سوئیفت در بیانیه اش تعلیق همکاری با بانک‌های ایرانی را اقدامی «تأسف‌آور» خوانده اما گفته این تصمیم «در راستای حفظ ثبات و انسجام نظام مالی جهان» گرفته شده است. اما از سویی قرار است سازوکاری که اروپا و ایران روی آن کار میکنند به زودی شروع بکار کند که می تواند جایگزین سوئیفت باشد. چندین نکته در این باره در مورد شناخت بیشتر سوئیفت و سیستم جدید مالی قابل اهمیت است.

1-اولین بار در سال 90 بود که با بالا گرفتن اختلاف نظرهای بین المللی در خصوص مسائل هسته ای کشور، در پایان ساعت اداری رسمی کشور سیستم سوئیفت بانک مرکزی ایران همسو با تحریم های اروپایی قطع شد. هر چند تحریم ها مراودات بین المللی بانک های ایرانی را متوقف نکرد، اما با این وجود هزینه های زیادی بر عملیات ارزی و بانکی کل سیستم بانکی کشور تحمیل شد.

2-اگرچه برخی از بانک های محروم از خدمات سوئیفت توانستند با اجاره خطوط تلفن و فکس از همتایان خود در دوبی، ترکیه و چین به انتقال پول بپردازند یا طبق گزارش دادستانی ترکیه بانک های تحریم نشده ایرانی را واسطه انتقال قرار دهند، اما این کار با کندی و هزینه فراوان انجام می شد.

3-سوئیفت ( SWIFT) که مخفف کلمات (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) همان جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی است که با تفاهم و توافق ۲۳۹ بانک از ۱۵ کشور اروپایی و آمریکای شمالی در ماه مه سال ۱۹۷۳ میلادی راه اندازی شد.

4-نخستین هدف سوئیفت جایگزینی یک روش یکپارچه و استاندارد بین المللی برای تبادل مالی و حذف روش های ارتباطی غیر استاندارد کاغذی و یا از طریق تلکس بود. در حال حاضر بیش از هفت هزار مؤسسه در ۱۹۷ کشور جهان عضو آن انجمن هستند. در سال ۲۰۰۱ میلادی بیش از ۱٫۵ بیلیون پیام از طریق سیستم سوئیفت در سطح جهان مبادله شده است. مرکز اصلی شبکه سوئیفت در کشور بلژیک بوده و طبق قوانین آن کشور عمل می کند و کشورهای آمریکا، هلند، انگلیس و هنگ کنگ به عنوان مراکز پشتیبان اعضا فعالیت دارند.

5-اما SPV سیستم اروپایی جایگزین سوئیفت است که قرار بر این بوده است پس از اینکه تحریم های آمریکا در 13 آبان اجرایی می شود، به تداوم مبادلات بانکی ایران کمک کند.

6-دومین دور از تحریم های آمریکا علیه ایران 13 آبان با اعلام ترامپ و امضای او اجرایی شد که شامل حوزه بانک و نفت و گاز است.

7-دور نخست تحریم ها با تشدید تکاپوی اروپایی ها برای تدوین و ارائه یک بسته اقتصادی به ایران مواجه شد اما در آستانه دور دوم این تحریم ها مخالفت ها و مقاومت ها درخصوص اقدامات ترامپ به داخل آمریکا هم کشیده شده است.

8-در چنین شرایطی اروپا برای حفظ و نجات برجام تصمیم گرفت که سیستم اروپایی SPV را ایجاد کند.

9-برای این منظور سیستم اروپایی SPV احتمالا تا چند هفته دیگر به عنوان یک مکانیسم ویژه برای حفظ روابط تجاری با ایران ایجاد و درست پیش از اجرایی شدن تحریم های 13 آبان شروع به کار کند.

10-«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته بود که مکانیسم ویژه برای ادامه همکاری اقتصادی با ایران تا «قبل از ماه نوامبر» آماده خواهد شد. این سیستم SPV یا Special Purpose Vehicle نام دارد و هدف از آن ادامه همکاری تجاری اتحادیه اروپا با ایران حتی با وجود تحریم های آمریکا است. اما هنوز با بیانیه ای که از سوی اروپا در ضمن محکومیت تحریمهای امریکا صادر شده، از این سامانه رونمایی نشده است.

11-خبرگزاری فرانسه پیشتر گزارش داده بود که SPV همچون یک شرکت برای تسویه مالی تجارت با ایران به دور از حلقه های مالی متداول عمل می کند. به عنوان نمونه در این ساختار ایران می تواند به اسپانیا نفت بفروشد و اعتبار مالی لازم برای پرداخت به یک شرکت آلمانی را که به ایران کالا یا خدمات داده است تامین کند و پول از طریق خاک اروپا بین دو شرکت مبادله شود.

بهار نیوز