بهار نیوز - مکمل غذایی که کبدم را از بین برد

گروه علمی: جیم مک کانتس در میانسالی به خاطر حفظ سلامتی شروع به خوردن قرص چای سبز کرد، اما پزشکانش به او گفتند که این قرص‌ها باعث شده که کبدش دچار نارسایی شود و او نیازمند فوری پیوند کبد است. گزارش تریستان کویین خبرنگار بی‌بی‌سی را در این باره بخوانید.

قرار بود یکی از شادترین روزهای زندگیش باشد. اما جیم مک کانتس با حسی عجیب آن روز را که روز فارغ التحصیل شدن پسر کوچکش از دبیرستان بود، بیاد می‌آورد. در حالی که در سالن مراسم که درست در بیرون دالاس، تگزاس واقع شده بود در کنار کاتلین، همسرش، نشسته بود، کاتلین به سوی او برمی‌گردد و نگاهش می‌کند. کاتلین به او می‌گوید: "حالت خوبه؟" و جیم پاسخ می‌دهد: "بله خوبم چرا سوال می کنی؟" همسرش می گوید: "صورتت زرد شده، چشمهایت زرد شده. وحشتناک به نظر می آیی." وقتی به آینه نگاه کردم شوکه شدم. این مسئله تا حدی شوک آور بود چرا که جیم تلاش کرده بوده که شیوه زندگی خود را تغییر دهد، وزن کم کند، تمرکزش بر خوردن غذاهای سالم و ورزش منظم بود.

جیم می گوید: "پدرم در ۵۹ سالگی دچار حمله قلبی شد و فرصت‌های زیادی را برای این که با ما باشد از دست داد به همین دلیل من مصمم بودم تا به بهترین نحو از خودم مراقبت کنم تا به سرنوشت او دچار نشوم." اما جیم به زودی پس از فارغ التحصیلی پسرش، با این احتمال که کبدش دچار مشکل شده در بیمارستان بستری شد. در بیمارستان تلاش‌ها برای پیدا کردن علت بروز مشکل در کبد جیم آغاز شد. کسانی که او را درمان می‌کردند معتقد بودند که الکل نمی‌تواند عامل بروز این مشکل باشد. جیم می‌گوید: "در ۳۰ سال گذشته شاید یک بسته شش تایی آبجو در سال خورده باشم. شراب هم نخورده بودم. بنابراین الکل نقش مهمی در زندگیم نداشت." پزشکان همچنین خوردن دارو را هم در بروز مشکل کبدی او منتفی دانستند به این دلیل که در زمان بروز این مشکل او هیچ دارویی مصرف نمی‌کرد. جیم هرگز سیگاری هم نبود.

جیم می‌گوید بعد از همه این‌ها، هپاتولوژیست از من در مورد مکمل‌هایی که از فروشگاه‌ها خریداری کرده بودم، سوال کرد. به عنوان بخشی از تغییر روش زندگی‌اش در میانسالی، جیم شروع به خوردن قرص چای سبز کرده بود. او شنیده بود که این قرص می تواند بر قلب تاثیرات سودمندی داشته باشد.
این قبیل مکمل‌ها در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرد‌ه‌اند و اغلب در اینترنت در مورد وجود آنتی اکسیدان در آن‌ها و توانایی‌شان در کمک به کاهش وزن و جلوگیری از ابتلا به سرطان تبلیغ می‌شود. جیم به خاطر می آورد که در آن زمان حالش خوب بود. "من پنج یا شش روز در هفته به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه راه می‌رفتم یا می دویدم." او به عنوان مدیر مالی در آن زمان مشغول به کار بود. جیم از مکمل قرص چای سبز به مدت دو تا سه ماه تا زمانی که مریض شد، استفاده کرده بود. براساس پرونده پزشکی جیم علت احتمالی مشکل کبدی او استفاده از همین مکمل‌ها عنوان شده است.

جیم می‌گوید: "شوکه بودم، چون فقط درباره فواید این قرص‌ها شنیده بودم. هیچ چیزی درباره اثرات جانبی این قرص نشنیده بودم." پس از بستری شدن در بیمارستان، در انتظار نتیجه آزمایش‌ها بود که میزان جدی بودن مشکل کبدی او را مشخص کند. در حدود سه هفته بعد از اینکه همسرش برای اولین بار پی به بیماری او برد یکی از متخصصان کبد خبر داد که او به پیوند نیاز دارد و این عمل باید هرچه سریعتر انجام شود. جیم شوکه شده بود. چه چیزی در مکمل‌های چای سبز وجود دارد که احتمالا می‌تواند در برخی افراد باعث آسیب رساندن به آن‌ها شود. دانشمندان به طور مشخص در این باره چیزی نمی‌دانند. به این دلیل که چای سبز هزاران سال است که نوشیده می‌شود. در آمریکا و اروپا مکمل‌های حاوی عصاره این گیاه به عنوان مواد غذایی و نه دارو طبقه‌بندی می‌شود. این به معنای آن است که ضروری نیست آزمایش‌های ایمنی خاصی انجام شود. بنابراین تصویر علمی از این که چگونه مکمل‌های چای سبز احتمالا بر سلامتی ما تاثیر می‌گذارند، کامل نیست.

به گفته پروفسور هربرت بوکوسکی، مدیر بخش بیماری‌های کبدی در بیمارستان ویک فورست در کارولینای شمالی، اگر مقدار کمی چای سبز بنوشید، این برای شما مطمئن‌تر است. پروفسور بوکوسکی تحقیقاتی را در مورد ارتباط بین مکمل‌های چای سبز و بیماری های کبدی در ۲۰ سال گذشته انجام داده است. او معتقد است "کسانی در معرض خطر بیشتر قرار می‌گیرند که از عصاره‌های خالص تر چای سبز استفاده می‌کنند" مهم ترین نگرانی در این مورد به وجود ترکیبات بالقوه سمی موسوم به اپی گالوکتشین-۳ - گالات یا ای‌جی‌سی‌جی ( EGCG) مربوط می‌شود. این ترکیبات بیش از هر ترکیب دیگری در کاتچین‌ها یافت می‌شود که دارای خواص آنتی اکسیدان است. به احتمال زیاد عوامل متعددی وجود دارد که می‌تواند فرد را در معرض آسیب ای‌جی‌سی‌جی قرار دهد. از جمله این عوامل می‌توان به ژنتیک و نحوه استفاده از این مکمل‌ها اشاره کرد. به گفته دکتر برکوسکی "مردم معمولا از این عصاره‌های چای سبز برای کاهش وزن استفاده می کنند. بنابراین این افراد اغلب خوب غذا نمی‌خورند. مطالعه بر روی حیوانات نشان داده آن هایی که غذا نخورده اند درصد بیشتری از کاتچین‌ ها را به نسبت حیوانات دیگر جذب کرده‌اند."

آنتی اکسیدان‌ها
آنتی اکسیدان‌ها گروهی از ویتامین‌ها و ترکیباتی هستند که به دلیل خواص معجزه آسا باعث رونق بازار جهانی مکمل‌ها شده اند که در حال حاضر ارزش آن سالانه بیش از یکصد میلیارد دلار برآورد می‌شود. آنتی اکسیدان‌ها رادیکال‌های آزاد را خنثی می‌کنند. رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی هستند که در زمان تبدیل اکسیژن و غذا در بدن ما به انرژی، تولید می شوند. درست همانطور که اکسیژن و آب باعث زنگ زدگی آهن می‌شوند، میزان زیاد رادیکال‌های آزاد می تواند باعث صدمه زدن به سلول‌ها شود. پروفسور دینهام هارمن در دهه ۱۹۵۰ میلادی فرضیه‌ای را مطرح کرد که براساس آن رادیکال‌های آزاد فرآیندی ایجاد می‌کنند که براساس آن بدن پیرشده و می تواند منجر به بروز بیماری شود. اما برخی از دانشمندان در حال حاضر بر این عقیده هستند که رادیکال‌های آزاد در حدی مشخص احتمالا برای سلامت بدن مفید هستند. این دانشمندان، دیدگاه افراطی نیم قرن گذشته را که براساس آن آنتی اکسیدان ها ماده‌ای فاقد ارزش دانسته شده را به چالش می کشند. در حالی که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از مکمل‌های چای سبز استفاده می‌کنند، دست کم ۸۰ مورد مشکلات کبدی مرتبط با این مکمل‌ها در سراسر جهان گزارش شده است.

این مشکلات از ضعف و سستی تا یراقان و در مواردی حتی ضرورت پیوند کبد را شامل می‌شود. در بین کسانی که دچار مشکلات کبدی پس از خوردن قرص چای سبز شده‌اند، نوجوانان و جوانان هم دیده می‌شوند. مادلین پاپینیو ۱۷ ساله از اونتاریو کانادا از جمله کسانی است که دچار نارسایی‌های کلیوی و کبدی شده است. براساس تحقیقاتی که اخیرا توسط مرکز ایمنی غذایی اروپا در مورد قرص‌های چای سبز انجام شده، کاتچین موجود در چای سبز "عموما ایمن" است، اما زمانی که میزان دوز مصرفی کاتچین بیش از ۸۰۰ میلی گرم در روز باشد "احتمالا باعث نگرانی هایی در مورد سلامت " می‌شود. مرکز ایمنی غذایی اروپا نتوانسته براساس اطلاعات موجود، دوزی از این مکمل که برای بدن ایمن باشد را تعیین کند و خواهان انجام تحقیقات بیشتر در این مورد است. یک روز پس از آن که به جیم گفته شد که نیاز به پیوند کبد دارد، به طور باورنکردنی به او گفته شد که موردی مناسب برای پیوند پیدا شده است.

پیوند کبد زندگی جیم را نجات داد. اما چهار سال پس از این پیوند او هنوز با مشکلات جدی دست به گریبان است از جمله نارسایی کلیه که احتمالا نیازمند دیالیز و پیوند در آینده باشد. او در سال دو بار باید متخصصان کبد و کلیه را ببیند و با درد مزمن در ناحیه شکم زندگی کند. جیم می گوید: "در گذشته خیلی فعال بودم. در حال حاضر نمی‌توانم زیاد حرکت کنم و همیشه احساس خستگی می‌کنم." او می‌گوید که رئیسش به او اجازه داده که از خانه کار کند.
جیم دادخواستی علیه کمپانی آمریکایی ویتاکاست ( vitacost) که این قرص چای سبز را از آن خریده، ارائه کرده است. او ابراز امیدواری می‌کند که مقامات این کمپانی برچسب‌های حاوی هشدارهای جدی در مورد عوارض این قرص بر روی این محصول بزنند تا مردم قبل از خرید از آن آگاه شوند. کمپانی ویتاکاست در مورد این پرونده حقوقی اظهارنظری نکرده، اما گفته است: "ما نسبت به ایمنی مکمل‌های تولیدی‌مان بسیار جدی هستیم و از کیفیت محصولاتمان دفاع می‌کنیم." چهار سال از زمانی که جیم مک کانتس اقدام به خوردن مکمل‌های چای سبز کرد، می گذرد. زندگی او و خانواده‌اش پس از خوردن این قرص تغییر کرد. "من انتظار نداشتم که صدمه‌ای به من برسد. این احتمال را می‌دادم که ممکن است پولم را هدر داده باشم. این احتمال را می‌دادم که این قرص‌ها را بخورم اما تاثیرگذار نباشند. من این ریسک را پذیرفتم. اما این ریسک که این قرص‌ها باعث صدمه رسیدن به کبد شوند، ریسک بسیار بالایی است."