملموس‌تر می‌کند.  در این میان راهکارهایی برای کنترل مصرف منابع آبی و حل بحران آب یا به تعبیر برخی کارشناسان ورشکستگی آبی کشور مطرح می‌شود. یکی از آن‌ها «آب مجازی» یا «آب پنهان» است که هدف تجاری‌سازی آب را مد نظر دارد. مهدی میرزایی-عضو هیات علمی دانشگاه  ضمن تعریف این نوع از آب اظهار کرد: آب مجازی به میزان آبی گفته می‌شود که برای تولید هر محصول و کالا مصرف می‌شود.

از کره جنوبی آب وارد می‌کنیم
وی ادامه داد: اگر از کره جنوبی گوشی تلفن وارد کشور می‌کنیم، یعنی از این کشور، آب وارد می‌کنیم. اگر نفت صادر می‌کنیم، یعنی مقدار آبی را که برای تولید هر بشکه نفت مصرف شده را صادر می‌کنیم.این کارشناس مدیریت منابع تاکید کرد: کره جنوبی، ژاپن و چین کشورهایی هستند که حجم زیادی آب صادر می‌کنند اما در قالب آب مجازی یعنی در قالب کالاهای تولید شده.میرزایی با اشاره به اینکه در آب مجازی، هم بحث کنترل آب و هم موضوع «تجاری‌سازی آب» مطرح است، تصریح کرد: افزون بر صادرات آب در قالب کالاهای تولید شده، تعدادی از کشورها که آب کافی یا زمین مرغوب برای کشاورزی ندارند، به این نتیجه رسیده‌اند که تولید محصول در سرزمینشان صرفه اقتصادی ندارد. به همین علت با کشورهایی که در این زمینه قوی هستند؛ وارد همکاری می‌شوند.

عربستان در ترکمنستان محصول کشت می‌کند
وی به ذکر مثالی پرداخت و اظهار کرد: کشور عربستان برای دستیابی به بخشی از محصولات کشاورزی مورد نیاز خود نسبت به اجاره یا خرید زمین و ساخت برخی مستحدثات در کشور ترکمنستان اقدام می‌کند و در قالب یک همکاری دو سویه به محصولات مورد نیاز خود می‌رسد چون آب و اراضی لازم را در اختیار ندارد. ترکمنستان هم زمین‌های وسیعی دارد و از این سرمایه‌گذاری سود می‌برد. این رویکرد با شدت بیشتری در بین چینی‌ها وجود دارد و به منظور کشاورزی برای ساخت سد و شبکه آبیاری در کشورهای آفریقایی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

ایران یکی از بزرگترین واردکنندگان آب مجازی است
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه ایران یکی از بزرگترین واردکنندگان آب مجازی دنیا است، تصریح کرد: ایران هم می‌توانست با کشورهای همسایه در این زمینه همکاری کند، به‌طوری که با احداث سد و تنظیم آب بتواند کاشت محصولات را در خارج از سرزمین ایران دنبال کند. متاسفانه فضایی برای گفت‌وگو در این زمینه‌ها وجود ندارد تا بتوانیم با کشورهای حاشیه خلیج فارس، عراق و افغانستان کنار بیاییم. به عبارت ساده‌تر این پتانسیل به لحاظ سیاسی در کشور ما وجود ندارد.میرزایی با بیان اینکه برخی کشورها از طریق همکاری با سایر کشورها به سمت تولید محصولات مورد نیاز خود می‌روند، گفت: ما می‌توانستیم با عراق تفاهم کنیم که ایران با ساخت سد، آب را تنظیم کنند و برق تولید شده از این طریق را در اختیار این کشور قرار دهد و در عوض عراق هم زمین‌های دستی خود را به منظور کشت برخی محصولات در اختیار ایران قرار دهد. مهدی میرزایی پیش از این در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه ایران دچار ورشکستگی آبی است نه بحران آب، تاکید کرد: اعلام ورشکستگی آب اولین مرحله برای اصلاح امور است. باید بپذیریم که در بن‌بست آبی قرار داریم و باید این موضوع مهم را با مردم هم در میان بگذاریم.

بهار نیوز