خواب دی‌.ان‌.ای آسیب دیده مغز را ترمیم می‌کند

همه ما می‌دانیم که خوابیدن مسئله بسیار مهمی برای حیات است و تقریباً تمامی حیوانات روی کره زمین نیز تمایل به نوعی رفتار مانند خواب را از خود نشان می‌دهند.زمانی که یکی از موجودات از خوابیدن محروم می‌شود، تأثیرات مضر بی‌خوابی از قبیل جسمی و روحی در آن موجود مشهود است.اما این موضوع که برخی از مکانیسم‌های ترمیم کننده بدن از خواب پشتیبانی می‌کنند، برای دانشمندان یک معما باقی مانده است.در این راستا یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه "برایلان" رژیم صهیونیستی عملکرد ناشناخته‌ای از خواب را کشف کرده‌اند که ممکن است علت مهم بودن خواب برای تمام موجودات پیچیده با یک مغز را توضیح دهد.این محققان عملکرد خواب در سطوح عصبی بدن را مورد بررسی قرار دادند و گورخرماهی را به عنوان حیوان مدل انتخاب کردند.زیرا این ماهی در دوران لارو بودن شفاف است و می‌توان از فرآیندهای سلولی پنهانی آن درک عمیقی پیدا کرد.فرضیه آزمایش این بود که در طول خواب، یک فرآیند درون نورون‌ها اتفاق می‌افتد که منجر به ترمیم "DNA"های آسیب دیده به هنگام بیداری می‌شود.

محققان این پروژه از میکروسکوپ دقیقی استفاده کردند که به آنها اجازه داد فعالیت‌های کروموزوم‌ها در یک تک نورون را مشاهده کنند.یافته‌های آنها نشان داد که طی بیداری یک فرآیند مستمر از انباشت آسیب‌های DNA درون یک نورون وجود دارد.سلول‌های بدن نیز به طور طبیعی و دائماً فرآیند ترمیمی دارند. با این حال به نظر می‌رسد در طول ساعات بیداری تجمع آسیب‌های DNA سریع‌تر از آن باشد که بتواند ترمیم شود.زمانی که گورخرماهی به خواب رفت، محققان میزان پویایی کروموزوم‌های ماهی را دو برابر کردند تا فرآیند طبیعی ترمیم DNA افزایش پیدا کند.محققان پروژه فرضیه دیگری را مطرح کردند که نشان می‌دهد خستگی و نیاز به خواب زمانی رخ می‌دهد که انباشت آسیب‌های DNA زیاد شده باشد. بنابراین بدن به خواب نیاز پیدا می‌کند تا سلول‌ها به ترمیم DNAهای آسیب دیده بپردازند.البته باید گفت این پژوهش تنها در یک ماهی مدل بررسی شده است و گام بعدی محققان بررسی این فرضیه در حیوانات پیچیده‌تر و پستانداران است.طرح این فرضیه و تعمیم آن به انسان‌ها نیز دور از ذهن نیست و ممکن است این مسئله راجع به انسان‌ها نیز صحت داشته باشد.تحقیقات اخیر محققان چینی نشان می‌دهد که تنها با یک شب بی‌خوابی سطح DNAهای آسیب دیده افزایش می‌یابد.بنابراین ارتباط میان بی‌خوابی و آسیب DNA در انسان بعید نیست.نتایج این پژوهش در مجله "Nature Communications" انتشار یافت.