باکتری‌ها با وجود سادگی و داشتن ساختار تک‌سلولی، راهبردهای پیچیده‌ای برای زنده ماندن دارند. این موجودات می‌توانند برای گریز از شرایطی مانند گرسنگی و یا مورد حمله قرار گرفتن، به حالت خاموش وارد شوند و یا به خواب بروند. اکنون، گروهی از پژوهشگران، حالت متابولیک جدیدی کشف کرده‌اند که حالتی میان خاموشی و فعالیت است. این حالت که پیشتر با نام "حالت زامبی" شناخته می‌شد، ارگانیسمی که در کند کردن همه فرآیندهای متابولیک نقش دارد، درگیر می‌کند تا هنگام کمبود مواد مغذی بتواند زنده بماند.باکتری‌ها برای زنده ماندن، راهبردهای نجات گوناگونی دارند که ورود به خواب زمستانی و یا ذخیره‌سازی حجم گسترده‌ای از مواد مغذی، بخش از آنها هستند. گروهی از زیست‌شناسان "دانشگاه آمستردام"(UvA) هلند با بررسی این قابلیت باکتری‌ها توانسته‌اند راهبرد جدیدی کشف کنند.پژوهشگران در این پروژه، یک باکتری بی‌ضرر موسوم به "باسیلوس سوبتیلیس"(Bacillus subtilis) را مورد بررسی قرار دادند که در خاک، آب، هوا و سبزیجات به چشم می‌خورد. برخی از شکل‌های این باکتری با اینکه قابلیت تشکیل دادن "درون‌هاگ" را ندارند، می‌توانند دوره‌های طولانی گرسنگی را پشت سر بگذارند. بررسی این راهبرد نجات‌بخش می‌تواند چگونگی زنده ماندن باکتری را در شرایط بحرانی نشان دهد.

"لیندرت هاموئن"(Leendert Hamoen)، از پژوهشگران این پروژه گفت: ما در این پژوهش، تفاوت‌های آشکاری میان حالت فعال و حالت خاموش پیدا کردیم. باسیلوس معمولاً به شکل میله است اما هنگام گرسنگی شدید، آنقدر کوچک می‌شود که تقریباً به شکل کروی درمی‌آید. همه فرآیندهایی که معمولاً در باکتری فعال هستند، در این شرایط تغییر می‌کنند اما به طور کامل متوقف نمی‌شوند.در این فرآیند جدید موسوم به "رشد اولیگوتروف"(oligotrophic growth)، میزان مواد مغذی بسیار کم است و در محیط‌هایی پیش می‌آید که از نظر ذخیره مواد غذایی، ضعیف هستند. در این پژوهش مشخص شد که باکتری در رشد اولیگوتروف، تحمل بیشتری نسبت به آنتی‌بیوتیک از خود نشان می‌دهد و ممکن است همین موضوع، راهبرد مورد استفاده باکتری برای مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک باشد.هاموئن افزود: اگر مشخص شود که باکتری‌های بیشتری قابلیت این تغییر حالت را دارند، می‌توانیم بینش جدیدی در مورد نحوه فرار باکتری از آنتی‌بیوتیک‌ها ارائه دهیم.این پژوهش، در مجله "Nature Communications" به چاپ رسید.

بهار نیوز