افزایش ۱۰۹ درصدی بارش تجمعی در ایران

حال و روز خوب بارش‌های ابتدای امسال که به بروز سیل در چندین شهر و استان هم انجامید، این مسأله را مطرح کرد که آیا دوران خشکسالی ایران به پایان رسیده است؟ برخی از کارشناسان معتقدند با چند بارش نمی‌توان به چنین نتیجه‌ای رسید و از سوی دیگر برخی معتقدند وضعیت بهتر خواهد شد و بارش‌ها می‌تواند نشان دهنده پایان خشکسالی باشد.

پر شدن سدها درمان کم آبی مزمن کشور نیست
به عنوان نمونه، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد می‌گوید هرگز نباید گمان کنیم که این باران‌های سیل‌آسا، پایان دوره‌های خشکسالی در ایران است و پر شدن سدها درمان کم آبی مزمن کشور نیست.حسین ثنایی‌نژاد، با طرح این سوال که عده‌ای این روزها معتقدند دوره خشکسالی تمام و دوره ترسالی ۲۰ یا ۴۰ ساله آغاز شده است، اظهار کرد: این پایان دوره خشکسالی است اما بدین معنی نیست که دیگر آغاز نخواهد شد. اصولاً ما در هواشناسی هنوز روشی نداریم که بتوانیم دوره‌های خشکسالی و تر سالی را برای آینده پیش‌بینی کنیم. البته روش‌های آماری می‌توانند بر اساس آنچه در گذشته رخ داده‌اند، فقط احتمال وقوع این دوره‌ها را در آینده تبیین کنند. با این روش‌های آماری اما نمی‌توان نشان داد که دوره خشکسالی امسال تمام شده یا تا ۲۰-۴۰ سال آینده ترسالی خواهیم داشت.

در هر حال گزارش بارندگی تجمعی روزانه به تفکیک حوضه‌های آبریز درجه یک (دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان، دریاچه ارومیه، فلات مرکزی، مرزی شرقی و قره قوم) حاکی از افزایش میزان بارندگی در سال آبی جاری (از اول مهرماه تا ۲۴ اردیبهشت‌ماه) نسبت به سال آبی گذشته است؛ به طوری که بارش تجمعی کل کشور در سال آبی جاری ۳۲۱.۹ و در سال آبی گذشته ۱۵۴.۱ میلی‌متر بوده است. میانگین ۱۱ ساله کل کشور ۱۹۵.۶ و میانگین ۵۰ ساله ۲۲۶.۶ میلی‌متر بوده است. درصد اختلاف بارندگی سال آبی جاری با سال آبی گذشته کل کشور ۱۰۹ میلی‌متر، میانگین ۱۱ ساله ۶۵ میلی‌متر و میانگین ۵۰ ساله نیز ۴۲ میلی‌متر است.

وضعیت مطلوب بارندگی تجمعی در شمال و جنوب کشور
وضعیت بارندگی تجمعی حوزه‌های آبریز درجه یک کشور از اول مهرماه تا ساعت ۱۸:۳۰ روز ۲۴ اردیبهشت‌ماه سال آبی ۱۳۹۷ – ۱۳۹۸ حاکی از آن است که بارش تجمعی از ابتدای سال آبی تاکنون در دریای خزر ۴۹۵.۳ میلی‌متر سال آبی ۱۳۹۶ – ۱۳۹۷، ۳۲۵.۱ میلی‌متر، میانگین ۱۱ ساله ۳۳۵.۲ میلی‌متر و میانگین ۵۰ ساله ۳۳۷.۱ میلی‌متر بوده است.همچنین درصد اختلاف بارندگی در دریای خزر در سال آبی جاری با سال آبی گذشته ۵۲ میلی‌متر، میانگین ۱۱ ساله ۴۸ و میانگین ۵۰ ساله ۴۷ میلی‌متر بوده است.بارش تجمعی در خلیج فارس و دریای عمان در سال آبی ۱۳۹۷ – ۱۳۹۸، ۵۲۶.۴ میلی‌متر بوده، در حالی که این میزان در سال آبی ۱۳۹۶ – ۱۳۹۷، ۲۰۸.۵ میلی‌متر بوده است. میانگین ۱۱ ساله آن ۲۸۲.۷ و میانگین ۵۰ ساله نیز ۳۵۰.۳ بوده است. درصد اختلاف بارندگی در خلیج فارس و دریای عمان در سال آبی جاری با سال آبی گذشته ۱۵۲ میانگین ۱۱ ساله ۸۶ و میانگین ۵۰ ساله ۵۰ میلی‌متر بوده است.

افزایش ۲۷ درصدی بارش تجمعی در دریاچه ارومیه
آمارها حاکی از آن است که بارش تجمعی در دریاچه ارومیه در سال آبی جاری ۴۷۱.۴ میلی‌متر بوده و در سال آبی گذشته ۳۷۰.۶ میلی‌متر بوده است. میانگین ۱۱ ساله و ۵۰ ساله این دریاچه نیز ۲۹۲.۵ و ۳۰۱.۳ بوده است. درصد بارندگی در دریاچه ارومیه در سال آبی جاری نسبت به سال آبی گذشته ۲۷ میلی‌متر، میانگین ۱۱ ساله ۶۱ میلی‌متر و میانگین ۵۰ ساله ۶۵ میلی‌متر اختلاف داشته است.فلات مرکزی در سال آبی ۱۳۹۷ – ۱۳۹۸ شاهد بارش تجمعی ۲۰۱.۱ میلی‌متر بوده، در حالی که این میزان در سال آبی ۱۳۹۶ – ۱۳۹۷، ۹۳.۱ میلی‌متر بوده است. میانگین ۱۱ ساله نیز ۱۳۱ و میانگین ۵۰ ساله آن ۱۵۲.۴ میلی‌متر بوده است. درصد اختلاف بارندگی سال آبی جاری فلات مرکزی با سال آبی گذشته ۱۱۶ میلی‌متر میانگین ۱۱ ساله ۵۴ میلی‌متر و میانگین ۵۰ ساله ۳۲ میلی‌متر بوده است.

بنا بر اعلام وزارت نیرو، بارش تجمعی در مرزی شرق در سال آبی جاری ۱۰۱.۴ میلی‌متر، در سال آبی گذشته ۳۷ میلی‌متر بوده و میانگین ۱۱ ساله و ۵۰ ساله آن به ترتیب ۸۱ و ۹۶.۵ میلی‌متر بوده است. درصد اختلاف بارندگی مرزی شرق در سال آبی جاری با سال آبی گذشته ۱۷۴ میانگین ۱۱ ساله ۲۵ و میانگین ۵۰ ساله پنج میلی‌متر بوده است.قره‌قوم نیز شاهد بارش تجمعی ۲۶۴.۴ میلی‌متر، در سال آبی جاری بوده در حالی که این میزان در سال آبی گذشته ۱۱۴ میلی‌متر بوده است. میانگین ۱۱ ساله بارش تجمعی در قره‌قوم ۱۶۷.۹ و میانگین ۵۰ ساله ۲۰۱.۳ میلی‌متر بوده است. همچنین درصد اختلاف بارندگی سال آبی جاری در قره‌قوم نسبت به سال آبی گذشته ۱۳۲ میانگین ۱۱ ساله ۵۷ و میانگین ۵۰ ساله ۳۱ میلی‌متر است.