بازار کتاب دوران بسیارسختی را می‌گذراند

این‌ روزها اگر خوب تمرکز کنی، متوجه بدحالی فرهنگ می‌شوی اما یکی از بدحال‌ترین اعضای این جامعه، کتاب است و بازار نشر و چاپ و همه آنها که پیرامون این بازار، زندگی را تجربه کرده‌اند و خاکش چنان بردامنشان نشسته که زمین‌گیرشان کرده است. امروز بازار چاپ و نشر کتاب دوران سختی را می‌گذراند و اغلب نویسندگان و شاعران استان فارس از این وضعیت نابسامان گله‌مندند. کار به جایی رسیده که بسیاری از کتاب‌های چند جلدی، منحصر به چاپ تنها یک جلد شده‌اند و گرانی‌های بیش از اندازه کاغذ و قیمت‌های نجومی پشت جلد کتاب‌ها، به اضافه‌ی مشکلات توزیع، همه و همه سبب دوری مخاطبان از کتاب و کاهش آمار مطالعه شده است.

«محمدی» ناشری که سال­‌هاست در حوزه‌ی نشر کار می­‌کند، با گلایه از وضع موجود، می­‌گوید: طی سال­‌ها تجربه در این حوزه همواره شاهد افت و خیزهای زیادی بوده­‌ام، اما تاکنون این قدر بر ما سخت نگذشته بود، کارمان به جایی رسیده که مثل قیمت طلا، روزانه قیمت کاغذ را سؤال می­‌کنیم و تازه معلوم نیست که همین کاغذ گران و بی­‌کیفیت را باید از کجا تأمین کنیم؟! از آن بدتر این‌که مجبور هستیم در همه قراردادهای قبلی­‌مان با صاحبان آثار، تجدید نظر کنیم و با تغییر وضعیت مالی قرارداد، بسیاری از مشتریانمان را هم از دست می­‌دهیم. او می­‌افزاید: البته اگر ما هم به جای نویسندگان و شاعران بودیم از چاپ کتابمان در شرایط جدید، اجتناب می­‌کردیم و منتظر شرایط بهتری می­‌شدیم. تازه با همان قیمت­‌ها و تیراژهای پیشین هم، برای توزیع و فروش آثار مشکل داشتیم، چه برسد به این‌که بخواهیم در شرایط کنونی، این کار را انجام دهیم. او ادامه می­‌دهد: به خدا خودمان هم خسته شدیم از بس زنگ زدیم برای کاغذ و تماس گرفتیم با صاحبان قلم برای عذرخواهی از دیرکرد چاپ کتابشان و... کاش می­‌شد این شرایط بحرانی از بین می­‌رفت و کارها دوباره به روال قبلی برمی­‌گشت.

«امین فقیری» نویسنده‌ پیشکسوت شیرازی نیز معتقد است: اوضاع نابسامان کاغذ، آسیب­‌های فراوانی به بازار نشر کشور وارد می‌کند که از جمله آنها می­‌توان به کاهش کیفیت چاپ به علت استفاده از کاغذ نامرغوب و ارزان­‌تر، عدم توزیع مناسب آثار چاپ شده، کاهش مخاطبان، گرانی کتاب­‌های چاپ شده و بالطبع خارج شدن این محصول فرهنگی از سبد فرهنگی خانوارها و... اشاره کرد. این نویسنده وضعیت ایجاد شده برای بازار نشر را بسیار آزاردهنده توصیف و می‌گوید: پیش از این وضعیت هم، اوضاع نشر رو به راه نبود و دغدغه‌ی نویسندگان بیشتر به پایین بودن تیراژ کتاب‌هایشان برمی­‌گشت که در مقایسه با کشورهای هم‌جوار، از حد نسبی استاندارد هم پایین­‌تر بود و همه‌ی تلاش آنها برطرف کردن این مشکل بود، حالا که وضع از این هم خراب‌تر شده و تازه باید تصمیم بگیریم که اصلاً کتابمان را چاپ کنیم یا نه؟!

« زهرا شایسته‌فرد» دیگر نویسنده‌ هم می‌گوید: چند روز پیش ناشرم تماس گرفت و با صدایی خسته به من گفت: تیراژ کتاب جدیدتون رو 3000 تا اعلام کردیم اما با کمال تأسف به علت گرانی بیش از حد کاغذ و کمبود آن در بازار، فقط می­‌تونیم 1500 تا نسخه چاپ کنیم. البته توی کتاب هم به خاطر این‌که کلاستون پایین نیاد و مخاطباتونو از دست ندین، همون 3000 تا نوشتیم!او می‌افزاید: باور کنید که نمی­‌دانستم در پاسخ به ناشرم چه بگویم؟! بغض عجیبی گلویم را فشار می­‌داد، مردد بودم که کتابم را چاپ کنم یا نه؟ از یک سو به زحمات و مرارت­‌هایی که برایش کشیده بودم و شب­‌هایی را که تا صبح به نوشتن پرداخته بودم، فکر می­‌کردم و از سویی به نصف شدن پنهانی تیراژ کتابم. دلم خیلی می­‌سوخت، اما چاره­‌ای نداشتم، بالاخره تن به این کار دادم و حالا نمی­‌دانم در آینده چه اتفاقی برای وضعیت نشر خواهد افتاد.