طبق بسته جدید ارزی بانک مرکزی که در نیمه مرداد امسال به اجرا درآمد، قرار بر این شد که تمامی صادرکنندگان غیرنفتی ارز حاصل از صادرات را به سامانه نیما بیاورند و در بازار ثانویه بفروشند و واردکنندگان نیز نیاز خود را در این بازار تامین کنند.به موجب این مصوبه ارز کلیه کالاهای اساسی و دارو با نرخ رسمی تامین می‌شود که این نرخ ۴۲۰۰ تومان و محل تامین آن هم ارز حاصل از فروش نفت است که در اختیار بانک مرکزی قرار دارد. اما برای تامین ارز مابقی کالاها باید واردکننده به بازار ثانویه وارد شود و از محل ارز حاصل از صادرات کلیه کالاهای غیرنفتی به ویژه فرآورده‌های نفتی، گاز طبیعی، پتروشیمی، محصولات فولادی و فلزات رنگی و همچنین خدمات ارز مورد نیاز خود را تامین کنند.معاملات در این بازار بین صادرکننده و واردکننده از طریق بانک‌ها و صرافی‌های مجاز انجام می‌شود و قرار بر این است که نرخ بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود.این در حالی است که بررسی‌ آخرین وضعیت معاملات در بازار ثانویه از این حکایت دارد که در فاصله نیمه مردادماه تا ۲۲ مهرماه صادرکنندگان حدود سه میلیارد و ۵۹۶ میلیون دلار، ارز در سامانه نیما (نظام یکپارچه ارزی) فروخته‌اند و در مقابل واردکنندگان در این مدت تا سه میلیارد و ۱۰۱ میلیون دلار برای واردات ارز خریداری کرده‌اند. البته در این بین اختلاف حدود ۵۰۰ میلیون دلاری بین فروش و خرید وجود دارد که بخشی از آن به عدم تحویل ارز برمی‌گردد.

نرخ کف و سقف یورو در بازار ثانویه
در مدت مورد بررسی، بالاترین میزان فروش توسط صادرکنندگان به حدود ۲۰ شهریور با فروش بیش از ۲۲۰ میلیون یورو ارز در بازار ثانویه برمی‌گردد و بیشترین خرید نیز توسط واردکنندگان بین ۱۰ تا ۱۲ مهرماه با حدود ۱۲۰ میلیون یورو اختصاص دارد.در این زمان بالاترین نرخ برای فروش توسط صادرکنندگان بیش از ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان در هر یورو در پنجم مهرماه و بیشترین نرخ خرید برای واردکنندگان تا حدود ۱۰ هزار و ۴۰۰ تومان در ۳۰ شهریور بوده است.اما در مجموع در این مدت نرخ معاملاتی در بازار ثانویه به طور متوسط بین ۹۰۰۰ تا ۹۵۰۰ تومان در هر یورو گزارش شده است. همچنین در آخرین روز معاملاتی اخیر (یکشنبه) ۴۰ میلیون یورو ارز توسط صادرکنندگان عرضه شده و خرید واردکنندگان به حدود ۸۰ میلیون یورو رسیده است.

با وجود عرضه حدود ۳.۶ میلیارد دلار ارز توسط صادرکنندگان در سامانه نیما، این رقم در مقایسه با ظرفیت موجود در این بخش و ارز صادراتی قابل توجه نیست و از سوی دستگاه‌های مربوطه به ویژه بانک مرکزی جریان ورود ارز ناشی از صادرات به کشور و عرضه در بازار ثانویه مورد تاکید قرار گرفته است.این در حالی است که در پنج ماه ابتدایی امسال حدود ۱۹ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی انجام شده که سه میلیارد دلار آن مربوط به صادرات گاز و فرآورده‌های نفتی بوده است و باید مابقی آن به چرخه اقتصادی برگردد.صادرکنندگان موظف هستند تا سه ماه پس از فروش، ارز خود را عرضه کنند. در حال حاضر سهمی بیش از ۸۰ درصد از ارزی که به نیما آمده است از سوی پتروشیمی‌ها به عنوان بزرگترین صادرکنندگان غیرنفتی بوده است.

بهار نیوز