چه سرنوشتی در انتظار فاز ۱۱ نشسته است؟

۱۲ تیرماه سال ۱۳۹۶ یکی از مهم‌ترین صفحات تاریخ صنعت نفت ایران بود. زیرا وزرات نفت توانست در فضای پسابرجام و با عبور از موانع منتقدان نخستین قراردادنفتی را در قالب قراردادهای جدید نفتی با یک شرکت غربی امضا کند. این شرکت غربی که یک غول فرانسوی به نام توتال بود  در دهه ۷۰ هم پس از تحریم‌های دوران ریاست‌جمهوری بیل کلینتون علیه ایران (معروف به داماتو) به ایران آمده بود تا نخستین فازهای پارس‌جنوبی را توسعه دهد؛ آخرین شرکت مهم نفتی غربی که پس از تحریم‌های هسته‌ای و تحریم‌های دوجانبه آمریکا و اروپا در ابتدای دهه ۹۰ ایران را ترک کرد و پس از برجام بار دیگر نخستین شرکت مهم غربی بود که با ایران قرارداد امضاء کرد. اما ادامه حضور توتال در صنعت نفت ایران تا حد زیادی از دست فعالان این صنعت و وزارتخانه خارج شده و آینده آن، به تصمیم سطوح عالی نظام وابسته است.توتال از همان ابتدا و بعد از امضای قرارداد کار خود را همانطور که وزارت نفت پیش بینی کرده بود در فاز ۱۱ آغاز کرد. طی زمانی که توتال در ایران فعالیت کرد  اولین جکت فاز ۱۱ پارس جنوبی توسط شرکت‌های ایرانی ساخته شد، دفتر توتال در ایران شروع به کار کرد، کار توتال در فاز ۱۱ طبق زمان بندی پیش رفت، مناقصه برگزار شد و توتال  ۹۰ میلیون دلار در فاز ۱۱ هزینه کرد.  خروج آمریکا از برجام سد راه قطار فعالیت توتال در ایران شد و در نهایت از آنجایی که این شرکت نتوانست برای ادامه حضور در ایران از آمریکا معافیت بگیرد فاز ۱۱ را ترک کرد. خبری که بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان هفته گذشته به طور رسمی اعلام کرد.

گزینه‌های روی میز برای توسعه فاز ۱۱
توتال با سهم ۵۰.۱ لیدر کنسرسیومی متشکل از شرکت ملی نفت چین CNPCI با سهم ۳۰ درصد و شرکت ایران پتروپارس با سهم ۱۹.۹ درصد بود. بنابراین طبق قانون در ابتدا شرکت چینی می‌تواند جایگزین توتال شود و اگر شرکت چینی هم فاز ۱۱ را ترک کرد شرکت ایرانی عهده دار توسعه این فاز خواهد شد. البته هنوز خبر قطعی جایگزینی شرکت چینی با توتال از سوی مسئولان اعلام نشده است.اما به گفته غلامرضا منوچهری، معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت - شرکت چینی مشکلی در تامین سرمایه طرح ندارد. در واقع نه تنها شرکت چینی بلکه شرکت ایرانی هم در زمینه تکنولوژی توانایی لازم برای بهره‌برداری از فاز ۱۱ را دارد و ممکن است در زمینه به کارگیری سیستم تقویت فشار که قرار بود توسط توتال صورت بگیرد و الگوی سایر فازهای پارس جنوبی شود دچار مشکل شود. البته تا رسیدن به این مرحله زمان زیادی باقی مانده است.