واکنش فعالان اقتصادی به اظهارات جهانگیری

گروه اقتصادی_ رسانه ها: روزنامه ایران نوشت: معاون اول رئیس جمهوری روز گذشته به نمایشگاه کتاب تهران رفته بود و در حاشیه بازدید از آن جدی‌ترین دو راهی اقتصادی را مطرح کرد.جهانگیری به صراحت گفت: «در شرایط جدید اقتصادی که کشور با آن روبه‌روست، دو نظریه وجود دارد؛ یکی اینکه حالا که به سمت محدودیت‌های بیشتر می‌رویم باید نقش دولت پر رنگ‌تر شود و حتی شاید ناچار شویم در برخی کالاها به سمت سهمیه بندی و توزیع کوپنی کالاها حرکت کنیم که پیش نیاز این طرح این است که دولت دوباره خود عهده دار وظایف و برنامه‌های توزیع کالا شود.» معاون اول رئیس جمهوری ادامه داد: «عده زیادی از فعالان اقتصادی و صاحبنظران با این نظریه مخالف هستند.

این افراد معتقدند در چنین شرایط سخت اقتصادی باید به سمت آزاد کردن اقتصاد پیش رویم و حتی محدودیت‌ها و قید و بندهایی که قبلاً داشته‌ایم را هم برطرف کنیم و به جای توزیع از طریق سهمیه بندی و کمک به اقشار ضعیف جامعه، اقتصاد را آزاد کنیم و یارانه‌های پنهان را به‌صورت نقد در اختیار مردم قرار دهیم و مردم از دولت یارانه دریافت کنند تا هزینه افزایش قیمت‌ها جبران شود.» جهانگیری اعلام کرد که ما باید بزودی بین این دو نظریه تصمیم‌گیری کنیم. او گفت: «من از همه صاحب نظران درخواست دارم راجع به این دو نظریه «شفاف» صحبت کنند و «نقد» کنند؛ ما باید بزودی تصمیمی بگیریم که آینده کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.به دنبال این صحبت‌ها با برخی صاحبنظران و صاحب منصبان بخش خصوصی گفتگو کردیم:

ناصر ریاحی؛ نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران: نظام کوپنی هم برای بعضی از کالاهای ضروری هیچ مشکلی ندارد و در جاهایی مثل امریکا هم اگر شرایط خاصی در منطقه‌ای اتفاق بیفتد، چنین نظامی را وضع می‌کنند. اما باید توجه داشت که کوپنی کردن الزاماً به معنای دولتی کردن نیست. حتی قدیم در دهه 60 هم اینطور نبود که دولت تمام واردات را در دست داشته باشد. بلکه بخش خصوصی واردات انجام می‌داد، مراکز تهیه و توزیع دولتی تحویل می‌گرفتند. وضعیت یارانه‌های پنهان هم الآن کاملاً مشخص است. یارانه سوخت بیش از کسری بودجه دولت است. اگر در این شرایط یارانه‌های دیگری را که به آب و برق می‌دهند، نقدی در اختیار مردم بگذارند، تردید نکنید که مردم خودشان نیازهایشان را بهتر تأمین می‌کنند. خود من هم اگر قرار باشد که با قیمت واقعی بنزین بزنم، بعضی وقت‌ها سعی می‌کنم مسیرم را با حمل و نقل عمومی، پیاده یا با دوچرخه طی کنم و با پولی که سهمم است، کالاهای دیگری تأمین کنم.

محمد خوش چهره؛ استاد دانشگاه تهران: تحریم هم شرایط خاص و بحرانی است. در شرایط حال حاضر ما کمبود منابع و کمبود ارز داریم، در این شرایط دولت‌ها از بودجه‌های رفاهی برای تأمین کالاهای مورد نیاز مردم می‌گذرند. منظور از کالاهای رفاهی، کالاهایی است که در بهبود زندگی مردم و افزایش رفاه نقش مهمی دارند اما در شرایط بحرانی سیاستگذاران اولویت‌ها را در تأمین مایحتاج و کالاهای اساسی مورد نیاز قرار می‌دهند.پس مداخله دولت در اقتصاد پذیرفتنی است اما با توجه به شرایط کشور می‌توانیم بگوییم دولت دیر اقدام کرده است. نه تنها دولت، مجلس هم که در رأس امور قرار دارد برای اجرای برنامه‌های متناسب با شرایط کشور تعلل کرده است. نگاه آزاد به اقتصاد در شرایط بحرانی به مردم آسیب می‌زند. الآن زمان نظریه پردازی نیست. شرایط کاملاً شرایط دخالت هوشمندانه، منطقی و ظریف دولت در اداره امور است.

محمدرضا انصاری؛ نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران: صحبت‌هایی که امروز مطرح شده، نشانه دلسوزی و نگرانی آقای دکتر جهانگیری است .اما اگر تصمیمی به دولتی شدن بگیریم، تنها به ظاهر کنترل بیشتری روی امور داریم ولی در واقع اختیار را به آدم‌هایی می‌دهیم که مسئول و متخصص نیستند، ولی اختیار دارند. به جای این کار مکانیزم‌های سلامت بخش خصوصی را باید فعال کنند.باید به بخش خصوصی میدان دهند که تنگناها را حل کند و فضا را هم به نحوی آزاد نگذارند که هر کس هر کاری دلش می‌خواهد انجام دهد، به خصوص آنهایی که رانت دارند. ما هم مکانیزم‌هایی برای تأمین نیازهای مردم داریم و در محافل کارشناسی می‌توانیم آنها را پیشنهاد دهیم. در میان نظرات مختلفی که حالا مطرح می‌شود، من با صحبت‌هایی که به فعالان بخش خصوصی منتسب می‌کنند، موافقم. اما این صحبت‌ها کارشناسی و تدابیر بیشتری را می‌طلبد. نباید همه چیز را آزاد بگذارند ولی نقش دولت باید مدیریت توانمندی‌های عظیم بخش خصوصی برای کمک رساندن به مردم و حل مسأله باشد؛ به این نحو که مردم از کالاهای اساسی به اندازه کافی برخوردار باشند و دولت در زنجیره تأمین آن سلامت ایجاد کند.