پژوهشگران اخیراً با بررسی جنین‌های گورخر ماهی به این نتیجه رسیده‌اند که انجام آزمایش‌های متعدد بر روی گورخرماهی‌های جهش یافته می‌تواند به آنها در درک و توسعه درمان بهتر اختلالات ژنتیکی مغز انسان کمک کند.طی این مطالعه، پژوهشگران موفق به مشاهده دقیق جزئیات مغز جنین جهش یافته گورخرماهی بودند. یافته‌های آنها نشان داد مطالعه ساختار مغز ماهی مذکور می‌تواند به آنها کمک چشمگیری در درمان بهتر اختلالاتی مانند اوتیسم یا اسکیزوفرنی در انسان کند.آنها موفق به شناسایی یک ژن معیوب در جنین‌های گورخر ماهی شدند و پس از آن همچنین دریافتند الگوی رشد مغز گورخرماهی‌های عادی با گورخرماهی‌های جهش یافته متفاوت است.پژوهشگران متوجه شدند که جنین‌های جهش یافته دارای یک خوشه از سلول‌های مغزی مجزا هستند که این سلول‌ها ابتدا باعث اختلال در رشد طبیعی مغز و سپس اختلال در عملکرد می‌شوند. این امر می‌تواند به دانشمندان کمک بسیاری در درمان "اختلالات مغزی ژنتیک"(genetic brain disorders) انسان در آینده کند.

چرا پژوهشگران گورخرماهی را انتخاب کردند؟
گورخرماهی نام یک گونه از تیره کپورماهیان است که بطور بومی در آب‌های آزاد جنوب آسیا یافت می‌شود و از جمله ماهیان آکواریومی است. در پژوهش‌های علمی(خصوصاً زیست شناسی) درباره مهره داران، از گورخرماهی به عنوان یک مدل نسبتاً ایده آل استفاده می‌شود. از جمله دلایل محبوبیت بالای این ماهی در مطالعات زیست شناسی (بیولوژیکی) می‌توان به مدت زمان کوتاه رشد جنینی (۷۲ ساعت از زمان لقاح تا تولد) و شفاف بودن پیکره ماهی در این دوران اشاره کرد.در طول فرایند "رویان‌زایی"(embryonic development)، گورخرماهی‌های دریایی بسیار شفاف هستند که این امر آنها را برای مشاهده و آزمایش مناسب می‌سازد. آنها همچنین با سرعت بسیار زیاد رشد می‌کنند و علاوه بر این نیز تعدادی از ژنوم آنها با انسان مشترک است. همه این ویژگی‌های آنها را به یک موجود مناسب برای آزمایش تبدیل کرده است.پژوهشگران کشف کردند جهش ژن "PCDH۱۹" در گورخرماهی‌ها سبب متفاوت شدن گورخرماهی‌های جهش یافته با گورخرماهی‌های طبیعی می‌شود."PCDH۱۹ یا Protocadherin-۱۹" در بسیاری از گونه‌ها برای رشد طبیعی مغز حیاتی است.

اگر این ژن، معیوب باشد و یا اصلاً وجود نداشته باشد، سبب اختلال در رشد موجود می‌شود.مغز گورخرماهی درست همانند انسان از یک شبکه بزرگ از نورون‌ها تشکیل شده است. رشد سالم مغز انسان در هنگام بارداری برای عملکرد صحیح مغز در آینده حیاتی است.اگر مغز جنین در هنگام بارداری به هر نحوی آسیب ببیند، می‌تواند پیامدهای جدی بر رفتارها و کنترل عاطفی او داشته باشد."جیمز جونتس"(James Jontes) نویسنده ارشد این مطالعه گفت: این آزمایش به درک ما از جزئیات ژن‌ها و ارتباط آنها با بیماری‌هایی از جمله اوتیسم و صرع کمک زیادی کرد.

اوتیسم
اوتیسم یا درخودماندگی، نوعی اختلال رشدی(از نوع روابط اجتماعی) است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. علائم این اختلال تا پیش از سه‌سالگی بروز می‌کند و علّت اصلی آن هنوز ناشناخته است. به کسانی که این اختلال را دارند اوتیستیک یا درخودمانده گفته می‌شود. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می‌سازد. در بعضی موارد، رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز دیده می‌شود. در این افراد، حرکات تکراری(دست زدن، پریدن) و پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیا یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می‌شود. ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیت‌های غیرمعمول دیده شود.

بهار نیوز