انعطاف‌پذیری شناختی، توانایی مغز در تغییر میان مقررات یا برنامه‌های متفاوت براساس موقعیت و شرایط است؛ در نتیجه نقش مهمی در فعالیت‌های روزمره دارد. تصور کنید که در یک بزرگراه، با سرعت 65 مایل در ساعت رانندگی می‌کنید، هنگام خارج شدن از بزرگراه و ورود به خیابان، متوجه می‌شوید که شرایط تغییر کرده و باید سرعت خود را کاهش دهید یا اینکه پس از ورود به کتابخانه آرام صحبت می‌کنید. مغز برای تغییر برنامه در چنین شرایطی، مجموعه متفاوتی از مقررات را حفظ می‌کند تا در صورت لزوم، مورد مناسبی را انتخاب کند. نگهداری این بازنمودهای عصبی مقررات، در قشر پیش‌پیشانی صورت می‌گیرد که مسئولیت برنامه‌ریزی رفتارهای شناختی پیچیده را بر عهده دارد.پژوهش جدید دانشگاه "ام.آی.تی"(MIT) نشان می‌دهد که یک از نواحی تالاموس در مغز، نقش اصلی را در پردازش تغییر میان مقررات بر عهده دارد. این ناحیه از مغز موسوم به "مدیودورسال تالاموس"(mediodorsal thalamus)، بازنمودهایی که در حال حاضر مورد نیاز نیستند، سرکوب می‌کند. گفتنی است که این بازنمودها مانند یک حافظه کوتاه‌مدت حفظ می‌شوند تا در صورت نیاز، دوباره فعال شوند."مایکل هالاسا"(Michael Halassa)، استادیار مغز و علوم شناختی دانشگاه ام.آی.تی گفت: این کار مانند روشی برای تغییر میان مفاهیم مرتبط و نامرتبط است که می‌تواند از تکرار دوباره بازنمودهای نامرتبط کنونی، پیشگیری کند.

هدف هالاسا از این پژوهش، بررسی روابط میان مدیودورسال تالاموس و قشر پیش‌پیشانی بود. او برای این کار، وظیفه‌ای را به موش‌ها محول کرد تا تغییر میان و بافت متفاوت را بررسی کند.او در هر آزمایش، دو هدف تصویری و صوتی را به موش‌ها ارائه داد که دستورالعمل‌های متضادی داشتند. یکی از این اهداف رفتن به چپ و دیگری رفتن به راست را دستور می‌داد. به هر یک از موش‌ها سرنخی ارائه شد که آنها را در پیروی از هدف تصویری یا صوتی راهنمایی می‌کرد. وی افزود: تنها راه حل این مسئله برای موشها، به خاطر سپردن سرنخ در طول آزمایش است تا به هدف برسند.پژوهشگران در این آزمایش دریافتند که نقش ورودی تالاموس، در تغییر موفقیت‌آمیز اولویت‌ها ضروری است. با سرکوب مدیودورسال تالاموس در طول آزمایش، تاثیری در عملکرد مشاهده نشد اما هنگامی که این کار هنگام تغییر مفاهیم صورت گرفت، موش‌ها به زمان بیشتری برای تغییر اولویت نیاز داشتند.هالاسا و همکارانش امیدوارند که بتوانند یافته‌های این پژوهش را در بهبود توانایی شبکه عصبی مغز به کار گیرند تا به ذخیره وظایف پیشین قبل از اجرای وظایف جدید کمک کنند.این پژوهش، در مجله "Nature Neuroscience" به چاپ رسید.

بهار نیوز