فوتسال ایران با سابقه درخشان در آسیا و جهان، سالها به عنوان پرافتخارترین رشته تیمی ایران مطرح شده و همچنان پرقدرت به مسیر خود ادامه میدهد. این رشته در سال ۱۳۹۷ نیز در رده باشگاهی و ملی مطابق انتظارها پیش رفت. قهرمانی تیم ملی در دو تورنمنت تبریز و اسلواکی و صعود به رده سوم جهان و قهرمانی تیم مس سونگون در جام باشگاههای آسیا را میتوان در ویترین افتخارات فوتسال در سالی که گذشت، قرار داد. لیگ برتر نیز برای اولینبار به صورت پلیآفی برگزار شد و به اعتقاد کارشناسان با بالا رفتن سطح مسابقات همراه بود. با وجود تمام این اتفاقات مثبت، اهالی فوتسال همچنان در بخش مدیریت این رشته شاهد روزهای خوبی در یک سال اخیر نبودند. یکی از انتقادهایی که همواره از سوی فوتسالیها به فدراسیون مطرح بوده، انتخاب مدیران غیرفوتسالی بوده است اما با رفتن کفاشیان از کمیته فوتسال، یک مدیر غیرفوتسالی دیگر جانشینش شد. در ادامه تمام رویدادها و اتفاقات فوتسالی در سالی که گذشت مرور میکنیم:
قهرمانی مس سونگون در جام باشگاههای آسیا
مس سونگون با قهرمانی در لیگ برتر ۱۳۹۶ به جام باشگاههای آسیا اندونزی راه یافت. این مسابقات از ۱۱ مرداد آغاز شد و نماینده ایران با تیمهای بانک بیروت لبنان، سیپر تاجیکستان و AGMK ازبکستان در گروه D قرار گرفت. شاگردان حمید بیغم در گام نخست با نتیجه ۹ بر دو از سد تیم تاجیکستانی عبور کرده و سپس با نتیجه ۹ بر یک ازبکها را درهم کوبیدند. مس در آخرین بازی مرحله گروهی نیز با نتیجه سه بر یک تیم بانک بیروت را مغلوب کرد. نماینده ایران در مرحله یکچهارم نهایی نیز کار دشواری پیش روی نداشت و تیم ارم قرقیزستان را با نتیجه هشت بر سه شکست داد. لالههای نارنجی فوتسال ایران در مرحله نیمهنهایی نیز با نتیجه سه بر دو تیم نفت الوسط عراق را مغلوب کرد تا در فینال حریف تایسوننام ویتنام شود. مسیها در آخرین بازی هم مقتدرانه و با نتیجه چهار بر دو به برتری رسیدند تا جام را بالای سر ببرند.
قهرمانی مس در بیستمین دوره لیگ برتر
مسابقات لیگ برتر برای اولین بار در بیستمین دورهاش به صورت پلیآف برگزار شد و هشت تیم گیتیپسند، مس سونگون، فرش آرا مشهد، حفاری اهواز، سنایچ ساوه، سوهان محمدسیما قم، شهروند ساری و مقاومت البرز به مرحله حذفی رقابتها راه یافتند. در پایان مرحله نخست مسابقات، گیتیپسند با ۱۲ اختلاف امتیاز به عنوان تیم نخست به پلیآف راه یافت اما در نهایت با شکست در مرحله نهایی مقابل مس سونگون، ناکام بزرگ فوتسال در سالهای اخیر نام گرفت. تیمهای فرشآرا، سنایچ، شهروند و مقاوت البرز نیز در مرحله یکچهارم حذف شدند. تیمهای سوهان محمدسیما و حفاری اهواز نیز در مرحله نیمهنهایی کنار رفتند.
یکی از اتفاقات منفی فوتسال ایران در سال ۹۷، انحلال تیم تأسیسات دریایی تهران بود؛ تیمی که قهرمانی ایران و آسیا را تجربه کرده بود و از حضور بازیکنان شاخصی همچون وحید شمسایی، مصطفی نظری، مهدی جاوید و … بهره میبرد. اما با انحلال تأسیسات دریایی، ستارههای آن راهی گیتیپسند شدند. مهدی جاوید نیز توانست بعد از بازگشت به گیتیپسند، آقای گلی را برای بار سوم تکرار کند. در پایان لیگ بیستم، تیمهای شهرداری ساوه و پارسیان شهرقدس به دسته پایینتر سقوط و تیمهای شاهین کرمانشاه و هایپر شاهینشهر اصفهان به لیگ برتر صعود کردند.
صعود تیم ملی ایران به رده سوم جهان
فوتسال ایران در رنکینگجهانی ایستادن در رده سوم را برای اولینبار تجربه کرد. ایندرحالی است که تیم ملی در سال ۹۷ بازی دوستانه با تیمهای بزرگ نداشت اما تیمهای بالاتر از ایران در ردهبندی نتایج ضعیفی کسب کردند و تیم ملی ایران نیز توانست با برتری مقابل تیمهای درجه دو به رده سوم جهان برسد. فوتسالیستهای کشورمان در مهر ماه در تورنمنت چهارجانبه تبریز شرکت کردند. این مسابقات با حضور تیمهای ایران، بلاروس، اوکراین و ژاپن برگزار شد و ملیپوشان ایران ابتدا با نتیجه سه بر یک بلاروس را شکست دادند، سپس با ژاپن به تساوی سه بر سه رسیدند و در نهایت با پیروزی دو بر یک مقابل اوکراین به مقام قهرمانی دست یافت. سپس تیم ملی فوتسال ایران در دی ماه در تورنمنت سه جانبه اسلواکی شرکت کرد و ابتدا با نتیجه ۵ بر ۴ روسیه رقیب سنتی خود را شکست داد. سپس با تساوی بدون گل مقابل میزبان، قهرمان شد. شاگردان ناظمالشریعه در آخرین بازی تدارکاتی خود در سال ۹۷ که در صربستان برگزار شد با نتایج ۶ بر ۳ و ۴ بر ۳ از سد میزبان گذشتند.
ناکامی تیم ملی جوانان در المپیک
فوتسال نیز برای اولینبار به صورت آزمایشی در بین رشتههای المپیکی قرار گرفت و تیم ملی فوتسال ایران نیز با هدایت علی صانعی با قهرمانی در جام ملتهای زیر بیست سال آسیا، سهمیه حضور در آن را کسب کرد. المپیک جوانان مهر ماه در آرژانتین برگزار شد و تیم ملی ایران در گروه B که گروه مرگ نام گرفته بود با تیمهای برزیل، روسیه، جزایر سلیمان و کارستاریکا به رقابت پرداخت. ملیپوشان جوان در نخستین گام برابر تیم جزایر سلیمان با نتیجه ۹ بر ۲ به پیروزی رسیدند اما شکست چهار بر صفر مقابل برزیل، کار را برایشان سخت کرد. سومین بازی برابر روسیه بود و پیروزی میتوانست امیدهای ایران را برای صعود زنده نگه دارد اما بازیکنان ایران که در ابتدا با یک گل از حریف خود پیش افتاده بودند، در نهایت با نتیجه ۲ بر یک این بازی را واگذار کردند تا بازی آخر مقابل کاستاریکا تشریفاتی شود. بعد از این ناکامی بزرگ، علی صانعی از تمام سمتهای خود در تمام ردههای تیم ملی فوتسال کنارهگیری کرد.
کوچ فوتسالیستها به خارج از کشور
در یک سال اخیر انحلال تیمهای بزرگ و وضعیت بد اقتصادی باشگاهها موجب افت شدید مبلغ قرارداد بازیکنان شد و از طرفی با توجه به افزایش چندبرابری نرخ ارز، فوتسالیستها را روانه کشورهای خارجی کرد. براساس آمار سازمان لیگ فوتسال، ۹۵ بازیکن در سال ۱۳۹۷ از کشور خارج شده و در لیگ کشورهایی مثل چین، آذربایجان، اندونزی، عراق و گرجستان شاغل شدند. در این بین حتی بازیکنان مطرح و ملیپوش نیز ترجیح دادند در لیگهای درجه دو و سه بازی کنند. علیاصغر حسنزاده، احمد اسماعیلپور، فرهاد توکلی، قدرت بهادری به چین رفتند و مصطفی نظری و محمدرضا کرد نیز در لیگ اندونزی بازی کردند. همچنین فرهاد فخیم و علی عابدین نیز در برههای کوتاه در واموس اندونزی و مهدی جاوید در بانک بیروت لبنان حضور داشتند.
تغییر و تحولات در ساختار فوتسال
علی کفاشیان که از شهریور ۱۳۹۵ سرپرستی کمیته فوتسال را برعهده داشت، آذر ۱۳۹۷ جای خود را به داور پرهیزگار داد. رئیس تازهوارد فوتسال نیز که سابقهای در فوتسال نداشت در قدم نخست و قبل از اینکه مورد انتقاد اهالی این رشته قرار گیرد، از پیشکسوتان فوتسال برای حضور کمیته فنی دعوت کرد و در نهایت محمدحسن انصاریفر (به عنوان رئیس)، شهابالدین سفال منش، وحید شمسایی، میرشاد ماجدی، بهرام رضائیان، محمد حسین علیزاده و غلامعلی هنرپیشه به عنوان اعضای کمیته فنی و توسعه فوتسال انتخاب شدند. عباس ترابیان نیز به دلیل بازنشستگی از کمیته فنی فوتسال رفت اما کفاشیان که از ریاست کمیته فوتسال استعفا کرده بود، صندلی ریاست سازمان لیگ فوتسال را اما رها نکرد. او معتقد است سازمان لیگ فوتسال، یک نهاد خصوصی بوده و هیچ وابستگی به فدراسیون فوتبال ندارد؛ از همینرو این سازمان از قانون بازنشستگی تبعیت میکند و او نیز میتواند بماند!