سفر نتانیاهو به عمان برای ایجاد کانالی محرمانه میان ایران و اسرائیل

روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارش خود نوشت که بنیامین نتانیاهو، روز جمعه در حالی از سفر غیرمنتظره خود به عمان بازگشت که تل‌آویو و مسقط سال‌هاست هیچ روابط رسمی با یکدیگر ندارند و این اولین بار در طول 22 سال اخیر است که یک نخست‌وزیر اسراییلی به عمان سفر می‌کند. نیویورک تایمز با اشاره به اینکه سفر نتانیاهو نشان دهنده روابط نزدیک‌تر اسراییل با کشوری پر نفوذ در خلیج فارس است، نوشت: دیدار سلطان قابوس پادشاه عمان با بنیامین نتانیاهو پنج‌شنبه شب انجام گرفت اما زمانی علنی شد که نتانیاهو از سفر خود بازگشته بود. دو طرف هیچ گونه روابط رسمی دیپلماتیک با یکدیگر ندارند و عمان دفتر تجاری اسرائیل در خاک کشورش را در سال 2000 به دلیل اختلاف بر سر فلسطین تعطیل کرد.

عمان به‌طور دقیق تلاش کرده است روابط صمیمی خود را با کشورهای منطقه که با یکدیگر خصومت دارند حفظ کند؛ کشورهایی همچون ایران و عربستان. عمان میزبان مذاکرات محرمانه میان ایران و آمریکا در سال 2013 بود که راه را برای مذاکرات گسترده‌تر و در نهایت حصول توافق هسته‌ای هموار کرد. روز جمعه نیز پس از انتشار خبر سفر نتانیاهو به عمان این گمانه‌زنی در اسرائیل به وجود آمده است که مسقط می‌تواند کانال پشت پرده ارتباط میان ایران و اسرائیل باشد. یک مقام ارشد اسراییلی که از جزئیات این دیدار مطلع است و خواست نامش فاش نشود، گفت که باتوجه به جایگاه عمان به‌عنوان یک واسطه با صداقت میان تمام کشورهای منطقه، این احتمال وجود دارد که ارتباط علنی این کشور با نتانیاهو بتواند درهای بیشتری را برای اسرائیل باز کند.

این مقام ارشد همچنین این احتمال را رد نکرد که عمان بتواند کانال محرمانه اسرائیل با نه تنها ایران، بلکه با سوریه نیز باشد. عمان با دیگر دشمنان اسرائیل، یعنی حزب‌الله در لبنان و حماس در غزه روابط خوب و نزدیکی دارد. به گفته این مقام اسراییلی دیدار روز پنج‌شنبه سلطان قابوس و نتانیاهو نتیجه چهار ماه مذاکره و رایزنی بوده و در پی سال‌ها روابط محرمانه میان عمان و اسرائیل، تحت رهبری موساد (سازمان جاسوسسی اسراییل) و سلطان قابوس انجام گرفته است. این مقام اسراییلی همچنین معتقداست که عمان تلاش می‌کند چهره مدرن و لیبرال منطقه را به غرب نشان دهد و کسی است که با سیاست‌های دولت آمریکا همگام است. اسرائیل نیز امیدوار است که این دیدار در نهایت به بازگشت بخشی از حضور دیپلماتیکش در عمان منجر شود. همچنین یک کارشناس اسراییلی در موسسه مطالعات امنیت ملی در دانشگاه تل‌آویو، سفر نتانیاهو را نمادین و غیرمنتظره توصیف کرد و گفت که این اقدام نمادین برای خاورمیانه بسیار حائز اهمیت است.

پیش از این مقامات روسیه نیز پیشنهاد میانجی‌گری میان ایران و اسراییل را ارائه داده و برای میزبانی گفت‌وگو میان مقامات دو طرف اعلام آمادگی کرده بودند. بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان در پاسخ به این پیشنهاد گفته بود: آنها (روسیه) لطف دارند اما همگان می‌دانند که موضع ایران در مقابل اسراییل چگونه بوده و کاملا موضع ایران درباره این رژیم مشخص است. قاسمی همچنین در واکنش به سفر بنیامین نتانیاهو به عمان، ضمن انتقاد از این سفر گفت که ژیم اسراییلی در پی ایجاد اختلاف میان کشورهای مسلمان و سر پوش نهادن بر ۷۰ سال غصب و تجاوز و کشتار مردم مظلوم فلسطین است. قاسمی اظهار داشت: از نظر ما کشورهای اسلامی منطقه نباید تحت فشار کاخ سفید به رژیم غاصب اسراییلی فضای تحرک برای ایجاد مصائب و مشکلات جدید در منطقه دهند. بی‌شک این رژیم در پی ایجاد اختلاف میان کشورهای مسلمان و سر پوش نهادن بر ۷۰ سال غصب و تجاوز و کشتار مردم مظلوم فلسطین است.

وی همچنین گفت: به نظر می‌رسد از آغاز دوران ریاست جمهوری ترامپ لابی اسراییلی در کاخ سفید و دولت آمریکا بیش از پیش در جهت منافع غیر مشروع اسراییل و فشار بر کشورهای اسلامی برای عادی سازی مناسبات دیپلماتیک با غاصبان قبله اول مسلمین فعال شده‌اند. سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان خاطر نشان کرد: تاریخ و تجربه نشان می‌دهد عقب‌نشینی و تن دادن به خواسته‌های نامشروع آمریکا و رژیم غاصب اسراییلی، آنها را برای فشار و پیشروی بیشتر در منطقه و نادیده گرفتن حقوق مسلم و بحق ملت فلسطین جسورتر می‌کند.