کوپن؛ نوش دارویی برای اقشار ضعیف!

گروه اقتصادی: پرداخت کوپن از محل مابه‌التفاوت ارزی طرحی است که اخیرا مجلس در بررسی جزئیات لایحه بودجه ۹۸ تصویب کرده است که به اعتقاد یک اقتصاددان، هرچند این طرح می‌تواند در حمایت از کم‌درآمدها موثر باشد، اما بسیار دیر مطرح شده است.

تصمیم برای حذف یارانه‌های ارزی و پرداخت آن در قالب کوپن در حالی توسط مجلس شورای اسلامی کلید خورد که تنها دو هفته تا پایان سال باقی مانده بود. این تصمیم دیرهنگام که در جریان بررسی جزئیات بودجه سال ۱۳۹۸ اتخاذ شد حالا به محل بحث اقتصاددانان تبدیل شده است.اقتصاددانانی که اغلب از این طرح استقبال کردند آن هم نه برای اینکه بهترین طرح ممکن باشد، بلکه به این دلیل که نسبت به پرداخت یارانه ارزی طرح بسیار بهتری است و احتمالاً کمتر باعث اتلاف منابع خواهد شد.

مساله، حمایت از کم‌درآمدها است
با این همه آنچه مسلم است و کسی در ضرورت آن شکی به خود راه نمی‌دهد، حمایت از اقشار ضعیف و فقراست. دولت سعی کرده است با پرداخت دلار ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی از اقشار ضعیف‌تر در برابر موج افزایش دلار حمایت کند. این اتفاق از حدود ۹ ماه پیش اجرایی شد و دولت هم حدود ۱۴ میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی پرداخت کرد تا بلکه بتواند اقلام اساسی را از سیل تورم در امان نگه دارد.اما اتفاقی که در عمل به وقوع نپیوست حمایت از اقشار ضعیف‌تر بود؛ چراکه عملاً با چند برابر شدن قیمت اقلام اساسی یارانه‌های ارزی دولت نصیب عده‌ای واردکنندگان و احتمالاً دلالان مواد غذایی شد. به همین خاطر هم مجلس تصمیم گرفته است برای حمایت هدفمندتر از اقشار ضعیف‌تر دولت را ملزم به توزیع "کالابرگ الکترونیک" کند؛ طرحی که یادآور روزهای نه چندان خوب دهه ۶۰ و صف‌های طویل برای مواد غذایی خواهد بود.

کوپن می‌تواند در حمایت از فقرا مؤثر باشد
در این باره محمدباقر صدری، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه برای یک بیماری اقتصادی اولین قدم تشخیص نوع درمان است، گفت: شرایط اقتصادی فعلی مانند مریضی است که احتمال فوت آن وجود دارد؛ فشار اصلی این شرایط به دوش بخشی از اقشار کم‌درآمد کشور در شهرها و روستاهاست که در مشکلات بزرگی به سر می‌برند.او با اشاره به اظهارات رئیس کمیته امداد مبنی بر تحت پوشش داشتن پنج میلیون مددجو ادامه داد: در حال حاضر حدود ۱۵ میلیون نفر در کشور زیر خط مطلق فقر قرار دارند که باید فکری برای آنها شود. کوپن برای کمک به این اقشار می‌تواند کاری از پیش ببرد اما باید بسیار قبل‌تر از اینها مطرح می‌شد، نه اکنون که فقط یک هفته از سال مانده است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هفتم ادامه داد: مسئولان سازمان برنامه و بودجه برای نپرداختن افزایش حقوق کارگران خود را به آب و آتش زدند و هیچ سخنی از کم‌درآمدها به میان نمی‌آورند؛ در حالی که در این شرایط این کارگران و کشاورزان هستند که بیش از همه تحت فشار هستند.

در کنار یارانه‌های پنهان، بودجه‌های پنهان هم داریم!
صدری با بیان این مطالب در نهایت بر ارائه کوپن‌ها الکترونیک برای تأمین معیشت شهروندان طبقات ضعیف‌تر تاکید کرد و گفت که منابع لازم برای این مهم را دولت باید از محل‌هایی مانند ۱۴ میلیارد دلار مابه‌التفاوت ارزی که مجلس تصویب کرده است، فراهم کند.این اقتصاددان با تاکید بر اینکه دولت باید بسیار قبل‌تر و در تنظیم بودجه سال آینده به حذف یارانه‌های پنهان می‌پرداخت، گفت: از محل این یارانه‌های پنهان دولت باید سعی در تقویت اقشار کم‌درآمد کند. نه تنها یارانه‌های پنهان در اقتصاد وجود دارد بلکه بسیاری از بودجه‌های پنهان نیز در بودجه وجود دارد که از منابع عمومی تغذیه می‌شود و باید جلوی آنها نیز گرفته شود. طرح" کالابرگ‌های الکترونیک" در حالی توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب می‌رسد که تنها چند روز تا پایان سال و آغاز سال جدید مانده است و دولت هنوز درباره چگونگی اجرای این مصوبه واکنشی نشان نداده است.نمایندگان مجلس در یازدهم اسفند ماه سال جاری در ادامه بررسی جزئیات بودجه ۹۸ در بخش هزینه‌ای با ۱۵۸ رأی موافق، ۳۸ رأی مخالف و ۹ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۶ نماینده حاضر در مجلس بند مربوط به اختصاص ۱۴ میلیارد دلار برای تأمین کالاهای اساسی را تصویب کردند.در یک بند از این مصوبه دولت مکلف شده است تا از کالابرگ الکترونیکی برای تأمین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم با نرخ ارز ترجیحی یا پرداخت نقدی استفاده کند.